FERİDUN BAHŞİ (Antalya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 365 sıra sayılı Yasa Teklifi'nin 8'inci maddesi üzerine söz aldım. Hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Kendi öz yurdumda ben miyim garip?

Beni bir köşeye atan utansın

Eğilmiyor diye, kurdu hor görüp,

İti el üstünde tutan utansın! (İYİ Parti sıralarından alkışlar)

Şimdi, bu şiiri neden okudum? Bugün, bir avuç Uygur Türkü, sabah saatlerinde İstanbul Çin Konsolosluğu önünde Urumçi'deki yangında hayatını kaybeden soydaşlar için nöbet başlattı. Ancak bir polis memuru görünümlü kabadayı, soydaşlarımızı "Birazdan zorla hepinizi süpüreceğiz, sizi gözaltına alıp sınır dışı edeceğiz, Çin'e gidin. Gazla müdahale et. Gaz yok mu, gaz?" diyerek tehdit etmiştir. Şimdi soruyorum: Uygur Türkleri acısını nerede dindirsin, Konsolosluk önüne değil de nereye gitsin? Peki, bu memur aynı performansı Suriyelilere, Afganlara, olay çıkaran diğer göçmenlere gösteriyor mu? Türk yurdunda Türk'ün Arap kadar değeri yok mu? Yazıklar olsun! (İYİ Parti sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, uygulanan ekonomik politikalar, işsizliği her geçen gün daha da artırmaktadır. Özellikle günümüzde eğitimli iş gücü işsizliği hızla yayılmaktadır. Sayıları yaklaşık 8 milyonu bulan üniversite öğrencilerinin çok büyük bölümü mezun olduklarında işsiz kalacaklardır. Günümüzdeki verilerde gözükmeyen işsizlik sorununun önemli iki boyutu vardır; biri, eksik istihdam; biri, gizli işsizlik. Bu konulara ilişkin güvenilir veri de yoktur. Eksik istihdam, kişilerin kendi yetenek ve eğitimleriyle bağlantılı bir iş bulamadıkları için bulabildikleri işte çalışmaları veya kısa süreli, part-time çalışmalardır. Türkiye'de kısa süreli çalışmanın yaygınlaşması işsiz sayısını az göstermektedir ancak bu tür çalışmaların büyük bölümü tam zamanlı çalışma olanağı bulamadıkları için zorunlu tercihtendir. Gizli işsizlik ise özellikle kırsal kesimde küçük üretici aileler ile kentlerde esnaf ve sanatkârlar arasında yaygındır. Ailenin iş bulamayan ve gerçekte işsiz olan gençleri istatistiklerde "ücretsiz aile çalışanı" olarak sınıflandırılmaktadır.

Değerli arkadaşlar, Türkiye'de işsizliğin artma nedenleri arasında bir dönem Türkiye'de ekonomik hayatta çok önemli bir yer tutan TEKEL'in özelleştirilmesi de vardır. TEKEL'in özelleştirilmesinin işsizlik üzerindeki etkisi iki boyutludur. Birinci etki, TEKEL işletmelerinin kapatılmasına veya özelleştirilmesine bağlı olarak buralarda istihdam edilen işçilerin büyük bölümünün işten ayrılması ve işsizler ordusuna katılmasıdır. TEKEL tarafından üretilen sigara ve alkollü içeceklerin ithalatının artması bu sektörde istihdamın daralmasına yol açmıştır. TEKEL'in özelleştirilmesinin işsizlik üzerindeki esas etkisi, özelleştirme sırasında Türkiye'deki tütün yetiştiricisi aile sayısında meydana gelen büyük eksilmedir. TEKEL'in sigara fabrikalarının kapatılması veya özelleştirilmesi öncesinde, Türkiye'de genel olarak 10 dönümlük kıraç arazide yetiştirdikleri tütünle geçim sağlayan aile sayısı 600 binden fazlaydı, Türkiye'de sigara tekelinin bu süreç içinde kaldırılması, yabancı şirketlerin ithal tütünle sigara üretmesine izin verilmesi ve TEKEL sigara fabrikalarının kapatılması sonrası tütün üreten aile sayısı onda 1'e yani 50-60 bine indi. Eskiden tütün ekilerek geçim sağlamaya yeten topraklarda alternatif ürünler geçim sağlamıyor, yüz binlerce tütün üreticisi kentlere göç etti. Köyden kente göçün artması ve kırsal nüfusun yüzde 20'nin altına inmesinde, hükûmetlerin uyguladıkları tarım politikalarının ve genellikle TEKEL'in özelleştirilerek -tütün ve diğer alkollü içki girdilerinin- üreticilerin mağdur edilmesinin de büyük payı var. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)