ERKAN AKÇAY (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Muhterem milletvekilleri, küresel ve bölgesel istikrar, barış ve huzur ortamı önemli bir tehdit altındadır. Rusya-Ukrayna krizi tarihsel süreçteki kırılma noktalarıyla analiz edilmeli ve bütünlük arz eden bir perspektifle ele alınmalıdır. Rusya ve Ukrayna arasında Donbas Bölgesi'nde 6 Nisan 2014'te başlayan çatışmalar, 11 Mayıs 2014'te "Donetsk Halk Cumhuriyeti" ve "Lugansk Halk Cumhuriyeti" isminde iki ayrı yönetimin kurulmasıyla sonuçlanmıştı. Gerilim, Rusya'nın 16 Mart 2014'te Kırım'ı uluslararası hukuka aykırı olarak ilhak etmesiyle devam etmiş ve çatışmalar 6 Nisan 2021'de yeniden başlamıştır. İki ülke arasında Aralık 2021'de Ukrayna'nın doğusunda yeniden tırmanan gerilim krizin son perdesini aralamış ve Rusya 21 Şubat 2022'de Donetsk ve Lugansk bölgelerini bağımsız cumhuriyet olarak tanıdığını açıklamıştır. Ukrayna ve Rusya krizi 24 Şubat 2022'de fiilî saldırılarla yeni bir boyuta ulaşmış, süregelen gerilim çatışma ortamına evrilmiştir. Krizin tetikleyici unsurlarından biri de son yıllarda mutasyon geçiren küresel belirsizlik ortamıdır. Covid-19 salgınıyla ivme kazanan küresel belirsizlik; sınır anlaşmazlıkları, enerji krizleri, göçmen meselesi gibi önemli sorunlarla başka bir boyut kazanmıştır. Dünyada ve bölgemizde yaşanan son gelişmeler bu durumun açık bir göstergesidir. 27 Eylül 2020'de Ermenistan'ın Azerbaycan'a düzenlediği saldırılar, Kasım 2021'de Polonya-Belarus sınırında meydana gelen mülteci krizi, ocak ayının ilk haftası Kazakistan'da başlayan olaylar küresel gerilim hatlarının en yakın örnekleridir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Meydana gelen hadiseler domino etkisi yaratmış, organize ve senkronize bir bütünlük hâlinde Ukrayna-Rusya krizinin altyapısını da hazırlamıştır diyebiliriz.

Muhterem milletvekilleri, Rusya'nın 21 Şubat 2022'de Donetsk ve Lugansk bölgelerini bağımsız cumhuriyet olarak tanıması krizin önemli bir dönüm noktası olmuştur. 24 Şubat 2020'deki fiilî çatışmalara giden sürecin kilometre taşı 21 Şubat tarihli kararla döşenmiştir. Rusya, bu kararla yangına körükle gitmiş, Ukrayna'nın siyasi birliğini ve egemenlik haklarını açıkça ihlal etmiştir.

Rusya-Ukrayna krizinin derinleşmesinin diğer bir boyutunu da uluslararası çatışmaların çözümü noktasında yetersiz kalan Batılı ülkeler ve uluslararası örgütler oluşturmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Başta ABD olmak üzere, Avrupa Birliği ülkeleri, AGİT ve Birleşmiş Milletler, üzerlerine düşeni yapmamış, krizin çözümü noktasında tahrikçi bir tutum almışlardır. Söz konusu ülkeler ve uluslararası örgütler, yapıcı bir tutumla sorunları çözmekten ziyade, krizi daha da derinleştirmişlerdir. Bu duruma Kosova'da, Bosna'da, Kıbrıs'ta, Kırım'da ve son olarak Karabağ'da defalarca şahit olduk. Batılı ülkeler medya organları aracılığıyla âdeta bir savaş borsası yaratmış, uluslararası medya baronları savaş çığırtkanlığı yapmıştır. Batılı ülkeler, hiçbir çıkar gözetmeden Ukrayna'nın egemenliğini ve toprak bütünlüğünü savunmak yerine Ukrayna'yı pazarlık konusu hâline getirmişlerdir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Ukrayna, bağımsız ve egemen bir devlettir, hiçbir küresel güç mücadelesinin piyonu yapılamaz. Söz konusu ülkeler, Ukrayna'yı satranç tahtası olarak görmekten vazgeçmeli, krizin çözümü için yapıcı ve somut adımlar atmalıdırlar.

Ukrayna-Rusya krizi jeopolitik konumu itibarıyla ülkemizi de çok yakından ilgilendirmektedir. Çatışmaların sona ermesi, Ukrayna'nın siyasi ve toprak bütünlüğünün korunması Türkiye'nin güvenliği ve bölgenin istikrarı açısından kaçınılmaz bir mecburiyettir. Karadeniz'in güvenliği Türkiye'nin güvenliği demektir. Orta Asya'nın istikrarı Türkiye'nin istikrarıdır. Orta Doğu'nun huzura kavuşmasının yolu da Türkiye'den geçmektedir. Türkiye, diplomasi birikimiyle, hiçbir çıkar gözetmeksizin küresel ve bölgesel istikrarın korunması amacıyla krizin çözümü noktasında gerekli çalışmaları yürütmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Bu kapsamda Türkiye, gerilimin sonlandırılması ve bölgesel barış ortamının yeniden tesis edilmesi amacıyla iki ülkeyle de diplomatik temaslarda bulunmuştur. Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan'ın 3 Şubat 2022 tarihli Ukrayna ziyareti, Türkiye'nin krizin çözümü için gösterdiği samimiyetin en açık göstergesidir. Diğer yandan, bugün Cumhurbaşkanımız Sayın Erdoğan'ın başkanlığında gerçekleştirilen bir güvenlik zirvesi yapılmıştır ve Türkiye, hadiseleri ve gelişmeleri dikkatle, ciddiyetle ve soğukkanlılıkla takip etmektedir. Türkiye, millî birlik ve bütünlük içinde kendi gündemine hâkim bir ülkedir. Yine, bu güvenlik zirvesi sonrası yapılan açıklamada da Sayın Cumhurbaşkanı, Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırısının uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve kabul edilemez olduğunu da ifade etmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz Sayın Başkan.

ERKAN AKÇAY (Manisa) - Türkiye'nin, Ukrayna'nın siyasi birliğine, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne desteğini sürdüreceği de vurgulanmıştır. Türkiye, uluslararası düzlemde meselenin çözümü noktasında çok olumlu bir tutum almaktadır. Türkiye "Yurtta barış, dünyada barış." parolasıyla, barışın ve istikrarın tesis edilmesi için gereken bütün adımları başarılı ve kararlı bir şekilde atacaktır.

Teşekkür ederim Sayın Başkan.