| Konu: | 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2020 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 2'nci Tur Görüşmeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 5 |
| Birleşim: | 30 |
| Tarih: | 08.12.2021 |
AK PARTİ GRUBU ADINA ZEYNEP YILDIZ (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, ekranları başından bizleri takip eden necip milletimiz; ben de hepinizi saygı ve hürmetlerimle selamlıyorum.
Türkiye Uzay Ajansının 2022 yılı bütçesine ilişkin olarak AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Sözlerime bu kürsünün milletin pozitif gündemlerine sıkı sıkıya sarılan, ümit telkin edilen, sorunların çözümleri noktasında aslında hep birlikte konuşarak karar verilen bir kürsü olması gerekliliğine; ilmin, bilimin, teknolojinin, yeniliğin, sanatın konuşulduğu bir kürsü olması gerekliliğine, seviye belirleyen bir kürsü olması gerekliliğine duyduğum ihtiyacı belirterek başlamak istiyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar) Bu inançla, geçen gün kaybettiğimiz Teoman Duralı'yı hatırlamak istiyorum. Teoman Duralı, Heidegger'e atıfla, Heidegger'in "Dil, varlığımızın kapısıdır." sözünü hatırda tutarak "Dil, aklımın bana ve dış dünyama açılan kapısıdır. Dil, aklın dile gelmesidir, ifadesidir." diyor, rahmet olsun.
Aklının bir kenarında gökyüzü olan bir millet olarak bizlerin, edebiyatın içinde gökyüzü vardır. Bilim tarihinde astronominin altın çağını bizler kucaklamışızdır. Turgut Uyar'ın "Göğe bakmak için bir durak." tanımlaması ya da Şeyh Galip'in insanı "zübdeiâlem" olarak tanımlaması boşuna değildir çünkü biz zerrelerimizden derin uzaydaki gök cisimlerine kadar merak etmeyi, düşünmeyi, keşfetmeyi, akletmeyi telkin eden bir dil anlayışı içerisinde doğmuşuzdur.
Aklımızın ifadesi, dilimizin bir yansıması olarak Millî Uzay Programı'mız, Göktürk Yazıtları'ndaki "Gökyüzüne bak, Ay'ı gör." mottosuyla açıklandı. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan geçtiğimiz şubat ayı içerisinde Millî Uzay Programı'mızı açıkladılar ve 10 temel hedef belirlendi. Bu hedeflerden 2 tanesi, cumhuriyetimizin kuruluşunun 100'üncü yılında, 2023 yılında inşallah gerçekleştirilecek. Bu bağlamda, Ay misyonuyla, Türk astronotunun uzaya erişimi öncelik teşkil eden projelerimiz arasında. Bu bağlamda, geçtiğimiz yıl içerisinde 1 milyar 890 milyon lira Millî Uzay Programı çerçevesinde kullanılacak bir kalem olarak belirlendi ve bunun 270 milyon lirası aktarılmış oldu geçtiğimiz yıl itibarıyla. Önümüzdeki yıl itibarıyla da inşallah bu projeler devam ediyor olacak. Ay misyonu çerçevesinde yerli ve millî imkânlarla ürettiğimiz uzay aracı Ay'a sert iniş gerçekleştirecek, böylelikle ilk yerli roketimiz uzay tecrübesi kazanmış olacak, uzay tarihçesi kazanmış olacak. Bununla birlikte, Türk Astronotu Projesi'yle bir astronotumuz uzaya gidecek ve uzayda Uluslararası Uzay İstasyonu'nda deneyler yapıyor olacak ve bunların her birinin de bütçelendirmesi devletimiz tarafından yapılıyor.
Malumunuz olduğu üzere, Türkiye Uzay Ajansı özü itibarıyla bir koordinasyon kurumudur. Bu koordinasyonun sağlanması, uluslararası iş birliklerinin tesisi hususunda Kurumun 2022 yılı bütçesi de 61 milyon 293 bin lira olarak belirlenmiştir. Aslında kulağa çok hoş geliyor; bir yandan, işte, uzaya gitmekten bahsediyoruz, Türk astronottan bahsediyoruz, uzayda deneyler yapmaktan bahsediyoruz, küp uydular üretmekten bahsediyoruz, uzay ekipmanlarına uzay tarihçesi kazandırmaktan bahsediyoruz. Gerçekten çok ciddi anlamda pozitif gündemlerin içerisinde bulunduğumuz bir dönemden geçiyoruz.
