HDP GRUBU ADINA SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Başkan, sayın vekiller; Türkiye'de iş cinayetleri bitmiyor ne yazık ki. Daha bugün Hatay'ın Erzin ilçesinde 14 yaşında bir kız çocuğu Dicle Nur Selçuk paketleme yaparken makineye kapılarak yaşamını yitirdi; ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum, acılarını paylaşıyoruz.

Yapılan bilimsel araştırmalar, günümüzde iş kazalarının yüzde 100 önlenebilir olduğunu gösteriyor. Peki, iş kazaları yüzde 100 önlenebiliyorsa Türkiye neden bir işçi mezarlığına dönüşüyor? İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin verilerine göre, Türkiye'de son yirmi yılda 30 bini aşkın işçi çalışırken yaşamını yitirdi. Yine, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin verilerine göre 1.521 kişi 2022 yılının sadece son dokuz on ayında yaşamını yitirdi. Bu insanların 54'ü çocuklardan, 90'ı kadınlardan, 80'i mültecilerden ve göçmen emekçilerden oluşuyor. Hepsi de önlenebilir nedenlerden dolayı yaşamını yitirdi ve bu nedenle, biz buna kaza değil, cinayet diyoruz.

Daha geçen ay Amasra'da 42 madenci, yetersiz havalandırma, tozla mücadele konusundaki yetersizlikler ve metan drenajı yapılmadığı için yaşamını yitirdi. Hele ki 2014'te Soma'da, Türkiye'nin en büyük maden katliamında 301 madenciyi kaybettikten sonra hiç mi akıllanmadık? Ama tabii, bu mesele, bir akıllanma meselesi değil, bilmeme sorunu değil; kâr meselesidir. Ucuz emek rejiminde emekçiler, daha fazla kâr için öldürülüyorlar. Amasra maden katliamının araştırılması için kurulan Komisyonda tam da bunu anlatmaya çalışıyoruz fakat AKP'li üyeler konuşmalarımızı sürekli kesiyor, Başkan zaman kısıtlaması uyguluyor "Siyasi konulara giriyorsunuz." diye "Teknik konuları konuşalım." diye bizleri yönlendirmeye çalışıyor. Ya, bu teknik konuysa biz Türkiyelilerin teknik meselelerde ciddi bir sorunu var demek ki. Eser yaratmakla övünen tek adam rejiminin bir imzasına bakmıyor mu bu teknolojiyi almak, getirmek? İHA'lar için, SİHA'lar için getirilen teknik, işçiler için neden getirilmiyor? Ama söz konusu işçinin canı olduğunda o teknik kârlı gelmiyor, işçinin canı daha ucuz geliyor. Bu meseleler teknik değil, tam da siyasi kararların konusudur. AKP, sermayenin hizmetkârıdır, işçinin düşmanıdır; mesele buradan kaynaklanmaktadır. Ucuz emek rejimi için işçilerin kazanılmış haklarına en ciddi darbe 12 Eylülden sonra AKP'li yıllarda gelmiştir. Taşeronluk, redevans sistemi başta olmak üzere, esnek ve güvencesiz çalıştırılma yaygınlaştırılmıştır, ucuz emek yaygınlaştırılmıştır. Çıkarılan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası piyasacı bir yasa olmakla beraber, içindeki iyi yönleri de kâğıt üzerinde kalmaktadır. İşçiler burada benim ne dediğimi anlamaktadır.

AKP'li yıllarda sendikal hareket baskı altına alındı, yandaş sendikacılık beslendi, iktidardan bağımsız sendikalarda örgütlenen işçiler işten çıkarıldı ve grevler millî güvenlik gerekçesiyle yasaklandı. Pandemide çarklar dönsün diye başta sağlık emekçileri olmak üzere emekçiler ölüme gönderildi. 1 Mayıs sözde resmî bayram yapıldı ama içeriğinden boşaltıldı, dayanışma, mücadele bayramı olma vasfı ehlileştirilmek istendi ve 1 Mayıs meydanları işçilere kapatıldı.

AKP her zaman yaptığı gibi gerçekleri bükerek iş cinayetlerini ve sefalete sürüklenmiş olan emekçilerle ilgili verileri gizlemeye çalışıyor. TÜİK, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verileri üstünde sarayın o otoriter eli dolaşıyor, rakamlar beğenilmediğinde bürokratlar işinden oluyor. O yüzden, çıkıp sakın bize rakamlardan bahsetmeyin. AKP'nin "Oransal olarak işçi ölümleri düştü." söylemlerini kesinlikle kabul etmiyoruz.

Geçen yirmi yıl içerisinde Soma'nın, Davutpaşa'nın, OSTİM'in, Torunların, Isparta, Düzce, Ermenek, Esenyurt, Erzurum, Samsun, Güllük, Elbistan, Şırnak, Dursunbey, Hendek, üçüncü havalimanı, Tuzla tersaneleri ve en sonunda da Amasra maden faciası gibi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (Devamla) - Teşekkürler Başkan.

İşçilerin yaşamına sahip çıkmadınız ve hesap da vermediniz. Cezasızlık politikalarıyla Soma'da olduğu gibi patronları ve siyasileri, bürokratları koruyorsunuz.

Öte yandan, Türkiye'de gizli bir salgın olarak meslek hastalıkları işçilerin ömürlerinden almaya devam ediyor. İş yerlerinde alınmayan önlemler sebebiyle, Türkiye'de her yıl yaklaşık 120 bin ile 360 bin arasında işçinin meslek hastalığına yakalandığı tahmin edilmektedir. ILO verileri hesaba katıldığında, yılda 10 bine yakın işçi meslek hastalıklarından yaşamını yitirmektedir fakat iktidarınız meslek hastalıklarını da gizlemeye devam etmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (Devamla) - Ucuz emek rejiminde ısrar edenler, iş cinayetlerine "Olursa olsun." diyenler Türkiye'de işçi mezarlığının mimarlarıdırlar. Gelin, hakikatleri araştıralım. (HDP sıralarından alkışlar)