HDP GRUBU ADINA DİRAYET DİLAN TAŞDEMİR (Ağrı) - Teşekkür ederim Başkan.

Genel Kurulu selamlıyorum.

Evet, yarın 3 Aralık Dünya Engelliler Günü. Eğer sadece engellileri bir günde anmak ve mesajlar yayınlamak istemiyorsak elbette ki engellilerin sorunlarını Meclis olarak gündemimize alıp çözüm önerileri geliştirmek durumundayız.

Ülkemizde 12 milyona yakın engelli yurttaşımız var ama maalesef bu engelli yurttaşlarımıza sunulan hizmet yok denecek kadar az. İktidar, engelli yurttaşların bağımsız, eşit bireyler olarak yaşama katılımını destekleyecek politikalar geliştirmek yerine, daha çok, engellileri yardıma muhtaç bireyler olarak görüp bunları da daha çok sosyal yardımlara muhtaç duruma getiriyor. Milyonlarca engelli aynı zamanda aileleriyle birlikte yoksullukla boğuşuyor, yoksullukla mücadele etmek durumunda ama bakın, işte neredeyse bir iki haftadır Plan ve Bütçede bizler bütçeyi görüşüyoruz ama engellilere ayrılan pay yüzde 1,6 yani neredeyse yok denecek kadar az.

Engelliler hem kamuda hem özel sektörde yeterince istihdam edilmiyor. İstihdam edilen yerler ise daha çok geçici işler olmaktadır. Yine, özellikle bu engelliler grubu içerisinde kadın engelliler, cinsiyetlerinden de kaynaklı olarak çok daha fazla ötekileştiriliyor, cinsiyet ayrımcılığına maruz kalıyorlar.

Yani engelliler bizden neyi talep ediyorlar? Engelliler, eğitimde, istihdamda, ulaşımda, sağlıkta eşit temsil haklarını talep ediyorlar. Bizler de HDP olarak elbette ki engelli vatandaşlarımızın bu sorunlarını gündemine alan, bunun için mücadele eden, haklarını savunan bir yerden mücadele etmeye devam edeceğiz.

Değerli arkadaşlar, aslında burada sözü bir kez daha engelli yurttaşlarımıza bırakmak istiyorum. Hem HDP engelli meclisi hem de engellilerle ilgili çalışan sivil toplum örgütlerinin derledikleri ve Meclise aslında öneri olarak sundukları talepleri var, ben o talepleri paylaşmak istiyorum. Şimdi, neler talep ediyorlar? Kamu binalarındaki ve yerel yönetimlerdeki görev alanlarında, 2022 yılının sonuna kadar, tüm lavabo, asansör, geçit, alt ve üst geçit, kaldırım, park, otopark, bina girişi ve çıkışı ve benzeri tüm alanların, internet sitelerinin, mevzuat ve diğer programların erişilebilirliği için, ödenek kısıtlaması olmayacak şekilde dönüşüm bütçesi sağlanmalıdır.

Yine, engelli eğitimi için bir seferberlik bütçesi hazırlanmalıdır. Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde, engellilerin eğitimi amacıyla, özel eğitim istihdamının ilave 20 bin kişi artırılması ve sonraki yıllarda bu istihdamın planlanmasını talep etmektedirler. Özel rehabilitasyon merkezleri, yaşlı, hasta, çocuk destek evleri kamulaştırılmalı ve yaşlı, engelli, hasta, çocuk bakım destek hizmeti kamusal, parasız ve ana dilde bir hizmet olarak yaşam destek merkezlerinde sunulmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

DİRAYET DİLAN TAŞDEMİR (Devamla) - Kadın sığınmaevleri, engelli kadınlar ve engelli çocuğu olan kadınlar için uyumlu ve erişilebilir hâle getirilmelidir. Buradaki dönüşüm, salt fiziksel ve binaya ilişkin değil, bu ve benzeri kurumlarda görev yapan idareci ve kamu görevlilerinin de uyumunu içermelidir.

Engelli işsizliğini önleme amacıyla kamu ve özel sektörde engelli istihdamı kotasının yüzde 6 olacak şekilde düzenlenmesi, mesleki eğitim almak isteyen tüm engellilere yönelik mesleki eğitim imkânlarının artırılması, iş bulamayan engellilere yönelik işsizlik sigortası ödemesi ve bu sigortada engellilerin yararlanma koşullarının hafifletilmesi sağlanmalıdır.

2022 yılı, engelli hakları farkındalık yılı ilan edilmeli; bu kapsamda, engelli hakları için tüm kurum ve kuruluşların bütçelerine panel, sempozyum, araştırma ve benzeri çalışmalar için bütçe konulmalı; kolluk gücü, öğretmen, imam, yerel yönetim çalışanı başta olmak üzere, tüm kamu görevlilerinin engelli farkındalığı ve hakları konusunda eğitimi sağlanmalı; rehberlik araştırma merkezlerinin sayısını artırılmalı; kamulaştırılmalı; özel eğitimci, psikolog istihdamı için bütçe oluşturulmalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

DİRAYET DİLAN TAŞDEMİR (Devamla) - Bir tane kaldı Başkanım.

Mülteci ve...

BAŞKAN - Sayın Taşdemir, teşekkür ediyorum.

DİRAYET DİLAN TAŞDEMİR (Devamla) - Bir madde kaldı Başkanım.

BAŞKAN - Süreniz bitti ama Sayın Taşdemir.

DİRAYET DİLAN TAŞDEMİR (Devamla) - Tamam, teşekkürler, sağ olun. (HDP sıralarından alkışlar)