Tabii, az evvel uluslararası iş birliklerinden bahsettik. Uzay Ajansı heyetiyle birlikte bizler de Uluslararası Uzay Kongresi'nde ülkemizi temsil ettik. Bu noktada SpaceX'ten tutun Blue Origin'e, Avrupa Uzay Ajansından tutun Japon Uzay Ajansına kadar pek çok kurum ve kuruluşla bire bir görüşmeler gerçekleştirildi. Ben bu bağlamda, Türkiye Uzay Ajansı Başkanımız Serdar Hüseyin Yıldırım ve ekibine yürüttükleri uzay diplomasisi için çok teşekkür ediyorum.
Yine, bu kongrede ülkemizi temsilen ülkemizdeki uydu teknolojilerine ilişkin ben de bir sunum yapma imkânı buldum ve orada farklı parlamenterlerin, dünyanın dört bir yanındaki kurum ve kuruluşlardan gelen bu işin yetkini diyebileceğimiz kişilerin Millî Uzay Programı'mıza duydukları merakı görmüş oldum aslında ve gerçekten, Türkiye'nin "Siz insansız hava araçlarıyla bir devrim gerçekleştirdiniz, bu devrimin bir iz düşümü olarak iyi planlanmış, gerçekçi bir uzay programıyla inşallah uzayda da çok büyük bir varlık göstereceksiniz." kanaatini biz ciddi anlamda oradaki bambaşka ülkelerden gelen uzmanlardan işitmiş olduk.
Bununla birlikte, Dış Uzay Anlaşması'nın geçerliliğine dair tartışmalar oldu, uzay hukukunun yeni, güncel ihtiyaçlarına dair tartışmalar oldu ve uzay hukuku çalışan genç bir avukat olarak ülkemizin bütüncül bir perspektifle uzaya bakıyor olması beni gerçekten çok gururlandırdı.
Bu bağlamda, malumunuz olduğu üzere, hâlihazırda uzayda aktif 7 uydumuz var. Geçtiğimiz sene içerisinde TÜRKSAT 5A uzayla buluştu, 5B yakın bir zamanda buluşacak.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ZEYNEP YILDIZ (Devamla) - Bir dakika daha rica ediyorum.
BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.
ZEYNEP YILDIZ (Devamla) - İlk yerli ve millî haberleşme uydumuz TÜRKSAT 6A'nın da uzayla buluşmasıyla birlikte haberleşme uydusu üretebilen 10 ülkeden 1'i hâline geliyor olacağız. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)
Yine, Erzurum'da Doğu Anadolu Gözlemevi'nin 4 metre çapındaki merceği yerleştirildi ve bu vesileyle, adaptif teknolojilerin kullanımıyla Hubble'dan daha yetkin bir gözlemevine kavuşmuş olacağız ve bilim insanlarına hizmet veriyor olacak bu. Havada, karada, denizde, mavi vatanda, siber vatanda ülkemizi nasıl savunuyorsak uzay vatanda da ülkemizi titizlikle, milletimize karşı sorumluluğumuzun bilinciyle savunmayı sürdürüyor olacağız.
Sayın Bakanımızla Diyarbakır'da gençlerle gökyüzüne baktık, ben de bunu orada kaydettim; gerçekten Teknofest kuşağı gümbür gümbür geliyor, bir merak ekosistemi ve üretim ekosistemi oluşmuş vaziyette. Dolayısıyla gençlerin bu heyecanıyla biz daha nice roket sistemlerini, nice uzay istasyonlarını hep birlikte üretiyor olacağız. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde siyasetin gençlere alan açması sürecek ve inşallah, Türk gençleri Türk Bayrağı'nı uzayda da dalgalandırıyor olacak.
Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum, bütçemizin hayırlara vesile olmasını diliyorum. (AK PARTİ sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)