MÜRSEL ALBAN (Muğla) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Muğla'mızın sorunlarını gündeme alıp bugün bize söz hakkı veren Başkan Vekilimiz Sayın Sadi Bilgiç'e çok teşekkür ediyorum.

Değerli arkadaşlar, Muğla'da sorunlarımız çok, özellikle yatırımla ilgili; Muğla son yirmi yılda ödediği verginin karşılığını bir türlü yatırım olarak alamamıştır. En son dönemleri söyleyeyim: 6 milyar lira vermiş, bunun ancak on beşte 1'i Muğla'ya yatırım olarak geri dönmüştür. Burada, iktidarın illerden aldığı vergileri, tekrar o illere geri döndürmesi ve yerine yatırımların yapılması gerekmektedir.

Muğla'da en önemli sorunlardan biri, pandemiden bu tarafa ev fiyatlarının ve kira fiyatlarının artışıyla ilgili. Kira artışlarından dolayı Muğla'mızdaki kamu çalışanları, kamu personelleri ve özel sektördeki personeller için ne yazık ki ev kiraları bir sorun hâline gelmiştir, bu büyük bir sorun olmuştur. Ticaret ve bu işlerle uğraşan esnaflarımız ev kiraları yüzünden ne özel sektörde çalışacak personel bulabiliyor ne de kamu personelleri, kamu çalışanları Muğla'ya gelemiyor. Sebep: Ev kiraları çok yüksek. Ev kiraları yüksek olduğu için kamuda çalışanlar için Muğla âdeta bir sürgün bölgesi, ili olmuştur çünkü ev kiraları 7 bin liradan başlayıp 20 bin liraya kadar gidiyor. 7 bin lira maaş alan bir kamu çalışanı nasıl kira verecek, nasıl oturacak? Buna bir çözüm üretmek lazım.

Kent merkezlerinde araziler, arsalar çok pahalıdır; bakın, hazineye ait kıraç, taşlık, tarıma elverişsiz alanlar vardır, burada, yerel yönetimlerle görüşülerek, bu yerel yönetimlerin de önerisi alınarak burada, hem serbest ticaret yapan işletmelerin personellerine hem de kamu çalışanlarına lojman TOKİ tarafından yapılmalıdır. Bu sorunun bir çözüme kavuşturulması gerekiyor çünkü özel sektörden ciddi bir talep var "Personel bulamıyoruz, çalıştıramıyoruz. Asgari ücret verdiğimiz zaman o geçinemiyor ve kira veremiyor." diye. Şimdi, lojman sorunu nasıl çözülecek? Kırsal, taşlık arazilerde, tarıma elverişsiz alanlarda yeni yerleşim alanları yerel yönetimlerle birlikte tespit edilmeli, TOKİ tarafından yapılmalıdır. Böylece Muğla hem kamu çalışanları için hem özel sektörde çalışanlar için sürgün il hâlinden çıkarılmış olur. Ayrıca, Muğla'daki kamu lojmanları kamu eliyle satılmaktadır. E, lojman sıkıntısı var ama bir taraftan da kamu eliyle satılıyor.

İkinci konu, Muğla ilimizde 3 tane enerji üreten termik santral var. Bu termik santraller izinlerini, ruhsatlarını alırken nasıl buldularsa, nasıl başladılarsa o alanı rehabilite ederek o hâle getirmek zorundalar. Dönüp Yatağan Termik Santrali'ne, Milas'taki Kemerköy ve Yeniköy Termik Santrallerine baktığımız zaman, bu alanlar kazılmış, kömür alınmış, enerji elde edilmiş ve o kömür çıkartılan alanların üzerindeki orman ağaçları, bitkileri yok edilmiş bir hâl almış. Şimdi, Milas-Bodrum Havalimanı'na gerek turist olarak gerek yolcu olarak gidenler bu güzergâhtan geçmektedirler. Havadan baktığınız zaman yüzlerce hektarlık alanın kıraç bir alana, bomboş, bembeyaz bir alana dönüştüğünü görürsünüz; burası sanki volkanik bir alanmış gibi geliyor. Bu işletmelere bir yaptırım uygulamak lazım. Bu alanların bir an evvel ağaçlandırılmasını sağlamak lazım. Muğla'mız zeytiniyle çok ünlüdür, zeytin ağaçları dikilebilir, meyve ağaçları dikilebilir ve oralar tarıma dönüştürülebilir, tarım için elverişli alanlar olur ama öncelikle o termik santrallerin bacalarına filtreleri takmak ve buraları sağlıklı bir yaşam alanı hâline getirmek gerekiyor.

Muğla'mızın üçüncü bir sorunu da on iki yıldır devam eden Denizli-Muğla arasındaki kara yolu. On iki yıldır devam ediyor ve bu yolda on iki yıldır 1 kepçe, 3 kamyon çalışıyor ve bitirilemedi; neden bitirilemiyor gerçekten merak ediyorum. Turizm kenti Muğla neden zor durumda bırakılıyor?

Teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)