İYİ PARTİ GRUBU ADINA BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Parti grup önerisi üzerinde konuşma yapmak için söz aldım. Grup önerimizin dayanağı olan Meclis araştırması önergesi Sayın Erhan Usta tarafından verilmişti, bunu hatırlatmak istiyorum. Bu vesileyle Genel Kurulu, halkımızın ihtiyaçlarına koşarken zamanla yarışan motosikletli kurye çalışanlarını saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, grup önerimizin söz konusu olan motosikletli kuryeler içinde bulunduğumuz devlet krizinden en çok etkilenen mesleklerden biridir. İşsizliğin, umutsuzluğun kol gezdiği; kamu kaynaklarının hoyratça kullanıldığı, yamalandığı; ülke zenginliklerinin bir bir peşkeş çekildiği ülkemizde üniversite mezunu gençlerimiz, bu ülkenin aydınlık yarınları, motokuryeliğe zorlanıyor. 15 yaşından büyük işsiz sayımız 4 milyona yaklaşırken yandaşlara, rantçılara, vurguncu ve talancılara oluk oluk kaynak aktarılıyor.

Açıkça ifade etmek istiyorum ki bu ülkenin gençlerini işsizlik belasından kurtarmadan kamu düzeni ve iş hayatı işletilemez; umutsuzluk, gerginlik artar, istikrar bozulur. Genel Başkanımız Sayın Meral Akşener'in dün yaptığı grup toplantısında ifade ettiği gibi, biz, dünyanın en eğitimli motokurye ağına sahibiz arkadaşlar; bu, modern dünyada hem ayıptır hem de utançtır. Ülkemizin dinamizm kaynağı olan genç nüfusumuza daha iyi bir gelecek, daha müreffeh bir kariyer planlaması sunamayanlar da bu ayıbın mimarıdır. Kadrosuz, sigortasız, hiçbir yasal güvencesi olmadan karın tokluğuna çalışan bu insanları e-ticaret şirketlerinin insafına bırakanlar da bu utancın sorumlusudur.

Değerli arkadaşlar, içinde bulunduğumuz pandemi süreci motokuryelerin durumunu daha da zorlaştırdı. Dijital platformlara yönelik talepler arttı. Böylece e-ticaret şirketleri kârlarını katlarken motokuryelerin hayati risklerinde belirgin bir artış gözlendi; kazalar ve ölümler çoğaldı. "Ürün depodan çıktıktan sonra beni ilgilendirmez." diyen bu şirketler bütün yükü motokuryelerin üzerine yıkmaya devam ediyor. Sayıları toplamda 1 milyon civarında olduğu tahmin edilen motokuryeler, daha güvenli ve daha adil bir çalışma düzenini hak etmiyor mu arkadaşlar? Hiçbir sosyal güvencesi, sağlık sigortası olmadan çalışan bu insanlar için yapılabilecek hiçbir şey yok mu? Arkadaşlar, elbette var, yeter ki niyet olsun, yeter ki gayret olsun, yeter ki biraz vizyon, biraz da vicdan olsun.

Değerli arkadaşlar, konuya ilişkin bazı verileri de burada sizlerle paylaşmak isterim. Her yıl 100'ün üzerinde can kaybı söz konusu. Sadece 2019 yılında ölümle sonuçlanan 103 kazanın 75'inde motokuryelerin varlığı acı gerçeğe işaret etmektedir. Ülkemizde Covid-19'un ilk ortaya çıkışından bugüne kadar motokuryeler 63 binden fazla kazaya karışmıştır. Bu süre zarfında 190'ın üzerinde motokurye trafik kazaları sonucunda hayatını kaybetmiştir. Buradan anlaşılıyor ki fizik kanunlarına ve mevzuata aykırı olarak 10 kilometre mesafeyi beş dakikada katetme zorlamasına ve on dört-on altı saate varan fazla çalışma, aşırı çalışma dayatmasına ve hukuk dışılığa, güvencesizliğe, gayriinsani ve gayriahlaki işleyişe son vermek bizim Parlamentonun boynunun borcu olsa gerektir, iktidarın boynunun borcu olsa gerektir. Bizim buna seyirci kalmamız da mümkün değildir.

Değerli milletvekilleri, bu konuda bir soru önergesi de vermiştik. İş güvenliğini düzenlemek, erken teslimat zorlamasına yönelik hususlar ve mesai başlangıç bitiş saatlerine ilişkin soruları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına verdik, maalesef iki aydır en ufak bir cevap gelmedi.

Değerli milletvekilleri, temel mesele, ülkede kendini geniş ölçekte hissettiren bir devlet krizinin varlığıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

BEHİÇ ÇELİK (Devamla) - Biz buna "Erdoğan krizi" diyoruz. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemi Türk tarihine acı bir tecrübe olarak geçmiştir, bedeli çok ağır olmuştur. Allah'tan dileğimiz, en az hasarla bu ucube sistemden bir an önce kurtulmaktır. Bakınız, hiçbir soruna çözüm bulunamıyor, 1 milyon kişinin çalıştığı sektörle de ilgilenen yok. Değerli arkadaşlar, bu gerekçelerle buradan bir çağrıda bulunuyoruz: Gelin, motokuryelerin mesleki sorunlarını tespit edelim; gelin, yeni hukuki düzenlemeler yapalım; gelin, bu sektör çalışanlarının hayatlarını tehlikeye atan kötü çalışma koşullarına son verelim diyoruz.

Hepinize saygılar sunarım. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)