AYSU BANKOĞLU (Bartın) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Değerli milletvekilleri, bu kürsüde bisiklet meselesini fırsat buldukça dile getiriyorum çünkü bisiklet herhangi bir taşıt ya da spor dalı değil aslında medeniyete ilişkin de bir gösterge. Bisikletli ulaşım oranı, gelişmiş ülkelerde yüzde 40'ın üzerindeyken ülkemizde yüzde 1'in altında ve ülkemizde bisikletlilere saygı duyulmuyor, hakları gasbediliyor. Bisikletli ölümüne neden olanlar cezalandırılmak şöyle dursun, âdeta ödüllendiriliyorlar ve her sene yaklaşık 150 pedaldaşımız trafikte hayatını kaybediyor. Suçlu bulunan sürücülerin yüzde 80'ine yakını alkol ve uyuşturucu etkisinde ve hız limitini aşmış durumda; buna rağmen taksirle adam öldürmekten yargılanıyorlar, birçoğu da aldıkları cezaların yarısını bile yatmadan serbest bırakılıyor. Bisikletlileri korumak, gazeteciler eşliğinde Mecliste bisiklet sürmekle olmuyor değerli milletvekilleri. Bisiklet yollarını yaygınlaştırmaz, bisiklet için bütçe ayırmaz, bisikleti temel eğitim müfredatına sokmazsanız, trafik kurallarına bile isteye uymamaya "taksir" deyip bisikletli ölümlerine sadece "kaza" derseniz bu ölümleri durduramazsınız.

Bakın, geçtiğimiz günlerde ÇADOSK ekibinden, 2 çocuk babası, jeoloji mühendisi pedaldaşımız Murat Albayrak'ı kaybettik trafikte. Murat kurallara uygun bir şekilde yolun sağından gidiyordu ama arkasındaki taksi Murat'a koruması gereken takip mesafesini korumayarak çarptı. Necati Kaan Şahin 2021'de hız limitini aşan alkollü sürücü yüzünden hayatını kaybetti. Kaan daha 20 yaşındaydı, YKS Türkiye 1'inciliği vardı. Yüzde 100 suçlu bulunan sürücü taksirle yargılandı ve dört ay sonra serbest bırakıldı. Söyler misiniz bana nerede adalet? 36 yaşında, 1 çocuk annesi, profesyonel bisikletçi Zeynep Aslan'a arkadan çarparak ölümüne sebep olan sürücü iyi hâl indirimi aldı. Daha 19 yaşındaki Umut Gündüz'ü de yine hız limitini aşan alkollü sürücü yüzünden kaybettik. Üstelik bu kişi arkasından çarptığı Umut'u orada öylece bırakıp kaçmasına rağmen iyi hâl indiriminden yararlanarak dört ay sonra serbest bırakıldı ama acılı baba Menderes Bey'e dava hâkimine hakaretten dava açıldı.

Değerli milletvekilleri, bir an olsun kendinizi bu insanların yerine koyun; geride kalan çocuklarını bir düşünün, kendinizi 20 yaşında Kaan'ı, 19 yaşında Umut'u kaybeden acılı ailelerin yerine koyun. Sizin çocuğunuzu elinizden alanlar dört ay sonra sokakta ellerini kollarını sallayarak dolaşsaydı acaba siz ne hissederdiniz? Bunlar kaza değil cinayettir ve doğru adımları atarsak ancak bu cinayetleri önleyebiliriz.

Bakın, bisikletli hakları bakımından mevzuatımız eksik; bisikletli haklarını tanımlayan, hak ihlallerinin cezalarını ortaya koyan bir mevzuatımız yok. Okullarda, sürücü eğitimlerinde bisiklete ilişkin neredeyse hiçbir şey öğretilmiyor değerli milletvekilleri. Sürücülerin birçoğu bisikletin trafikte bir ulaşım aracı olduğunun bile farkında değil; bisikletli kazalarının yüzde 99'u da işte bu yüzden sürücü hatası. Birçok insan için bisiklet ne yazık ki hâlâ karne hediyesinden ibaret. Uygulamada etkinlik, caydırıcılık yok; birinin hayatına mal olabileceğini bile isteye, ne olursa olsun diyerek kurallara aykırı araba kullananların dört ay gibi bir sürede serbest bırakılması kabul edilebilir bir şey değildir değerli milletvekilleri. Bisikletliye çarpıp kaçan sürücülerin iyi hâl alması adil bir şey değildir; bu şekilde caydırıcılık sağlanamaz. Bir sürücü, trafikteki bisikletlinin hakları olduğunu bilmek zorunda, park ettiği yerde sol kapıyı açarken bisikletli geliyor mu diye bakmalı. Bisiklet yoluna park eden, bisiklet yolunda piknik yapan insanlar bunun yasak olduğunu anlamalı ve bunun için denetim yapılmalı.

Şimdi, imar görmemiş alanlarda bisiklet yolu yapılmasını öngören İmar Kanunu değişikliği var ama yeterli değil. Bu düzenleme, bir kere, kentsel dönüşüm yerlerinde ya da eski yerleşim yerlerinde bisiklet yollarının ne olacağı konusunu açıkta bırakıyor; kaldı ki 2009'da yürürlüğe girmiş bu düzenlemenin uygulanması da doğru düzgün denetlenmiyor. Belediyelerin bisikletleri koyduğu sokaklarda bisiklet yolu yok, bazı yerlerde bisiklet yolları olur olmadık yerlerde kesiliveriyor. Şimdi, bisiklet yolundaki çalışmalar da Bakanlıkların çalışmaları...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

AYSU BANKOĞLU (Devamla) - Bisiklet konusundaki çalışmalar da münferit kalıyor. Bisikletlilere ayrılan bütçe neredeyse sıfır. Bisiklet ulaşım aracıysa eğer, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının sürece acilen dâhil olması ve bisiklete ilişkin bütçe ve projelendirme yapması gerekiyor.

Bakın, bisikletliler trafikte bu kadar can kaybederken Meclis olarak bu duruma ses çıkarmamamız doğru olmaz, burada böylece oturamayız. Aksi takdirde, caydırıcılığı olmayan cezalarla insan hayatının bu kadar ucuz olduğu bir ülkede hiçbirimiz güvende olamayız değerli milletvekilleri.

Teşekkür ediyorum, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)