GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Oturum Başkanı TBMM Başkan Vekili Süreyya Sadi Bilgiç'in, 287 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle Komisyona iade edilip edilmemesi hakkında usul görüşmesi münasebetiyle
Yasama Yılı:5
Birleşim:24
Tarih:30.11.2021

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, Divan, değerli milletvekilleri; bu adsız torba yasanın birçok maddesi Anayasa'ya aykırı. Aykırılıklar o kadar açık ki yasaya ad bile bulunamamış yani hukukun temel ilkesi olan "yasayı bilmemek mazeret sayılmaz" ilkesini daha baştan ihlal ediyor. Hangi yasayı, hangi yasayı? Ad bile konamamış. Evet, bürokratlardan gelen metinler yasalaştırılıyor, kaleme alınıyor ama hiç değilse, ad koyma cesaretini gösterebilselerdi keşke bu teklif sahipleri. Bu bakımdan, Anayasa 11 ve 81 gereği Anayasa'nın üstünlüğüne aykırı. Diğer birçok maddenin yanında yani 2'nci, 12'nci, 14'üncü ve 24'üncü maddelerin yanında teklifteki madde 16 Anayasa'ya çok yönlü olarak aykırıdır.

Öncelikle, teklif metni Anayasa'nın yasama ve yargı erkleri için tanımladığı yetki alanları arasındaki sınıra riayet etmemektedir. Şöyle ki: Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait limanların bir kısmının özelleştirilmesine ilişkin kararlar Danıştay tarafından iptal edilmişti. İptal kararları kesinleşmiş olmasına karşın uygulanmamıştır. Maddeyle, bu Anayasa dışı durum yasalaştırılmak istenmekte ve yeni sözleşmeler yoluyla hem süre uzatılmakta hem de daha önceki mahkeme kararlarının uygulanmaması meşrulaştırılmak istenmektedir. Böylece, Anayasa'nın 138'inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca öngörülen yasama organının mahkeme kararlarına uyma zorunluluğu ile 2'nci maddesindeki hukuk devleti ilkesi çiğnenmektedir.

İkinci olarak, kanun teklifi aracılığıyla, yeni bir ihale açılmadan, yapılmış ihalede belirlenmiş sürenin kırk dokuz yıla çıkarılabilmesi öngörülmüştür. Ancak limanların işletme hakkı verilmesi devri yöntemiyle gerçekleştirilen özelleştirme uygulamaları bakımından, ihalede öngörülmüş sürenin yeni bir ihale yapılmadan, yeni bir sözleşmeyle arttırılmasının öngörülmesi Anayasa'nın 2'nci maddesi gereği hukuki belirlilik, öngörülebilirlik ve kamu yararı alt ilkelerini içeren hukuk devleti ilkesine aykırıdır. Zira, işletme hakkı verilmesinin, devrinin ihale tarihinde öngörülemez olan yeni bir ihale söz konusu olmadan daha uzun süreli hâle getirilmesi devleti zarara uğratacaktır ve bu itibarla kamu yararı içermemektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Üçüncü olarak, kanun teklifinin Genel Kurulda kabul edilmesi hâlinde, TDİ'ye ait 18 limanın, TCDD'ye ait 5 limanın sözleşme süreleri kırk dokuz yıla uzatılacaktır. Böylelikle, ihalesiz ve rekabete açık olmayan süre uzatımı, söz konusu hakkı elde etme olanakları bulunmayan girişimcilerin, Anayasa'nın 48'inci maddesinde düzenlenen teşebbüs hürriyeti ile Anayasa'nın 10'uncu maddesinde düzenlenen "kanun önünde eşitlik" ilkesini ihlal etmektedir.

Son olarak, süre uzatımı için öngörülen koşullardan biri de Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü aleyhine açılmış davalar var ise bu davalardan tüm yargılama giderleri üstlenilerek kayıtsız ve şartsız feragat edilmesinin istenilmesidir, bu da Anayasa'nın, mahkemeye erişim hakkını da içeren hak arama özgürlüğünü düzenleyen 36'ncı maddesine aykırıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Evet, bu itibarla, çok yönlü olarak Anayasa'ya aykırılık ilkesi açık olduğu yüce Meclisin bilgisine arz olunur.

Saygılar. (CHP sıralarından alkışlar)