| Konu: | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin Maddeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 6 |
| Birleşim: | 39 |
| Tarih: | 15.12.2022 |
İYİ PARTİ GRUBU ADINA MUHAMMET NACİ CİNİSLİ (Erzurum) - Fakat Sayın Başkanım, sürem...
BAŞKAN - Siz merak etmeyin, biz gereken şeyi yaparız.
Buyurun.
MUHAMMET NACİ CİNİSLİ (Devamla) - Çok teşekkür ederim.
Umarım konuşmamı tamamlayabilirim, AK PARTİ'li arkadaşlar tahammül edebilirlerse.
Kaldığım yerden devam edeyim, AK PARTİ'nin korktuğundan bahsediyordum, dünkü talihsiz karar da bu korkuyu tescillemiştir. Zalimliğe, baskıya hep itiraz etmiş olan aziz milletimiz AK PARTİ'yi tarihe gömecektir. AK PARTİ bu kararla havlu atmıştır. (İYİ Parti sıralarından alkışlar) Her şey inceldiği yerden kopar, zulüm en kalın olduğu yerden kopar; bunu da aziz milletimizle paylaşmak istedim.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2023 Yılı Bütçe Kanunu Teklifi'nin maddelerine dönmem gerekirse, AK PARTİ'nin hiç değilse bu son, veda bütçesinde bizlerin devlet ve millet menfaatini önceleyen eleştiri ve görüşlerini dikkate almasını, kulak vermesini umarım; aksi hâlde, seçim ekonomisi gibi günü kurtarmaya, seçim kazanmaya yönelik politikalarla millî güvenlik sorunu hâline gelen ekonomimiz daha da zor durumlarda bırakılmış olur.
Önceki yıllarda bütçe tekliflerinin 13'üncü maddesinde il özel idareleri ve belediyelerin borçlanma sınırıyla ilgili kaydedilen hüküm bu yılın bütçe teklifinde nedense yer almıyor Sayın Bakan Yardımcısı; "Sayın Bakan" da demek isterdim ama burada yok anladığım kadarıyla. Cumhurbaşkanınca onaylanan ileri teknoloji ve büyük tutarda maddi kaynak gerektiren altyapı yatırımlarının borçlanma limitine takılmadan gerçekleştirilmesi mümkün kılınıyor. İYİ Parti olarak bizim endişemiz ise tam seçim öncesinde borçlanma limitlerinin göz ardı edilerek elde edilen finansmanın iktidar belediyelerince seçim çalışmalarında kullanılabilmesidir. Son derece sakıncalı sonuçları olacağını düşündüğümüz bu uygulamaya neden gidildiğine ilişkin, Sayın Bakandan bu oturumun sonunda lütfen açıklama bekliyorum.
Ayrıca, 2021 yılı bütçesinin kesin hesabını da görüşüyoruz. 2021 yılı kesin hesabı ayrı olarak görüşülmeli. Elindeki avucundaki her şeyiyle, canından dahi vazgeçerek cumhuriyeti kuran bu aziz millete vergileriyle finanse edilen her bir harcamanın hesabı kuruşu kuruşuna verilmeli. 2021 yılı bütçe teklifi Meclisimizden 1 trilyon 346 milyar lira olarak kanunlaştı. Sayıştayın uygunluk bildirimi raporunda ise 1 trilyon 619 milyar liralık bir yıl sonu ödeneği olduğu belirtiliyor yani onaylanan bütçe ile gerçekleşen rakamlar arasında 273 milyar liralık bir fark var, haftalarca görüşüp kabul ettiğimiz rakamın yüzde 20 fazlası. Bir buçuk aylık çalışma sonrası bütçe teklifi kanunlaşıyor. Ne bu çalışmamıza ne de milletin helal parasının harcanması gibi bir emanete saygı gösterilmiyor. Yüzde yirmilik fark, Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine getirilmeden, arka kapıları dolaşarak ödenek artırımlarıyla yapılmış. Kamu Malî Yönetimi Kanunu'na göre, genel bütçe ödeneklerinin yüzde 2'sine kadar yedek ödenek kullanılabiliyor; aktarma yapmaya da Sayın Cumhurbaşkanı yetkili. Bu yüzde 2'lik sınırlamaya rağmen, bütçe kanun tekliflerine eklenen bir maddeyle genel bütçenin yüzde 10'unu aşmamak kaydı ve Cumhurbaşkanı yetkisiyle idarelerin ihtiyaç fazlası ödeneklerinin Strateji ve Bütçe Başkanlığı bütçesine aktarılmasına imkân tanınmış.
