SUZAN ŞAHİN (Hatay) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye tarımı ve ekonomisi için önemli bir yeri olan tütün yıllar içerisinde eski önemini kaybetmiş ve istikrarsız bir seyir izlemiştir. Bu durum üzerinde pek çok faktörün etkisi olmasıyla birlikte uygulanan politikalar ile çıkarılan yasalar temel unsurdur.

Türkiye'de yetiştirilen oryantal tütünler dünya piyasalarında yıllardır gördüğü yüksek talep sayesinde "Türk tütünü" ismiyle anılıyor ve dünya oryantal tütün pazarının yaklaşık yüzde 35'ini de Türkiye domine ediyordu. Yandaş ve yabancılara alan açmak isteyen AKP, kurumların içini boşaltarak bu ülkeye çok zarar verdi. TEKEL'in tasfiye edilmesiyle birlikte, tütün üretiminde istikrar kayboldu. Tütün ekim alanları sınırlı tutularak kaliteli şark tütünlerinin yetiştirilmesi sağlanmalı ve dış piyasaya sunulmalıyken tütüncülüğü bitme noktasına getiren AKP, yabancı sigara şirketlerini memnun etmek için belgesiz tütün üretimine hapis cezası getirerek kendi çiftçisini açlığa ve çaresizliğe terk etmiştir. Memlekette tarımı bitirdiler; şeker fabrikaları nerede, pamuğu işleyen fabrikalar nerede? Her şeyi sağa sola satıp peşkeş çektiler, şimdi sıra yerli ve millî tütünümüzü tarihe karıştırmaya geldi. Madem AKP'nin tütün politikaları bu kadar iyi neden son yirmi yılda yaklaşık 350 bin çiftçi tütün üretmeyi bıraktı? Neden kendi vatandaşınızın emeği AKP eliyle yabancı şirketlere doğrudan aktarıldı? Neden bu kişiler, aileleriyle birlikte 1 milyonu aşan bir nüfus farklı geçim kaynağı aramak zorunda kaldı? AKP kimi kolluyor? Yerli çiftçiyi koruyup kollamadığı belli.

AKP yayınlanan kararnameyle yabancı sigara üretiminde kullanılan yabancı tütün ithalatında ton başına alınan 150 dolarlık vergiyi sıfırladı. AKP Hükûmetinin dışarıdan sıfır gümrükle ithal ettiği tütüne vatandaşın vergilerinden milyonlarca dolar para aktarıldı. Şimdi de yabancının vergisi sıfırlanırken Türk tütün üreticisine hapis cezası getiriyorlar; millîlik, yerlilik bunun neresinde? (CHP sıralarından alkışlar) Tütün üreticileri, yerli tütün üretiminin sürmesini, tütün üreticisine hapis cezası öngören düzenlemenin kaldırılmasını talep ediyor.

Sayın milletvekilleri, Akdeniz Bölgesi'nde en önemli tütün üreticisi seçim bölgem olan Hatay'dır. Hatay'da Altınözü, Yayladağı, Antakya ve İskenderun ilçeleri lokomotif üretim merkezleridir. Hatay geçmişte tütünde pilot bölgeydi; kota konulması, ardından üreticilerle yeniden sözleşme yapılmaması nedeniyle tütün ekim alanları daraldı. Tütün ekimi için hava koşulları ve toprağı son derece uygun olan Hatay'da 1975'lerde 12 bin ton tütün hasat edilirken 2021 yılında bu rakam 2 bin tona indi. AKP'nin 2010 yılında yürürlüğe koyduğu kota uygulaması ve ardından TEKEL'in üreticilerle yeniden sözleşme yapmaması nedeniyle alternatif ürün ekimine başlayan Hatay'daki çiftçiler özel sektörün devreye girmesiyle yeniden tütün ekimine yöneldi; Hatay çiftçisi geçim sıkıntısı yaşadı, harcamalarını kıstı, borçlandılar, bazı üreticiler başka ürünlere yöneldi, bazıları mevsimlik işçi oldu, bazıları toprağını sattı. Daha önce ürettiği tütünün yüzde 90'ını ihraç eden Türkiye, cumhuriyet tarihinde ilk kez AKP'yle net ithalatçı oldu; yapmayın, yazık, yazık tütüncüye.

Değerli milletvekilleri; AKP, çok uluslu şirketler yerine Türkiye'deki tütün üreticisini desteklemelidir; tütünü Millî Tarım Projesi kapsamına alıp üreticiye her türlü teşviki vermeli, ihracatın önünü açmalıdır. Yurt dışından kaçak yollarla getirilen yabancı menşeli tütüne ilişkin hapis cezasına kimsenin bir itirazı bulunmamaktadır. Ancak Türkiye'de üretilen sarmalık tütünün hukuk önünde kaçak tütünden ayırt edilmesi ve sorunun yerli üreticimiz lehine çözüme kavuşturulabilmesi gerekmektedir.

Bir ülkenin ekonomisinin büyüyebilmesi için öncelikle millî değerleri, kurumları, üreticisinin, çiftçisinin alın teri korunmalıdır. Yerlilik ve millîlikten dem vurup uluslararası sigara tekellerine teslim olan AKP rejimi çiftçimize hakkını tekrar teslim etmelidir. (CHP sıralarından alkışlar) Çiftçisini yabancılara yem eden AKP'ye bir kez daha sesleniyoruz: Fındık ve üzümden sonra Türkiye'nin... (CHP sıralarından alkışlar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)