HÜSEYİN ÖRS (Trabzon) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun teklifinin 1'inci maddesi üzerinde İYİ Parti Grubu adına söz aldım. Genel Kurulu ve ekranları başında bizi izleyen aziz milletimizi en derin saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, bu maddeyle tütün, tütün mamulleri ve alkol piyasalarında vergi güvenliğinin sağlanması, kayıt dışı tütün mamulü üretiminin engellenmesi ve vergi kaçakçılığıyla mücadele edilmesi amaçlanmaktadır. Kanun teklifinin, kaçakçılığı ve kayıt dışı üretimi ortadan kaldırma, haksız rekabeti önleme hususlarını olumlu bulduğumuzu ifade etmek isterim ancak artan enflasyon ve peş peşe gelen zamlar nedeniyle ilgili ürünlerin yasal satışlarında büyük düşüş yaşandığını, kaçak ürünlere yönelişin arttığını da buradan söylemek durumundayım.

Değerli arkadaşlar, tütün ürünleri ve alkollü içkiler sektörü Türkiye ekonomisine değişik kanallardan katkı sağlayan bir sektördür, bunu biliyoruz. Bu sektörün en temel ekonomik katkısının tütün ürünleri ve alkollü içkiler üzerinden sağlanan vergi gelirleri olduğunu hepimiz biliyoruz ancak tütün ve alkol ürünleri üzerinden alınan yüksek oranlı dolaylı vergiler nedeniyle tüketicilerin vergilerden kaçınmak -tırnak içinde söyledim- veya vergi kaçırmak maksadıyla bazı yasal olmayan tüketim davranışlarına yöneldiğini de görmekteyiz. Tütün ve ve alkol ürünleri üzerindeki dolaylı vergiler artsa bile toplam vergi gelirlerinin artmadığını da müşahede etmekteyiz. Vergilerin artışıyla, tütün ve alkol ürünleri satışlarına ödenen tutarlar azalmakta, vergiden kaçınma veya vergi kaçırma eylemleri artış göstermektedir. Artan vergilerle birlikte, tüketiciler tüketim alışkanlıklarını değiştirmekte, uluslararası satıştan yani sınır ticaretinden faydalanma, vergisiz ürünler kullanma gibi davranışlar içine girmektedirler. Değerli arkadaşlar, artan vergilerle birlikte, vergisiz yani kaçak içki ve sigara tüketiminin arttığını da görmekteyiz. Bu sebeple, her şeyden önce, tütün ve mamullerinde kayıt dışı üretim ve tüketime engel olacak düzenlemelerin yapılması gerektiğini burada ifade etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, TEKEL'in tütün piyasalarından çekilmesi ve sigara fabrikalarının satılması neticesinde, maalesef, piyasa tümüyle çok uluslu şirketlerin hâkimiyetine girmiştir. Bu şirketlerin yerli tütünden imal edilen sigaraları piyasaya yeterince sunmamaları sonucu, 2000'li yılların başında 36 il, 155 ilçede tütün üretimi yapılırken şu an üretim birkaç ilimizde ancak sürdürülebilmektedir. Mesela, kendi seçim çevrem Trabzon başta olmak üzere, Giresun, Artvin, Sinop, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Hakkâri, Malatya, Adana, Mardin ve Burdur illerimizde tütün üretimi kalmamıştır.

Değerli arkadaşlar, 2002 yılından önce 400 bin olan tütün üreticisi sayımız 60-70 bin seviyesine düşmüştür. Tütün üretimimiz, 2002 yılında 400 bin ton seviyesindeyken bugün 70-75 bin ton seviyelerine inmiştir. Bu rakamlar bize şunu söylüyor arkadaşlar: AK PARTİ'nin yirmi yıllık iktidarı döneminde tütün üretimi artan bir ivmeyle azalmış, üretici sayımız hızlı bir şekilde düşmüştür.

Bakın, kendi şehrimden bir örnek vermek isterim: Trabzon'da şehir merkezinde, Atapark'ta bir TEKEL binamız vardı ve TEKEL yüzlerce ailenin binlerce ferdinin ekmek kapısıydı; orada, çoğunluğu kadın, Trabzonlu hemşehrilerim çalışırdı. Şimdi o TEKEL'in yerinde bir AVM var, alışveriş merkezi var. Niye TEKEL binası yerinde AVM var? Çünkü tütün olmayınca TEKEL'e de gerek kalmadı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

HÜSEYİN ÖRS (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Aynı şekilde, Trabzon'un Akçaabat ilçesi de Akçaabat ilçemiz de bir tütün merkeziydi. İnsanlarımız, tütünden geçinip çoluğunun çocuğunun okul masrafını buradan karşılar, kızının çeyizini buradan dizer, askerdeki oğluna harçlığını buradan gönderirdi; maalesef, Akçaabat tütünü de bitti.

Değerli arkadaşlar, şimdi ne yapmamız lazım? Şimdi yapılması gereken, tütün üreticilerimize sahip çıkmaktır. Yapılması gereken, özellikle pandemi dönemiyle birlikte stratejik bir sektör hâline gelen tarıma sahip çıkmak; çiftçimizi, üreticimizi koruyup kollamaktır.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum. (İYİ Parti ve CHP sıralarından alkışlar)