MUSTAFA DESTİCİ (Ankara) - Sayın Başkan, Saygıdeğer Genel Başkan, Saygıdeğer Grup Başkanları ve değerli milletvekilleri; dünyamız genelinde yaşanan pandemi, gelişmiş ekonomiler dâhil olmak üzere bütün ülke ekonomilerini derinden etkilemiş, neredeyse unutulan ve unutulmuş olan bazı iktisadi hastalıklar maalesef yeniden nüksetmeye başlamıştır. Özellikle belli bir yaşın altındakilerin hiç tanımadığı enflasyon ve öngörülemeyen bütçe açıkları, bunlara bağlı olarak para emisyonundaki gelişmeler tüm dünyada ekonomileri zorlu bir sürece sokmuş bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda uygulanan düşük kur, yüksek faiz, sıcak parayla borçlanma politikaları ve bu politikaya bağlı olarak yıllar boyunca devam eden cari açık ve borçlanma, açık pozisyonları kapatmak için dövize talebi artırmış, bu da ülkemizin sahip olduğu rezervlerin erimesine sebep olmuştur. Pandeminin olumsuz sonuçlarıyla ülkemizde yaşanan cari açık ve borç kaynaklı döviz tedarikindeki sıkıntılar aynı döneme denk gelerek hem enflasyon oranlarında hem de döviz kurlarında ciddi miktarda yukarı yönlü hareketlenmelere sebep olmuştur. Hükûmetin geliştirmiş olduğu yatırım, üretim, ihracat ve istihdam hedefli politikaları olumlu buluyor, bununla birlikte yaşanan ekonomik gelişmeler dolayısıyla dar ve sabit gelirlilerin her zamankinden daha fazla bir şekilde desteklenmesi gerektiğinin altını çiziyoruz.

Kıymetli milletvekilleri, 2022 yılı merkezî yönetim bütçemizin giderleri 1 trilyon 750 milyar, bütçe gelirleri 1 trilyon 472 milyar lira, bütçe açığı 278,4 milyar lira olarak öngörülmüştür. Temennimiz, inşallah, en kısa zamanda denk bütçelerin yapılacağı bir ekonomik performansın yakalanmasıdır.

Bütçede yoksul ve düşük gelirli ailelere ve kesimlere geçen yıllara nazaran daha fazla kaynak aktarılmaya çalışılmıştır. Bütçede 104,2 milyar lira kaynak yoksul ve düşük gelirli ailelere ve kesimlere ayrılmıştır. Örneğin, geliri olmayan vatandaşlarımıza sağlanan sağlık birimi desteği 23,4; 65 yaş üstü kimselere yönelik bakım aylığı desteği 15,6; engelli kimselere evde bakım desteği 13,2; yoksul ve belli bir tutarın altında elektrik kullananlara destek 2,4 milyar liraya yükseltilmiştir.

Öte yandan, 2022 bütçesiyle tarım kesimi için de 57,6 milyar lira kaynak öngörülmüştür. Bu kaynaklar; tarımsal destekler, sübvansiyonlar ve yatırımlar olarak belirlenmiş, özellikle sulama için geçen yıla göre yaklaşık yüzde 39 artışla 12,5 milyar lira kaynak ayrılmıştır. Bu arada, bütçede 494 milyar olarak öngörülen personel ödenekleri de hem geçen yıla göre hem de bütçe içerisindeki yüzde 28,5 payıyla önemli ölçüde artırılmıştır. Özellikle bugün Çalışma Bakanlığımızca yapılan tüm kamu çalışanları için sosyal refah düzenlemesi açıklaması da gerçekten çalışanlarımızın yüzünü güldürecektir diye ümit ediyorum. Bunlar bizim memnuniyetle karşıladığımız rakamlardır.

