GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:12
Tarih:26.10.2022

OYA ERSOY (İstanbul) - Sayın Başkan, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. Teklifin 1'inci maddesi üzerinde söz aldım.

Evet, ne getiriliyor bu maddeyle? Elektrik üretim şirketlerinin gelir vergisinden muafiyetine dair 25 kilovat olan üretim alt sınırı 50 kilovata çıkarılıyor. Gerekçe olarak ne deniliyor? "Yenilenebilir enerjinin teşvik edilmesi." AKP iktidarlarının özellikle son yirmi yılda yaptığı, ciddi anlamda yeni bir enerji sistemi kurmak. Ne bu? Neoliberal enerji politikasıyla, birincisi, kamusallıktan uzak, dışa bağımlı ve tüm kaynakları sermayeye aktarmak üzerine kurulu bir enerji sistemi yarattı. Her şey özelleştirmelerle başladı. "Kamu işletmeleri verimsizdir." dendi, "Rekabet olursa halka ucuz elektrik, kaliteli elektrik gidecek, yönetimde şeffaflık olacak, kayıp kaçak engellenecek." dendi. Sonuç? Türkiye Elektrik Kurumu parçalandı, 3 parçaya bölündü, her bir parçası ayrı ayrı özelleştirildi ve ne oldu? AKP iktidarı öncesinde elektrik üretiminin yüzde 60'ı, elektrik dağıtımının ise tamamı kamudayken kamusal üretimin payı yüzde 20'nin altına düşürüldü, dağıtımın ise tamamı özelleştirildi ve bu özelleştirmelerle dağıtım tamamen özel sektörün eline kaldı. Bu, halka ne olarak döndü? Halka tamamen zamlı fatura olarak döndü ve zamlar hâlâ da devam ediyor. Şimdi ne oldu? Enerjide dışa bağımlılık arttı. Sonucu nedir bu dışa bağımlılığın? Türkiye'nin eylül ayı dış ticaret rakamlarına göre petrol ve doğal gazı da içeren enerji ithalatı geçen yıla göre yüzde 115 artışla tarihî rekor kırdı 9,56 milyar dolara yükseldi. Şirketlerinizin maliyeti arttıkça üst üste teşvikler verdiniz, vergi muafiyetleri çıkardınız, getirdiniz ve aynı zamanda da halkın faturalarına zam üstüne zam yapmaya devam ettiniz.

Bakın, son on yılda kamunun kasasından sadece 10 elektrik şirketine tam 14,4 milyar lira ödendi. Nereden çıktı bu? Bizzat halkın vergilerinden çıktı, bu paranın 5,3 milyar lirası ise 5'li çeteye ait şirketlere gitti. Şu ana kadar halkın vergilerinden şirketlerinize yaptığınız teşviklerden halkın kazancı ne oldu? Koskoca bir sıfır. Sıfır değil aslında, faturalarına zam üstüne zam. Doğal gaz ve elektriğin konuttaki kullanım ücretlerine 1 Eylül itibarıyla yüzde 20 zam daha yaptınız ve faturalardaki bir yıllık artış oranı elektrikte yüzde 148,5'a yükseldi, doğal gazda yüzde 164,25'e çıktı. Şirketlere verdiğiniz her teşvik sonrası yoksullaşan halkın gıdaya ayırması gereken para, bütçe tamamen elektrik ve doğal gaz faturalarına gitti. Ortalama miktarda elektrik kullanan bir haneyi düşünün, bu hanenin bir yıl önceki 200 liralık faturası 1 Ocakta 360 liraya, 1 Haziranda 414 liraya çıktı, bugün ise bu tutar 497 lira. Yani bir yıl önce elektrik faturası için ödediği tutar 2.825 liralık asgari ücretin yüzde 7'sine denk geliyordu; hani, asgari ücrete zam yaptınız ya, bugün 5.500 liraya çıkarmakla övündüğünüz o asgari ücretin yüzde 9'u elektrik faturalarına gidiyor. Ortalama bir hanenin bir yıl önce elektrik ve doğal gaz tüketimi için ödediği 400 lira, bugün itibarıyla 1.025 liraya yükseldi; bu da asgari ücretin yüzde 18,6'sı demek.

Elektriğe sürekli zam yaparken bir yandan da şirketlere ödenen destekleri artırmaya devam ettiniz. TEİAŞ, üretmediği enerji için "elektrikte sürdürülebilirlik ve arz güvenliğini sağlamak" adı altında mayıs ayı için 43 santrale 285 milyon ödeme yaptı. Bu şirketlerden biri de hangisi biliyor musunuz? Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret Anonim Şirketi; hani, Muğla İkizköylülerin Akbelen Ormanı'nı talan ettirmemek için direndiği şirket. Bu şirkete tam 5 milyon 617 bin 919 lira ödediniz siz. Şirketleriniz zenginleşirken ekolojik yıkım da derinleşiyor ve enerji politikalarınız halkın cebinden şirketlerinize tam bir hortum bağlama ve doğayı talan etmek üzerine kurulu. Büyük sermaye grupları da bu yüzden teker teker açıklama yapıyor, enerji sektörüne girme yarışına girdiler ve termik, hidroelektrik, rüzgâr santrali ihaleleri havalarda uçuşuyor. Peki...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

OYA ERSOY (Devamla) - Bana ek süre verin...

BAŞKAN - Bir dakika süreyi vermiyoruz grup başkanlarından gelen teklif üzerine.

OYA ERSOY (Devamla) - Peki, haberim yoktu.

Siz gideceksiniz. Burada, enerji politikalarının tek bir çözümü var; kamusallaştırılmak zorundadır enerji ve tüm halka parasız enerji! (HDP sıralarından alkışlar)