CHP GRUBU ADINA BURHANETTİN BULUT (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, eskiden "yap-işlet-devret" diye bilirdik bu sistemi, ta ki bir fakirin hayali olmaya başladığı andan itibaren adı "kamu-özel iş birliği"ne döndü ve devasa bir büyüklüğe döndü bu işletmeler; hatta ünü Türkiye'yi aştı. Dünyanın 4'üncü ülkesiyiz kamu-özel iş birliğine bütçe açısından bakıldığında, tek tek bakıldığında yani proje bazında bakıldığında ise 1'inciyiz, dünyanın 1'inci ülkesiyiz. Bu iş birliklerine dolar bazında baktığımızda -İYİ Partinin konuşmacısının söylediği gibi- 160 milyar doları buluyor, 160 milyar dolar. Bu büyüklük, Türkiye'de gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 20'sine tekabül ediyor. Gelecek yıllardaki ödemeler olarak bakıldığında, gelecek on yılda yüzde 1'leri buluyor. Böylesi büyük, devasa projelerin hâliyle Sayıştay tarafından denetlenmesi ve Meclise de sunulması gerekiyor çünkü böylesi büyük projelerde, konunun başında, ilk bu sistem başladığında, buradan, devletten bir kuruş çıkmayacağı söylenmesine rağmen çok ciddi oranlarda rakamlar hazineden alınıp buraya ödenince bu zorunluluk daha da büyümüş oldu. Yani devletin cebinden 1 kuruş çıkmadan yapılan projeler daha sonra hazinenin karşıladığı projeler hâline geldi, bunlara tek tek örnek verebiliriz; örneğin, Zafer Havalimanı. Zafer Havalimanı 23 bin yolcuyla 2021'i kapatmış. Peki, garanti edilen oran kaç, sayı kaç? 1 milyon 317 bin yani yüzde 98 oranında bir şaşma var. Kim karşılıyor buradaki yüzde 98 şaşmayı? Yöneticiler mi karşılıyor? Bu ihaleyi yapanlar kendi ceplerinden mi karşılıyorlar? Yüzde 10 değil, yüzde 20 değil; yüzde 98 şaşma sonucu bu müteahhitlere ödemeyi hazine yapıyor. Burada kamu-özel iş birliklerinde ihalenin nasıl yapıldığı bilinmiyor, maliyeti bilinmiyor. Sözleşmeyi sadece biz bilmiyor değiliz, AKP milletvekilleri de bilmiyor çünkü iktidar, bunların hepsi ticari sır diye, sorduğumuz soru önergelerine bile cevap vermiyor.

Burada önemli kalemlerden bir tanesi de şehir hastaneleri. Nihayetinde geçen yıl bütçe görüşmesinde Sağlık Bakanı bu sistemden vazgeçtiğini söyledi.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

BURHANETTİN BULUT (Devamla) - Bitiriyorum.

2022 bütçesinden yine örnek verelim: Sağlık Bakanlığı bütçesi 116 milyar TL iken bu hastanelere -13 tane şehir hastanesine- ayrılan pay yüzde 20'yi buluyor. Neredeyse hazinenin büyük çoğunluğu bu ticari işletmelere aktarılacak durumda.

Burada görülen şey şudur: Saray kendine bir müştemilat kurmuş ve o sarayın içerisinde yandaş müteahhitlere rant kapısı olarak görüyor. Bu kamu-özel iş birlikleri tarihe kalacak ancak bu şirketler tarihe kalırken İngiliz mahkemelerinde belki bunun görüşmeleri olacak; bu sistemi Türkiye'ye getirenlerin ise mahkemesi Türk mahkemelerinde yapılacak.

Hepinize saygılar sunuyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)