İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 287 sıra sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin 7'nci maddesiyle ilgili olarak İYİ Parti Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, bu teklifte elektrik faturalarından bizim de kaldırılmasını defalarca istediğimiz yüzde 2'lik TRT payı kaldırılıyor ama KDV, dağıtım bedeli ve BTV olduğu gibi duruyor. Yani tüketiciye 100 lirada 2 lira civarında indirim olacaktır ki elektrik faturalarını ödemekte güçlük çeken, hatta ödeyemedikleri için elektrikleri kesilen çiftçilerin, sanayicilerin ve vatandaşların ödeme sorunlarına çözüm olmayacaktır.

Değerli milletvekilleri, 2009-2013 yılları arasında yapılan elektrik dağıtım sektörü özelleştirmeleriyle yatırım ve operasyonel faaliyetlerin özel sektör tarafından yapılarak kamunun finansman yükünün azaltılacağından ve kayıp kaçaktan dolayı elektrik tüketicilerinin katlandığı maliyeti de düşüreceğinden bahsedilmişti. Ancak uygulamaya bakınca elektrik fiyatı düşürülmediği gibi gerekli yatırımların yapılmadığını ya da yetersiz olduğunu görmekteyiz. Bilindiği üzere kısa adı "EÜAŞ" olan Elektrik Üretim Anonim Şirketi, ürettiği elektriği özel dağıtım şirketlerine satmaktadır.

Değerli milletvekilleri, Elektrik Üretim Anonim Şirketinin yanı sıra özel elektrik üretim şirketleri de mevcut. Bu üretim şirketleri de büyük ölçüde devletten sağladıkları alım garantisi veya yüksek tutarlı teşviklerle elektrik üretiyorlar.

Değerli milletvekilleri, EPDK her üç ayda bir özel şirketlerin dağıttığı elektrik fiyatını düzenleyen tebliğler yayımlıyor; böylece elektrik fiyatlarını sanki devlet otoritesi belirliyormuş gibi görünüyor fakat devlet, Elektrik Üretim Anonim Şirketi eliyle elektrik dağıtım şirketlerine giderek ucuzlayan fiyatlarla elektrik satarken dağıtım şirketlerinin halka ulaştırdığı elektriğin fiyatında hiçbir indirim yapmadığını görüyoruz. Yani elektrik şirketleri elektriği daha ucuza alıyor ancak bu indirim halka yansımıyor, yansıtılmıyor; "Devletten ucuza al, vatandaşa pahalıya sat." Bu, nasıl bir anlayış, nasıl bir adalet?

Değerli milletvekilleri, konuyu açıklamak bakımından bir tespitimizi paylaşmak istiyorum: Elektrik Üretim Anonim Şirketinin, elektriğin kilovatsaatinin toptan satış fiyatı Ocak 2020'de 27,57 kuruşken evlere fatura edilen enerji bedeli, vergiler ve dağıtım bedeli hariç 34,82 kuruş olarak gerçekleşmiştir. Temmuz 2020'de toptan fiyatına bir indirim daha yapılmış, dağıtım şirketlerine 13,2 kuruşa verilirken bu fiyat meskenlerde 36,27 kuruş olmuştur. Temmuz 2021 tarihine gelindiğinde, dağıtım şirketlerine 23,76 kuruştan verilen elektriğin evlerimize 47,43 kuruşa faturalandırılmasıyla bu makas iyice açılmıştır. Fark sadece bu kadar da değil, vatandaşın bugün ödediği her 100 TL'lik faturanın 30 TL'si dağıtım bedeli olarak alınmaktadır. Daralan ekonomide vatandaşın kaybı artarken şirketlerin ise kârları artmıştır. EPDK'nin 2020 Yılı Elektrik Piyasası Gelişim Raporu'nda yer alan verilere göre faturalanan tüketim miktarı 233,4 milyar kilovatsaat olarak görülmektedir. Bu da mesela, dağıtım bedeline yapılacak 1 kuruşluk zamma karşılık toplamda 2,3 milyar TL'nin dağıtım şirketlerinin kasasına girmesi anlamına geliyor ki bunu da takdirlerinize sunuyorum.

Değerli milletvekilleri, ülkemizdeki enerji tüketiminin yüzde 40'ı ithal edilen kömür ve doğal gazdan karşılanmaktadır ve dışa bağımlılığın yanında çok önemli çevre sorunları oluşmaktadır. Bu sorunları aşmanın yolu ve ayrıca son zamanlarda önemi oldukça artan yeşil dönüşümün sağlanması, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmekten geçmektedir. Ancak yenilenebilir enerji kaynakları kullanarak elektrik üreten tesislerin makine teçhizatlarının önemli bölümü maalesef yerli imal edilmemekte, edilememekte ve ithal yoluyla karşılanmaktadır. Bu bakımdan yerli ve millî ürünlerimizi imal etmek birincil amaç hâline getirilmelidir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi, buyurun.

İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Devamla) - Başkanım, bitiriyorum.

Ürünlerin yerli imalatıyla beraber tasarımının da yerli olması sağlanmalıdır; Türkiye'nin önceliği bu olmalıdır. Çok yönlü bir eğitim ve araştırma programı oluşturarak teknisyen ve ara eleman eğitiminden en yüksek derecede akademik eğitime kadar her kademede ve nitelikte eğitim planlanmalıdır. Böylece dışa bağımlılıktan kurtulup yeşil dönüşüme doğru da önemli bir adım atılacaktır. Ayrıca, elektrik ucuza mal edilerek vatandaşlarımız, sanayicilerimiz ve çiftçilerimiz, dolayısıyla ülkemiz rahatlayacaktır diyor, Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)