2021 yılında Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığına 96 milyar 404 milyon lira yedek ödenek aktarımı yapılmış değerli milletvekilleri. Bu tutar, 2021 bütçesinin yüzde 6'sına denk. Ödeneklerin 62 milyar lirası Millî Eğitim Bakanlığından, 19 milyar lirası Emniyet Genel Müdürlüğünden, 11 milyar lirası Jandarma Genel Komutanlığından Hazine ve Maliye Bakanlığına, Sağlık Bakanlığına ve Karayolları Genel Müdürlüğüne aktarılmış yani öğretmenden, öğrenciden, polisten "Ödenekler fazla." diyerek alınmış, kur korumalı mevduata, garantili geçişlere, kamu-özel iş birliğiyle yapılan şehir hastanelerine aktarılmış. Çocuklar okula aç giderken, polisler intihar ederken, öğretmenler atanamazken buna buna eliniz nasıl vardı; hakikaten hayretler içindeyim. Çok üzüntü verici, vicdanlı bir yönetimin yapmayacağı sorunlu bir siyasi karar olarak değerlendiriyorum.
2023 Yılı Bütçe Kanunu Teklifi'nde bulunan başka bir maddeyle, gelirler ve giderler arasındaki fark yani bütçe dengesi kaydediliyor. Her yıl yüz milyarca lira borçlanmanın dayanağı da işte bu madde. Giderler üzerinde tasarruf yapılmadan, katma değer üretmeden yapılan harcamalarla aslında hem milletimizin hem de gelecek kuşaklarımızın haklarından alınıyor. Uygun koşullarla devleti finanse etmek tabii ki kabul edilebilir ama aslolan, sırf büyüme için acele, pahalı borçlanmayı tercih etmek yerine, katma değerli üretimle kalıcı bir refah ve kalkınmanın oluşmasıdır.
2023 yılında sadece gelir ve giderleri dengelemek için asgari düzeyde borçlanılacak miktar yaklaşık 661 milyar lira. Burada kesin hesap teklifindeki 2021 yılı borcunu da ifade etmeliyim. 2021 yılı rakamlarıyla 2022 yılına aktarılan kesin borç tutarımız 3 trilyon 22 milyar lira; bu rakama faiz ödemeleri ve 2022 yılında yapılan borçlar dâhil değil. Bu rakamın devasalığını 2021 yılı bütçesinin büyüklüğüyle kıyaslayabiliriz. 2021 yılı net bütçe gideri 1 trilyon 603 milyar lira yani 2021 yılında, 2021 yılı bütçesinin 2 katı büyüklüğünde bir borcun içine düşürülmüşüz.
Bütçe kanun teklifinde bulunan maddelerle, bütçe düzenine ve uygulamasına ilişkin genel çerçeve de çiziliyor. Teklifin 4'üncü maddesinde, bağlanan cetvellerle ödeneklerin dağılımı, kullanımı ve harcanmasına ilişkin esaslar düzenleniyor Eğer AK PARTİ iktidarı isteseydi, o madde içindeki ödenek dağılımlarına milletimizin boğuştuğu sorunların çözümleri için gerekli finansal kaynakları ekleyebilirdi; tarımsal desteklemeler, üretim teşvikleri, KOBİ'lerin kaynak aktarımı, yeşil ekonominin promosyonu gibi birçok alan düzenlenebilirdi; emeklilikte yaşa takılanlara, asgari ücretlilere, emekli maaşıyla geçinemeyenlere kaynak aktarılabilir ve milyonlar rahat nefes alabilirdi.