Yine, bir başka memnuniyetimiz ise bütçenin 15,6'sına tekabül eden en büyük payın eğitime ayrılmış olmasıdır. 2022 yılı merkezî yönetim bütçesinden sağlık alanına ilişkin ayrılan toplam kaynak 304,6 milyar liraya ulaşmaktadır. Bu rakamlar dünyadaki gelişmiş ülkeleri bile kıskandıran sağlık altyapımızı ve hizmetlerimizi daha da güçlendirecektir diye ümit ediyoruz.

Merkezî yönetim bütçesinden savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyaçları için ayrılan kaynak 2022 yılında yüzde 29,6 oranında artışla 181 milyar liraya yükselmiştir. Ülkemizin muhtemel risklere karşı daha güçlü mukavemet gösterebilmesi, Libya'dan Suriye'nin kuzeyine, Irak'ın kuzeyine, Karabağ'a kadar her alanda güçlü bir şekilde var olabilmesi için ayrılan bu ödeneği de yine memnuniyetle karşıladığımızı ifade etmek istiyorum.

Kıymetli milletvekilleri, şunların da altını çizmek istiyorum: Devletimizin maktu olarak tahsil ettiği vergi ve harç miktarları her yıl yeniden değerlendirme oranında artırılmaktadır. Bu sene bu artış oranı yüzde 36,20 olarak gerçekleşmiştir. En son açıklanan TÜFE ise yüzde 21,4'tür. Memur ve emekli maaşlarına uygulanacak artış, bildiğimiz üzere, TÜFE'ye göre yapılmaktadır. Ya devletin aldığı maktu vergilerin artış oranında ya da memur ve emeklilerin maaşlarının belirlenme oranında da daha adil bir yol bulunması gerektiğini düşünüyoruz yani maktu vergileri yüzde 36 artırıp memura yüzde 20 vermenin adil olmadığını düşünüyoruz, bunun düzeltileceğine inanıyoruz. Yine, benzer bir durum ise gelir vergisi dilimlerinin belirlenmesinde yaşanmaktadır. Devletin maktu olarak aldığı vergiler her yıl yeniden değerleme oranında artırılırken gelir vergisi dilimlerinde ya hiç artış olmuyor ya da daha küçük oranlarda artış yapılıyor. Bu durum özellikle düşük ücretlilerin yıl içerisinde düşük tutulan oranlar sayesinde bir üst dilime çıkarak fazla vergi kesintisiyle karşı karşıya kalmalarına sebep oluyor ve ellerine geçen net maaşta bir azalma oluyor.

İfade ettiğimiz üzere, hükûmetin geliştirmiş olduğu yeni yatırım, üretim, ihracat ve istihdam hedefi politikasını benimsiyoruz, bu hedefe ulaşılabilmesi için ise partimizin ekonomi kurulunun hazırlamış olduğu ve konuşma sürem sebebiyle burada sadece başlıklarını verebileceğimiz önerilerimizi de sizlerle paylaşmak istiyorum:

Bir, orta vadeli bir programla cari açık kapatılabilir, ihracattaki artış ve önümüzdeki sezondaki turizm gelirleriyle bunun sıfırlanabileceğini düşünüyoruz.

İki, büyük kaynak gerektiren ve zaruri olmayan yatırımlar 2023 sonuna ertelenmeli ve buralara aktarılacak kaynaklar sosyal transferler yoluyla özellikle dar gelirli kesimin rahatlatılması için kullanılmalıdır.

Üç, faizle mücadeleye devam edilmelidir.

Dört, ekonomiyle ilgili kararlar daha şeffaf ve öngörülebilir olmalıdır.

Beş, algı yönetimine hâkim olunmalı, beklentiler yönetilmelidir. Binaenaleyh, ekonomik gelişmeleri olduğundan çok daha kötü göstererek, toplumda moral bozukluğuna veya huzursuzluk çıkmasına sebep olacak algı operasyonlarının önüne geçmek için bu alanın hâkimiyetini elde tutmak ve toplumu tatmin edici ve zamanlaması doğru bilgilerle sürekli olarak bilgilendirmek gerekmektedir.

Altı, güven artırıcı tedbirlere daha fazla ağırlık verilmelidir.

