GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:26
Tarih:29.11.2022

MAHİR POLAT (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 365 sıra sayılı Yasa'nın 5'inci maddesi üzerine söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Anadolu topraklarında yetişen herhangi bir ürün ya da üretilen herhangi bir emtiaya "kaçak" demek bir kere teknik olarak baştan yanlış. Dolayısıyla eğer bir niteleme yapmak istiyorsanız "yasa dışı, yasalara uygun olmayan ticaret" yaklaşımında bulunabilirsiniz. Bu yasa dışı ticaretin temel kaynağı uygulamaya koyduğunuz vergi kanunları. Bir paket sigaranın 16 dalı vergiye giderse yoksul Anadolu halkı bunun ticaretini de yapar, bunu içmekten başka da çaresi olmaz değerli milletvekilleri.

Bakın, kaçakçılık nasıl olur, bunu size bir iki örnekle anlatmak isterim. Mesela 2012 yılında 2924 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'yla Türkiye Cumhuriyeti'nden transit edilmek zorunda olan sigaranın üzerinde gideceği ülkenin dilinde basılı olma zorunluluğu var idi. Bu, sizin devriiktidarınızda oldu. Kaçakçılığı önlemek için çıkarılan bu Bakanlar Kurulu kararı tam dokuz yıl sonra 4919 numaralı Cumhurbaşkanı Kararı'yla ortadan kaldırıldı. Bu yetmez, ithal edilen tütünlerin kıyım tavına gelebilmesi için orada mutlaka ve mutlaka bir nemlendirme işlemi yapılır. Dâhilde işleme rejimi kapsamında bu nemin içerideki oranı hesaplanmadan dâhilde işlemedeki vergi kaybı ortaya çıkar, kaçakçılık oradan yapılır. Yine, tütün kartellerinden bir tanesi, en büyüğü "fibeks" denilen bir yöntem uygular. O yöntemle sigaranın, tütünün külüne kadar, en ince tozuna kadar kullanılır fakat dâhilde işleme rejimi kapsamında buna yüzde 5,5 fireyi verirsiniz, kaçakçılığı buradan yaparsınız. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlar, bu kanun maddesiyle yine, yeni kurulacak tütün işletmeleri için bir izin söz konusu; bu izni alabilmek için 50 milyon lira bir teminat öngörülüyor. Yeni kurulacak ya da 5 tonluk bir ticaret yapacak şirketin bunu vermesi mümkün değil. Yine, tütün kartellerinin bu yasa marifetiyle önünü açmış oluyorsunuz.

Türkiye'nin tütün üretimi ve ticaretinin gelişmesiyle ilgili Bakanlıkla teşkil edilen, TEKEL'le yönetilen bir tütün yönetimi varken bugün sadece Bakanlığın bir koridorunda bir daire başkanlığına sıkıştırılmış olan bir tütün yönetiminiz var.

Yine, bu coğrafyada -dünyada hiçbir yerde yoktur- tütün eksperliği fakültesi var. Ha, 1997'den beri bunlar da kamuda görevlendirilmiyor değerli arkadaşlar.

4733 sayılı Tütün Yasası, devriiktidarınızda yirmi yıl önce çıkarıldı, yirmi yıldır da siz iktidardasınız. Ne getirdi? Temel amacı alkol, alkollü içki, tütün, tütün mamulleri piyasalarının liberalize edilerek küresel güçlerin istediği biçimde yeniden yapılması, TEKEL'in özelleştirilmesidir. TEKEL özelleştirildi nitekim 2001 yılında. Bu kapsamdaki TEKEL'in sigara birimi, 2008 yılında piyasa değerinin çok çok altında özelleştirildi; yaprak tütün birimiyse 2010 yılında kaldırıldı.

TEKEL'i sadece iktisadi bir teşekkül olarak düşünmemek gerekiyor. TEKEL, fabrikalarının ya da ekim alanlarının bulunduğu yerde aynı zamanda sosyal bir denge belirleyici ve Anadolu insanının o bölgelerde kalmasını, o bölgelerde doymasını sağlayan bir konuma sahipti. TEKEL sigara biriminin özelleştirilmesi sonrasında tütün mamulleri sanayisinin yüzde 84,7'si yabancıların kontrolüne geçmiş; bir başka ifadeyle, Türkiye'de artık tütün işini, sigara işini uluslararası karteller yapmıştır. Anadolu insanının kırsaldaki kalkınmasının önemli ürünlerinden bir tanesi olan bu Anadolu tütüncülüğü, devriiktidarınızda, maalesef, bitirilmiş değerli arkadaşlar.

Önümüzdeki süreçte ne yapmamız gerektiğini şöyle özetlememiz gerekiyor: Siyasi popülizmden uzak, her türlü çıkar etkisine kapalı, ilke ve esasları net olarak belirlenmiş bir millî tütün politikasına bu toprakların acilen ihtiyacı var. Bunu yapacak durumda olmadığınızı tütün kartellerinin işini kolaylaştırarak gösteriyorsunuz sayın milletvekilleri.

Yine, Türk tütününün hak edilmiş evrensel itibarının korunması, tütün üreticilerimizin alın terinin hak ettiği değere ulaşması ve tütün üretiminin kırsal kalkınmanın önemli bir aracı olarak ülke ekonomisine katkısının devam etmesi için tütün ve tütün mamulleri piyasalarının yeniden ve kökten yapılandırılması gerektiğini söylüyorum.

Bunu yapacak durumda değilsiniz, bizim iktidarımızda olacak diyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)