Bakanlıkların bütçe teklifleri görüşülürken İYİ Parti olarak milletimizin karşılaştığı sorunların giderilmesi, emeklilikte yaşa takılanların haklarına kavuşmaları, esnafımıza destek olunması, şehitliklerimizin ecdadımıza yaraşır bir hâle gelmesi, çocuklara ücretsiz gıda verilmesi gibi birçok alanda düzenleme içeren 26 adet önerge verdik. Ayrıca, önergelerimiz arasında İklim Değişikliği Başkanlığı ödeneklerinin artırılması da bulunuyor. Ekolojik dengenin korunması ve tabiatın doğal dengesinin esas alınarak bir politikanın benimsenmesini önerdik. Ormanlarımızı koruyan ve ağaçlandırma bilincini artıran bir anlayışın yerleşmesi ve sürdürülebilir olması için yine teklifte bulunduk fakat önerilerimizin hiçbiri kabul edilmedi. 2019 yılı Aralık ayında 100 bin sosyal konut projesi açıklanmış ancak bir gelişme yaşanmamıştı. En son, geçtiğimiz eylül ayında duyurulan İlk Evim, İlk İşyerim Projesi'nin de aynı akıbete uğramaması için kaynak aktarımı yapılmasını teklif ettik, desteklenmedi. Hâlihazırda 2023 yılı için 1.400 olarak belirlenen eğitime hazırlık ödeneğinin 5 bin liraya çıkarılması için önerge verdik, reddedildi. 50 bin öğretmen atamasının gerçekleşmesi için Millî Eğitim Bakanlığının bütçesinin 12 milyar 500 milyon liraya çıkarılmasını savunduk, karşı çıkıldı. Sosyal devlet olma sorumluluğuyla çocuklarımızın okullarına aç gitmemesi, sağlıklı ve ücretsiz beslenme hakkına sahip olmaları için önerge sunduk, yine kabul edilmedi.
Antalya Demre Belediyesinin uyguladığı, İYİ Partimizin okul çocuklarına ücretsiz gıda yardımı olan Rüzgârgülü Projesi bile Millî Eğitim Müdürlüğü ve Kaymakamlık eliyle engellendi. Vicdanlar mühürlenmiş. (İYİ Parti sıralarından alkışlar) İnşallah, "Rüzgârgülü" adını verdiğimiz bu projemizi iktidarımızda tüm Türkiye'de gerçekleştireceğiz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.
MUHAMMET NACİ CİNİSLİ (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme İdaresi Başkanlığı bütçesinde de artırım teklif ettik. Doğal gaz ve elektrik fiyatlarına ciddi zamlar yapıldı ve KOBİ'lerimiz rekabet açısından sıkıntı çekiyorlar. Sıkıntılarını bir miktar gidermek amacıyla KOSGEB bütçesine 10 milyar lira "doğal gaz ve enerji desteği" adı altında bir destek verilmesini teklif ettik. Bu önergemiz de yine Cumhur İttifakı tarafından reddedildi.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bütçesinde de artırım teklif ettik. Aileler çocuklarına bakmakta zorlanıyor, çocuklarımızın gelişimi ve sağlıklı büyümeleri açısından yaklaşık 2 milyon aileye 20 milyar liralık destek sağlanması için bir önergemiz vardı, bu da reddolundu. Allah'ın izniyle, milletimizin takdiriyle iş başına geldiğimizde teklif ettiğimiz bütün önerilerimizi iktidarımızda gerçekleştireceğimizi kaydeder, Genel Kurulumuzu saygıyla selamlarım. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)