Yedi, orta ve alt gelir grupları ile dezavantajlı kesimler enflasyona kesinlikle ezdirilmemelidir.

Sekiz, maliyet enflasyonu ile talep enflasyonunun aynı anda gerçekleşmesi engellenmelidir.

Dokuz, ekonomi yönetiminde her türlü enstrüman dozunda kullanılmalıdır.

On, şu anda bankalarda yabancı para cinsinden mevduat tutarı yaklaşık 254 milyar dolar civarındadır; bu tasarruf başka yatırım alanlarına yönlendirilmelidir.

On bir, ekonomi dışı faktörlerle mücadele edilmeli ve bu sorunlar süratle ortadan kaldırılarak lehe çevrilmelidir.

Tabii ki vaktimiz sınırlı ve bu on dakikalık süre içerisinde bütçeyle ilgili kısa da olsa sizinle partimin bu görüşlerini paylaştım fakat milletimizin bizden Mecliste bugün paylaşmamızı istediği bir husus daha var, o da şudur: Biliyorsunuz, Anayasa'nın 68'inci maddesi "Siyasi partilere, devlet, yeterli düzeyde ve hakça mali yardım yapar." der. Şimdi, bakıyoruz, bu yeterli düzeyde ve hakça miktar nasıl oluyor? 2021 yılı 432 trilyon 811 milyon; 2022 yılı, bu yıl 645 trilyon 165 milyon 896.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Destici, buyurun.

MUSTAFA DESTİCİ (Devamla) - 2023 yılı seçim yılı olduğu için 3 katı veriliyor, bu artışla devam ederse -eski parayla okuyorum ki azameti görülsün diye- 2 katrilyon 574 milyon 211 bin 903. Yani bu parayla 5 milyon kişiye yani 20 milyonluk bir aileye 500 liralık doğal gaz yardımı yapılabilir. Vatandaşımız da ben de diyorum ki: "El insaf! Yazıktır günahtır!" Anayasa'daki gibi yeteri miktarda ve hakça olmalı. Bir de işte, en çok gruplardan duyuyoruz, muhalefetten "Şuraya şu yapılsın." "Buraya bu yapılsın." "Bu bunu yapsın." "Öbürü alacağını almasın." "Bu vereceğini vermesin." Biz de diyoruz ki: "Gelin bu 5 grup bu alacağından bu pandemi sürecinde vazgeçsin, bu 3,5 katrilyon parayı vatandaşımıza verelim."

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

CEMAL ENGİNYURT (Ordu) - Bravo.

MUSTAFA DESTİCİ (Devamla) - Son dakikamı kullanmak istiyorum müsaadenizle.

BAŞKAN - Tamamlayalım Başkanım.

MUSTAFA DESTİCİ (Devamla) - Şimdi, birileri bana şunu söyleyebilir: "Siz almadığınız için böyle konuşuyorsunuz." Hayır, 2001 yılında para hazineden çıktı, Genel Başkanımız merhum Muhsin Yazıcıoğlu dedi ki: "Ben bu parayı şehit ailelerine vereceğim." "Kanun uygun değil." dediler ama farklı yollardan o paranın önemli bir kısmı ailelere ve başka kesimlere ulaştırıldı. Biz aldığımızda da bu tavrı gösterdik bugün de bu tavrı gösteriyoruz çünkü bu adil değil, bu hakça değil.

Bir de son olarak: "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını Türkiye uygulamak zorunda mıdır?" diye soranlar var ya, ben çıkınca da dışarı çıkanlar -yakında inşallah toptan gidecekler, onu da biliyorum, inşallah- onlara diyorum ki: Acaba bunu dostunuz Yunanistan'a soruyor musunuz? Yunanistan, mesela, Batı Trakya Türkleriyle ilgili AİHM kararlarını uyguluyor mu uygulamıyor mu?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MUSTAFA DESTİCİ (Devamla) - Dostlarınız ne diyor acaba sizin? Bunu da öğrenmek istiyorum.

Tüm Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

Hayırlı akşamlar, sağlıklı günler diliyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)