GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: HDP Grubu önerisi münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:11
Tarih:25.10.2022

CHP GRUBU ADINA AHMET KAYA (Trabzon) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Anayasa'nın 160'ıncı maddesine göre Sayıştay, merkezî yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek ve sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak ve kanunlarla verilen inceleme, denetleme ve hükme bağlama işlerini yapmakla görevlidir. Ayrıca, mahallî idarelerin hesap ve işlemlerinin denetimi ve kesin hükme bağlanması da Sayıştay tarafından yapılır. Sayıştay tarafından yapılan denetimlerin amacı, bütçe hakkının gereği olarak kamu idarelerinin faaliyet sonuçları hakkında Türkiye Büyük Millet Meclisine ve kamuoyuna güvenilir ve yeterli bilgi sunulması, kamu mali yönetiminin hukuka uygun olarak yürütülmesi ve kamu kaynaklarının korunması, kamu idarelerinin performansının değerlendirilmesi ve hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlığın yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılmasıdır.

Değerli arkadaşlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve halk adına halkın parasının hesabını soran ve usulsüzlükleri raporlarına taşıyan Sayıştayın varlığı ve yaptıkları tüm engellemelere ve eksikliklere rağmen çok önemli ve değerlidir. Aslında Sayıştayın varlığı, sadece demokrasimiz için değil, iktidar için de son derece önemlidir; tabii, demokrasiyi içselleştirmiş, hesap vermeyi onurlu bir görev sayan iktidarlar için.

Peki "Bizdeki durum nedir? diye bir bakalım. Orta yerde şöyle bir söz var: "Sayıştayın, icracı kurumlardaki denetimlerini açık arama şeklinde yapmaması gerektiğini düşünüyorum." Kim söylüyor bunu? Sayın Cumhurbaşkanı söylüyor. Sayıştay denetimlerde açık aramayacak da ne yapacak, durumu mu idare edecek? Bu anlayışın olduğu bir yerde sağlıklı bir denetimden söz etmek mümkün değildir.

Ayrıca, Sayıştay Başkanlığına daha önce Cumhurbaşkanlığı bünyesinde görev yapan bir bürokrat atanıyor. İktisat mezunu, bunun dışında, Sayıştayla uzaktan yakından alakası olmayan bir bürokrat; hukukçu değil, herhangi bir denetim tecrübesi de yok. Arkadaşlar, bağımsız ve tarafsız olması gereken Sayıştay gibi bir kurumun başına neden bir Cumhurbaşkanlığı bürokratı atanıyor ya da getiriliyor diye sorgulamamız gerekiyor.

Değerli arkadaşlar, Sayıştay Kanunu'na göre, Sayıştay denetçilerinin hazırladıkları raporlar kontrol süreçlerinden geçerek Rapor Değerlendirme Kuruluna gelirler. Deneyimli Sayıştay üyelerinden oluşan bu kurul raporlara son şeklini vererek Büyük Millet Meclisine sunulmak üzere Sayıştay Başkanlığına verir. Sayıştay Başkanının görevi bu raporları Meclise sunmaktır. Sayıştay Kanunu bu raporlama sürecini net olarak tanımlamıştır. Sayıştay Başkanlığının Rapor Değerlendirme Kurulu sonrası şekil verilen bu raporlara müdahale yetkisi yoktur, kanun bu yolu kapatmıştır. Fakat ortada Sayıştay Başkanının son yayınlanan raporlara müdahale ettiği yönünde çok ciddi iddialar vardır ve bu durumun görevini layıkıyla yapan Sayıştay üyelerini ve denetçilerini son derece rahatsız ettiğinden bahsedilmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

AHMET KAYA (Devamla) - Değerli arkadaşlar, durumumuz bu ama buna rağmen Sayıştayda devletini, milletini çok seven ve görevini en iyi şekilde yapmaya çalışan çok değerli bürokratlar var; onlar tüm engellemelere rağmen her yıl yaptıkları denetimlerde çok sayıda bulguda yolsuzluklar, usulsüzlükler ve tespitler yapıyorlar. İşte, bunlardan biri de Amasra maden sahasıyla ilgili tespitlerdir. Sayıştayın uyarıları dikkate alınmış olsaydı, bugün 41 madencimiz göz göre göre gelen iş cinayetine kurban gitmeyecekti. Gerçi kime anlatıyoruz bunu? Daha cumhuriyetin ne olduğunu anlayamamış kafalara mı? Bu kafalara birkaç söz söylemeden edemeyeceğim. Cumhuriyet, her şeyden önce, adam olmak demektir, adam olmak. (CHP sıralarından alkışlar) Cumhuriyetin tüm imkânlarından faydalanıp makam mevki sahibi olanlar, cumhuriyetin ekmeğini yiyip sonra da bu cumhuriyete ve Atatürk'e söz edenler; bu cumhuriyetin size verdikleri haram, zehir zıkkım olsun! (CHP sıralarından alkışlar)