AK PARTİ GRUBU ADINA MEHMET ALİ CEVHERİ (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nde yer alan Doğu Anadolu Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı bütçesi üzerinde konuşmak üzere AK PARTİ Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Yüce Meclisimizi saygıyla selamlıyorum.

DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 2011 yılında kanun hükmünde kararnameyle kurulmuş, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına bağlı, tüzel kişiliği haiz ve özel bütçeli bir kuruluştur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; takdir edersiniz ki ülkemizde 7 ayrı bölge bulunup her bölge farklı kültürel, mekânsal ve fiziki yapıdadır. Coğrafi ve demografik olarak farklı imkânlara sahip olan bölgelerimizin mevcut varlıklarını değerlendirip Türkiye'nin diğer bölgeleriyle aynı seviyeye getirerek gelişmesini sağlayıp daha yaşanabilir bir ortam oluşturmak için kurulan bu İdarenin kuruluş amacını kısaca özetlersek, bölgeler arasındaki gelişmişlik farklarını gidererek adil ve eşit bir kalkınma sağlayıp ülkenin genel sosyoekonomik ve mekânsal durumuyla bütünleşmiş, rekabet gücü ve refah düzeyi yüksek bölgeler meydana getirerek topyekûn kalkınmış bir Türkiye'ye ulaşmaktır. Bu hedefleri gerçekleştirmek amacıyla daha önce kurulan GAP, KOP, DOKAP gibi DAP'ın da kurulmasının temel misyonu Doğu Anadolu Bölgesi'nin sosyal, ekonomik, çevresel ve kentsel kalkınmasını hızlandırmaktır. Bu kurumun başlıca görevi ise bölgenin gelişmişlik seviyesini diğer bölgelere yaklaştırırken projelerin uygulandığı illerdeki yatırımların gerektirdiği araştırma, planlama programlama, projelendirme, izleme, değerlendirme ve koordinasyon hizmetlerinin yerine getirilmesini sağlamaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yukarıdaki hedefleri gerçekleştirmek amacıyla oluşturulan DAP'ın coğrafi olarak görev alanında Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Sivas, Tunceli ve Van illeri olmak üzere toplam 15 il, 143 ilçe, 6 bine yakın köy bulunmaktadır. Bölge 6 milyon 697 bin 726 kişilik nüfusuyla Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 8'ini teşkil etmektedir. Yüz ölçümü Van Gölü dâhil 174.897 kilometrekare olup Türkiye yüz ölçümünün yüzde 22,4'ünü oluşturmaktadır. Ayrıca, ortalama rakım 1.402 metre olup Türkiye'nin en yüksek bölgesi konumundadır. Diğer yandan, DAP bölgesi su kaynakları bakımından zengin bir potansiyele sahiptir. Coğrafi anlamda bölge illeri Fırat, Dicle, Aras, Çoruh, Van ve Kızılırmak havzalarının kapladığı alanlar üzerindedir. Ayrıca, Van Gölü, Keban ve Karakaya Baraj Gölleri, Hazar Gölü, Çıldır Gölü, Fırat, Aras, Karasu ve Kızılırmak Nehirleri bölgenin önemli su kaynaklarıdır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; DAP Bölge Kalkınma İdaresi bölgenin iktisadi ve içtimai potansiyelinin geliştirilmesi amacıyla, başta tarım sektörü olmak üzere, sanayi, kültür ve turizm sektörlerine öncelik vererek çalışmalarını sürdürmektedir. Bu hedef doğrultusunda, DAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığınca bölgede 2013-2021 yılları arasında 1.938 proje desteklenerek 923 milyon 213 bin 539 TL ödenek aktarılmıştır. Özellikle bölgenin tarımsal potansiyelini geliştirmek, zirai üretiminin doğa şartlarına olan bağımlılığını azaltıp verimini artırmak amacıyla 2013 yılından bu yana küçük ölçekli tarımsal sulama projeleri hayata geçirilmeye başlanmıştır. Bu proje kapsamında, bugüne kadar, zirai alanda toplam 801 milyon TL ödenek kullanılarak 886 proje hayata geçirilmiş, 4.359 kilometre uzunluğunda sulama şebekesi inşa edilip 182 bin hektar alan sulamaya açılmıştır. Yine, bölgede bitkisel ve hayvansal üretimin artırılmasına yönelik olarak 364 projeye 359 milyon TL destek verilmiştir. Ayrıca, bölgede 2015 yılından bu yana yenilenebilir enerji kullanımının artırılması amacıyla projelere 33,3 milyon TL destek sağlanmıştır.

Diğer yandan, bölgenin okuma kültürünün ve beşerî potansiyelinin geliştirilmesine yönelik olarak 62 ilçede semt kütüphaneleri açılmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yukarıda kısaca özetlediğim gibi, DAP Bölge Kalkınma İdaresi bölgenin her alanda kalkınabilmesi için birçok sektörü desteklemiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

MEHMET ALİ CEVHERİ (Şanlıurfa) - Ancak bu kısa sürede hepsini anlatabilme şansımız olmadığı için yapılan faaliyetleri özetleyerek aktardım.

Sözlerime son verirken, 2022 yılı merkezî bütçesinin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyor, Gazi Meclisimizi ve yüce milletimizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)