PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Kanun teklifine yönelik sorulan soruları cevaplandırmak istiyorum.

Değerli milletvekilleri, ülkemizde 2002 yılında emekli sayımız 6,5 milyon iken bugün, 2022 yılı itibarıyla bu sayı 13 milyon 600 bine ulaşmıştır.

Emekliler her zaman önceliklerimiz arasında olmuştur; onlara, bütçe imkânları zorlanarak önemli iyileştirmeler yapılmıştır ve yapılmaya da devam edilecektir. Öncelikle, emeklilere 75-100 TL seyyanen zam yaparak başladık işe; daha sonra, emekliler için eziyet olan fiş toplama zorunluluğu kaldırıldı; vergi iadesi yerine emekli aylıklarına yüzde 4 ila 5 zam yapıldı. 2012 yılında, yıllardır beklenen İntibak Kanunu çıkarıldı; bu kapsamda, 1 milyon 800 bin emeklinin aylığında artış yapılmıştır. Emekli olduktan sonra ticari faaliyetlerini sürdüren kişilerin aylıklarından kesilen sosyal güvenlik destek primi uygulamasını önce yüzde 15'ten yüzde 10'a indirdik ve daha sonra da bunu kaldırdık; bu şekilde, emekli aylıklarında yüzde 15 iyileştirme yaptık. 2018 yılında, Ramazan ve Kurban Bayramlarında, iki bayram için yılda 2 bin Türk lirası bayram ikramiyesi vermeye başlanıldı.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Cumhuriyet Halk Parti projesiydi. Sayemizde, sayemizde!

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - 2021 yılında bu tutar 2.200 liraya yükseltildi ve 2021 yılında da toplam 25 milyar Türk lirası emeklilerimize ödendi.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Sayın Başkan, niye asgari ücret tutarında maaş vermiyorsunuz emekliye? 2.500 lira yeterli mi? Bunu soruyoruz.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - En düşük emekli aylığı önce 1.000 Türk lirasına, sonra da 2020 yılında yaptığımız düzenlemeyle 1.500 liraya çıkarıldı.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Dul ve yetim maaşlarını 1.500 liraya bile getirmediniz.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Bugün gündemimizde olan kanun teklifiyle beraber de bu tutar 2022 yılı itibarıyla 2.500 liraya çıkarılacak. Her zaman söylediğim gibi yetmez.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Yeterli mi 2.500 lira? Emekli nasıl geçinecek 2.500 lirayla? Niye asgari ücret tutarına getirmiyorsunuz?

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Evet ama aylıklara seyyanen ve oransal yapılan artışlarla, emeklilerimize verilen bayram ikramiyeleriyle 2002 ve 2022 yılları arasında yani yirmi yıllık dönemde emekli aylıklarında reel olarak, reel anlamda yüzde 48 ile yüzde 388 arasında artış oldu.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - 2.500 lira yeterli mi emekliler için?

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Mesela 2002 yılında 257 lira alan SSK işçisi emekli şu anda 3.292 lira almakta ki reel artış yüzde 60'tır.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Enflasyon kaçtı o zaman? Ekmek kaç paraydı o zaman, yağ kaç paraydı o zaman?

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - O zamanki zamlar neydi? O zaman ayçiçeği yağı kaç paraydı, kömür kaç paraydı?

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Ya, bırakın eskiyle karşılaştırmayı.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Mesela BAĞ-KUR'lu esnafımız 148,7 lira alırken bugün 2.948 lira almaktadır; reel artış yüzde 148.

Yine, tarımda çalışan BAĞ-KUR'lu emeklimiz sadece 65 lira alırken bugün 2.343 lira almaktadır ki reel artış yüzde 345'tir. Dolayısıyla, emeklilerimize her dönemde reel anlamda artışlar sağlanmıştır. Bugün tüm sigortalılar için ortalama emekli aylığı, bayram ikramiyesi dâhil, 3.863 liradır. Bununla birlikte, emekli aylığı ücret ilişkisini ifade eden ikame oranları karşılaştırıldığında, 2021 OECD verilerine göre, Türkiye'de brüt ikame oranı yüzde 73,3 iken; bu oran Fransa'da yüzde 60,2; Almanya'da yüzde 41,5; Birleşik Krallık'ta yüzde 49'dur. Ülkemizdeki ikame oranının diğer ülkelere kıyasla yüksek oluşu, emekli aylıklarının kişinin çalışma hayatındaki kazancını önemli derecede ikame ettiğini göstermektedir. Ayrıca, emekli aylığı ödemelerinin gayrisafi yurt içi hasılaya oranı 2002 yılında yüzde 4,6 iken 2021 yılı sonu itibarıyla yüzde 6,3 olması beklenmektedir.

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Yani 2.500 lirayı yeterli görüyorsunuz, öyle mi?

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sonraki süreçte de çalışarak ülkemizin kalkınmasına katkı sunan, alın teri döken, ülkemizin her bir karışında emeği ve hizmeti olan emeklilerimizin hayat standartlarını yükseltmeye yönelik çalışmalarımıza devam edeceğiz.

Bir diğer soru BES'le ilgiliydi, Sayın Aycan sordu. Değerli milletvekilleri, kamu sosyal güvenlik sistemimizin tamamlayıcısı olması amacıyla 2003 yılında kurulan bireysel emeklilik sistemimiz, 2021 yılı sonu itibarıyla toplamda 13 milyon 200 bin katılımcıya ulaşmıştır. Sistemdeki toplam fon tutarı, yaklaşık 23 milyar Türk lirası devlet katkısı olmak üzere, 250 milyar lirayı aşmış bulunmaktadır. Şu ana kadar sistemden 166.814 vatandaşımız emekli olmuştur Sayın Aycan.

2021 yılında emeklilik tasarruflarının tabana yayılması amacıyla önemli icraatlar gerçekleştirilmiştir. 2021 yılı içinde kanunlaşan 18 yaş altı BES uygulamasıyla çocuklarımızın da bireysel emeklilik sistemine katılabilmesine imkân verilmiştir. Bu sayede sisteme katılan 18 yaş altı yaklaşık 200 bin yeni katılımcı, yaklaşık 255 milyon TL fon büyüklüğüne ulaşmıştır. Vakıf ve sandıklardan BES'e aktarıma ilişkin düzenleme yürürlüğe girmiş olup 2022 yılı içerisinde aktarımların başlaması beklenilmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU SÖZCÜSÜ CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Ayrıca, 2021 yılı için "BEFAS" adı verilen Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu sayesinde, vatandaşlarımız sistemde sunulan tüm emeklilik fonlarına yatırım yapabilme imkânına erişmiştir. Ekonomiye uzun vadeli finansman sağlayan BES sistemini daha ileri seviyelere çıkarmak amacıyla bugün görüşeceğimiz kanun maddemizin içeriğini biraz önce açıkladık, bunun ayrıntılarına girmeyeyim ama bireysel emeklilik sisteminin önümüzdeki yıllarda daha da gelişerek ülke ekonomisinin tasarruf alışkanlığını geliştireceğini ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacağını düşünüyoruz.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum.