BURHANETTİN BULUT (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Alman televizyonlarında, bazen de İngiliz kanallarında Adana'dan görüntüler veriliyor. Bize de bu bilgi geldiğinde diyoruz ki: "Herhâlde ya Varda Köprüsü'nün çekimini yapmışlardır ya Misis'ten ya da Adana mutfağından çekimler yapmışlardır, o geliyordur ekrana." Tabii, gönlümüz onu istiyor ancak İngiliz ve Alman televizyonlarında sıkça Adana "Avrupa'nın yeni çöplüğü" diye ifade edilen haberlerde çıkıyor. Adana'nın çöp merkezi hâline getirilmesinde ve bununla ilgili çıkan haberler neticesinde isterdik ki özellikle Tarım Bakanı o bereketli toprakların kirlendiğine ilişkin bir açıklama yapsın ya da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bir açıklama yapsın ancak onlar tarafından tek kelime bile bir açıklama yapılmadı. Bu konuda, sadece, geçen dönemin Adana Milletvekili Ömer Çelik, partisi adına bir açıklama yaptı; orada da şunu söyledi: "Bu atıkları çevreye kontrolsüz bir şekilde atanlara karşı en güçlü mücadeleyi vereceğiz." Ancak bundan sonra tek haber çıkmadı, bu açıklamanın ardından "Şu yapıldı, bu yapıldı." diye bir şey çıkmadı.

Adana'ya plastik çöplerle ilgili bu ihanet nasıl başladı, kısaca ondan da bahsedeyim. 2018 yılında, özellikle Uzak Doğu ülkeleri plastik çöpleri ithal ediyordu. Çin bu ithalatı azaltınca yeni merkez Türkiye oldu ve Türkiye'de de bu ürünler en fazla Adana bölgesinde görüldü. Nereden geliyordu bu ürünler? Daha çok İngiltere'den, yüzde 70'e yakını İngiltere'den; Almanya'dan, diğer Avrupa ülkelerinden. Bu gelen plastik atıkların bir kısmı dönüştürülüyor; diğerleri ise, asıl problem olanlar ise dönüştürülemeyenler. Bunların bazıları bin yıl, bazıları beş yüz yıl boyunca doğaya karışmıyor. Hâl böyle olunca bu atıkların olduğu bölgelerde kanserojen, kimyasal maddeler ortaya çıkıyor. Bu işi yapanların bir kısmı lisansıyla yapıyor, bunda hiçbir sorun yok ancak son dönemlerde "merdiven altı" diye tabir edeceğimiz birçok işletme bu plastik atıkları alarak bir kısmını işletip diğer kısmını da muhtelif yerlere boşalttılar. Bununla ilgili yine bir Alman TV'sinde şöyle bir haber çıktı. Adana'dan 5-6 bölgeyi gösteren, atıkların tespit edildiğine dair bir görüntü bu. Burada yapılan araştırmalar sonrası, temiz toprak ile buradan alınan topraklar mukayese edildiğinde 400 bin daha fazla kanserojen etken madde, kimyasal madde tespit edildi. Bunu kim yaptı? Greenpeace. Bunu açıkladı, bunu dosya hâlinde verdi. Yine hiçbir mevkiden, hiçbir kurumdan bir açıklama gelmedi. 2018'den bu yana, Adana'nın Çukurovası, bu bereketli topraklar maalesef bu çöplerle muhatap oldu.

Son olarak, İngiltere'ye yapılan ihracatlardan bazı ürünlerin ambalajının Türkiye'ye geldiği tespit edildi, onun örneği de şu: Muhtemelen bu kuru üzüm Manisa tarafından İngiltere'ye ihraç edilmiş. İhracat sonrası İngiltere'de bu paketlenmiş ve Adana'da, Adana'nın çevre ilçelerinde, biraz önce gösterdiğim yerlerde bunun poşeti bulunmuş. Yine, İngiltere'den bir marketin indirim kuponları, plastik hâlinde; bunlar yine Adana'da çöplükte çıktı. Bir domuz eti paketi; bu da Adana'da bulunan ürünlerden, plastik atıklardan bir tanesi. Almanya'dan bir paket; bu ürün de Türkiye'de yok ancak bu ürün olmasa bile atığı, ambalaj atığı Türkiye'de var, özellikle Adana'da.

Bizim söylediğimiz şu: Bu ürünler, Türkiye'den giden ürünler dâhil olmak üzere, Manisa'nın çekirdeksiz üzümü dâhil olmak üzere bunlar gidiyor ama ambalajları bize geliyor yani üzümün sapı değil, çöpü bizde. Bu plastik atıklar içerisinde özellikle tabak olarak kullanılan plastiklerin geri dönüşümü beş yüz yıl boyunca devam ediyor. Burada yapılan iş şudur: Adana'yı tarif ettiğimizde, Çukurova'yı tarif ettiğimizde "dünyanın en bereketli toprakları" diye ifade ederiz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - Hemen bitiriyorum.

BAŞKAN - Buyurun.

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - Ancak şu anda Adana'nın o bereketli toprakları, turizm bölgeleri maalesef bu tehlikenin içerisinde ve artarak devam ediyor. Avrupa'nın 1 numaralı plastik çöp ithalatçısı olmuş durumdayız.

Bakın, Adana'da bir narenciye yetiştiricisinin ifadesini söyleyeyim size: "Ben Avrupa'ya vitamin gönderiyorum, narenciye gönderiyorum ancak onlar bize zehir gönderiyor." Gelişmiş ülkeler bu konuda her türlü tedbiri alırken Türkiye'de bu atıkların, çöplerin artışa geçmesi bu iktidarın sorumluluğundadır. Sıfır Atık Projesi'ni her seferinde dile getiren, plastik poşetlerin marketlerde satışına izin veren bu Hükûmetin bunlara ilişkin tedbir almasına rağmen Adana'nın plastik atık merkezi hâline getirilmesinde de -bu iktidarın- sorumluluğu vardır.

Bir an önce plastik çöp ithalatının yasaklanmasını ve Türkiye'nin bir çöplük olmaktan çıkarılması gerektiğini ifade ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)