GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 2'nci Tur Görüşmeleri münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:31
Tarih:07.12.2022

CHP GRUBU ADINA HASAN BALTACI (Kastamonu) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının bütçe sunumunu dinleyenler şu cümleleri duydular; Sayın Bakan "Açıkladığımız sosyal konut projesi kira artışlarını durdurdu." dedi hepimizin gözünün içine bakarak. İddia bu, akıllara zarar. Oysa her yıl en az 500-600 bin yeni konut ihtiyacı olan bir ülkede iki sene sonra, beş sene sonra bitecek 500 bin konut projesinin bugünkü kira fiyatlarını durdurduğunu iddia etmek zehirli bir propagandadan başka bir şey değildir. Zaten AK PARTİ de zehirli bir propaganda makinesinden başka bir şey değildir. (CHP sıralarından alkışlar) Hâlbuki kiralar zaten yükseleceği kadar yükseldi; 3'e katlandı, 5'e katlandı. Geçen sene 2 bin lira olan kira, bu sene 10 bin lirayı buldu. Şu anda İstanbul'un sadece 2 ilçesinde kiralar asgari ücretin altında. Artık evler değil, odalar kiraya veriliyor; İstanbul'un bazı ilçelerinde penceresi bile olmayan hapishane hücresi gibi odalara asgari ücret kadar kira isteniyor. Kirasını ödeyemeyip anne babasının evine taşınanlar var, ev sahibiyle davalık olan yüzlerce kiracı var, hatta çıkan kavgalarda hayatını kaybedenler bile var. Bazı illerde kiraların yüksekliğinden dolayı başka illere tayin isteyen memurlar var. Milletin hanesinde en az 1 kişi sadece ev kirasını ödemek için çalışıyor. 2010 yılında asgari ücretin yüzde 27'si kira harcamasına ayrılırken bugün asgari ücretin neredeyse yüzde 100'ü kiraya gidiyor, evin geçimi hariç. 2010 yılında Kastamonu'da 3+1 sıfır daire o gün 118 asgari ücret karşılığında alınabiliyorken bugün on iki yıllık aynı daire 236 asgari ücrete ancak alınabiliyor, tam 2 katı. (CHP sıralarından alkışlar)

Şimdi, geriye dönüp sosyal konut projesine yapılan 8 milyon başvuruya baktığımızda, bugüne kadar TOKİ'nin ürettiğini iddia ettiği 1 milyon 170 bin konutun Türkiye'deki konut sorununu çözmediğini görüyoruz. Zaten iddia edilen 1 milyon 170 bin ama teslim edilen 506 bin ve zaten yirmi yılda üretilen toplu konut sayısı Türkiye'deki toplam konut stokunun sadece yüzde 2'si kadar. Dolayısıyla 8 milyon başvuru da neredeyse konut ihtiyacı olan hane sayısı kadar.

ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Yirmi yıl önce TOKİ kaç tane ev üretmiş, bir bakar mısınız? Yirmi yıl önce, 2002 yılından önce TOKİ kaç tane ev üretmiş, bir bakar mısınız? 1 milyon 170 bin konut ürettik, önce bir teşekkür et.

HASAN BALTACI (Devamla) - 2011 yılında bu ülkede yaşayan her 100 kişiden 22'si kiracıydı, şimdi bu ülkede yaşayan her 100 kişiden 27'si kiracı; bu da neredeyse 8 milyon hane yapıyor.

SALİH CORA (Trabzon) - İstanbul Büyükşehir Belediyesi kaç tane konut yaptı? İzmir Büyükşehir Belediyesi kaç tane konut yaptı? Ankara Büyükşehir Belediyesi kaç tane konut yaptı? Kaç tane konut yaptınız da konuşuyorsunuz ya!

HASAN BALTACI (Devamla) - Daha kredi taksitlerini ödeyemediği için evine el konulan, bir nevi bankaların kiracısı durumuna düşen on binlerce haneyi saymıyorum bile.

SALİH CORA (Trabzon) - Büyükşehirler sizde, kaç tane konut yaptınız ya? Konuşuyorsun, konuşuyorsun, boş konuşuyorsun ya!

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Salih, yeter ya!

SALİH CORA (Trabzon) - Kaç tane konut yaptınız ya?

CAVİT ARI (Antalya) - Ne terbiyesiz adamsın ya!

ENGİN ALTAY (İstanbul) - Salih... Salih... Terbiyesiz adam!

BAŞKAN - Arkadaşlar, müsaade edin.

SALİH CORA (Trabzon) - İstanbul Belediye Başkanı bir tane konut yaptı mı, çık, söyle. Hadi bakalım, yaptılarsa çık, söyle.

BAŞKAN - Sayın Cora...

HASAN BALTACI (Devamla) - Şimdi, Sayın Cora, sorun şu: AK PARTİ çarşıda anlatamadığı; AK PARTİ pazarda işçinin, esnafın, emeklinin, ücretlinin, öğrencinin karşısına çıkıp anlatamadığı masalı geliyor burada bize anlatıyor, yerseniz! (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar) Ama sarayın penceresinden bakanların gördüğü Türkiye ile yoksullukla, yoklukla, işsizlikle mücadele eden hanelerden bakanların gördüğü Türkiye aynı değil. Siz sarayın harikalar diyarındasınız; biz sokağın, milletin, hakikatin diyarındayız. (CHP sıralarından alkışlar)

SALİH CORA (Trabzon) - Geç onları, geç!

HASAN BALTACI (Devamla) - Hâl böyle ama şimdi milletin hanesinde yokluk var, yoksulluk var; sizin hanedanınızda lüks var, şatafat var, israf var, yolsuzluk var. (CHP sıralarından alkışlar) Hâl böyleyken şimdi Sayın Bakan sosyal konut projesinin fiyatlarını yüksek bulanlara diyor ki: "Biraz dişinizi sıkın. Biraz eşinizden, biraz dostunuzdan borç alarak, biraz da ek mesai yaparak bu bedeli karşılayabilirsiniz." Sayın Bakan, borç alacak ne eş kaldı ne dost kaldı ne akraba kaldı, kredi çekecek banka bile kalmadı çünkü artık kamu bankaları arkasında iktidarın referansı olmayan hiç kimseye kredi bile vermiyor, özel bankalarda sizin düşürdüğünüzü iddia ettiğiniz faiz oranında zaten kredi bile yok. (CHP sıralarından alkışlar) Sonuç şimdiden tam bir fiyasko ama çok değil, az kaldı; Türkiye bu zehirli dilden de bu iktidardan da kurtulacak. (CHP sıralarından alkışlar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

HASAN BALTACI (Devamla) - Biz barınma meselesini temel bir insan hakkı olarak görüyoruz. Sosyal konut meselesi bizim için bir seçim yatırımı olmadı, olmayacak. Hiç kimse endişe etmesin; cumhuriyetin 2'nci yüzyılında herkes ama herkes güvenle oturabileceği, huzurla oturabileceği, dirlik içinde oturabileceği, hayatını ipotek altına vermediği konutlara sahip olacak. Ev sahibi olmak bir ayrıcalık olmayacak. Türkiye'de sosyal konut hamlesi bizim yeniden inşa edeceğimiz sosyal devlet anlayışıyla başarıya ulaşacak. (CHP sıralarından alkışlar) Halkın emeği kur korumalı mevduata, faiz lobilerine, yandaşlara gitmeyecek; halkın emeği halkın evi olacak. (CHP sıralarından alkışlar)