CHP GRUBU ADINA ABDURRAHMAN TUTDERE (Adıyaman) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kesin hesap kanun teklifi üzerine Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Televizyonları başında bizi izleyen, takip eden bütün yurttaşlarımızı saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, yaklaşık elli beş gündür Türkiye Büyük Millet Meclisinde hazinesini eksi 46 milyar dolara düşüren, dış borcu 444 milyar dolara çıkaran, enflasyonu yüzde 84'e zıplatan, fakirinden 95 milyar alıp zenginine veren, üretici enflasyonunda Türkiye'yi şampiyon yapan, tarımı, kurumları çökerten, gençlerimizi işsiz bırakan, bütçesinin 659 milyar açık vereceği şimdiden kesin olan, "Ben ekonomistim." diyen Cumhurbaşkanının imzasını taşıyan bütçenin görüşmelerini yapıyoruz.

Değerli milletvekilleri, bu bütçeyle ilgili peşin olarak şunu söyleyeyim: Enerjisini kaybetmiş, heyecanını yitirmiş yorgun kadroların yapmış olduğu bu bütçenin Türkiye gerçeklerini ve Türkiye'deki sorunları çözecek kapasitesi yoktur. Bu bütçede mazlumdan yana, yoksuldan yana, kadınlardan ve gençlerden yana bir ruh yoktur. Bu bütçenin Türkiye'deki gelir adaletsizliğini ortadan kaldıracak ne takati vardır ne de dermanı vardır. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlar, bakınız, bu bütçe entübe bir bütçedir, bu bütçe göz boyama bütçesidir, bu bütçe gözü milletin cüzdanında ve cebinde olan bir bütçedir. (CHP sıralarından alkışlar) Şimdi, siz bu bütçeyle tercihinizi faizden, zenginden ve yandaştan yana kullandığınızı, açıkça niyetinizi ortaya koymuşsunuz. Bu bütçede vatandaşa bol miktarda vergi öngörüyorsunuz. Bakınız, 2023 yılında Türkiye'deki yurdum insanı bir dakikada tam 6 milyon 83 bin 162 lira, bir saatte 364 milyon 989 bin 733 lira vergi ödeyecek. Peki, bu vergiler nereye gidecek? Vatandaş vergiyi ödeyecek ancak bu vergiler, bu paralar kime gidecek? Yandaşa gidecek, KÖİ şirketlerine gidecek.

Şimdi biz bu bütçeyi konuşurken vatandaşın gündemi ne? Vatandaş yüksek faturalar, zamlar, hayat pahalılığıyla mücadele hâlinde.

Değerli arkadaşlar, değerli milletvekilleri; bakınız, demokratik bir ülkede bütçe görüşmeleri -bütçe hakkı temelli- özellikle yürütmenin millete hesap verdiği, Meclisin de yasamanın da millet adına hesap sorduğu görüşmelerdir. Normalde yasamanın yani bütün buradaki siyasi parti gruplarının yürütmeden milletin bütçe hakkı adına hesap sorması, paraların nereye harcandığının takibini yapması gerekiyor. Ancak, bizim yapmış olduğumuz bu çalışmalar boyunca, biz, özellikle Parlamentonun bu tarafında, iktidar kanadında böyle bir anlayış görmedik.

Değerli milletvekilleri, özellikle iktidar milletvekillerine söylüyorum: Sizler, bu kürsüde, bu Anayasa'nın üstüne yemin ettiniz. Bu Anayasa'da ne var? Bu Anayasa'da diyor ki: "Milletvekilleri, seçildikleri bölgenin veya kendisini seçenlerin değil, bütün milletin temsilcileridir." Yine, ne var? "Türkiye Büyük Millet Meclisi, yazılı soru yoluyla denetleme yetkisini kullanır." diyor. Peki, iktidara baktığımızda, Meclisin istatistiklerine baktığımızda nasıl bir tabloyla karşılaşıyoruz? Özellikle AK PARTİ'nin, iktidar vekillerinin bu görevini yapmadığını görüyoruz. (CHP sıralarından alkışlar) Bakınız, 27'nci Dönemde 286 milletvekili bulunan iktidar partisi sadece Meclis Başkanlığına 15 tane soru önergesi vermiş, 18 araştırma önergesi vermiş yani dört buçuk yılda, 19 milletvekili oturmuş, ancak 1 soru önergesi hazırlayabilmiş. İşte, iktidar milletvekilleri olarak siz, burada bu anayasal görevinizi eksik yapmışsınız.

Ben buradan söylüyorum: DAP'ın, GAP'ın KOP'un milletvekilleri, sizin bölgelerinizde vatandaşın hiç sorunu yok mu, esnafın sorunu yok mu, çiftçinin sorunu yok mu, bitmeyen projeler yok mu? Neden bunları sormamışsınız?

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Onlar icraatçı, onlar icraatçı. Onlar bugün sorun çözüyor, soru sormuyor. Onlar çözüm makamı.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Siz bunları sormadınız. Bakınız, bu görüşmeler boyunca ne yaptınız? Hesap soracağınıza hesap soran milletvekillerine saldırdınız, bakanları alkışladınız, onlara bu kürsüden teşekkür üstüne teşekkürler yağdırdınız, methiyeler düzdünüz. Oysaki bu milletvekilleri, bu bakanlar ne yaptı biliyor musunuz? Birkaç başlığı hatırlatayım. Bakınız, bu milletin 128 milyar dolarını buharlaştıran, 100 milyar dolarını arka kapıdan satanlar bunlar değil miydi? Türkiye'yi enflasyonda dünya şampiyonu yapanlar bunlar değil miydi? Çocuklarımızı aç bırakan, gençlerimizi işsiz bırakanlar bunlar değil miydi? KPSS sorularını çaldırarak gençlerimizin hayallerini çaldıranlar bunlar değil miydi? (CHP sıralarından alkışlar) Ülkemizi siyasal haklar ve özgürlükler bakımından 41 OECD ülkesi arasında son sıraya düşüren bunlar değil miydi? Türk lirasını döviz karşısında kar gibi eritenler bunlar değil miydi? Bu ülkenin ormanları yanarken seyirci kalanlar bunlar değil miydi?

MÜRSEL ALBAN (Muğla) - Özel jetle Adıyaman'a gitti Orman Bakanı yangın varken.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Bu memlekette a'dan z'ye her şeye zam yapanlar bunlar değil miydi?

ÖZKAN YALIM (Uşak) - Bunlardı, bunlardı!

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Peki, siz bunların neyini alkışladınız arkadaşlar? Gerçekten, milletimiz de anlamıyor, biz de anlamıyoruz.

Bakanlara soruyorum: 2023 bütçesinde siz bu parayı alarak EYT'linin derdini mi çözeceksiniz, siz 15 milyon çocuğumuza bir öğün yemek mi vereceksiniz, siz çarşının pazarın ateşini mi düşüreceksiniz? Bunların hiçbirini yapmayacaksınız, siz bu paraları alacaksınız, faiz lobilerine ve yandaş müteahhitlere vereceksiniz.

Bakınız, değerli milletvekilleri, bu kürsüde özellikle iktidar adına konuşan milletvekilleri, Sayın Canikli, geldi, burada arabalardan, evlerden, altınlardan bahsetti. Neymiş? Vatandaş 241 ton altın almış. Ya, vicdanınız kurusun, millet evine ekmek götüremiyor. Bakınız, Anadolu'da, Türkiye'de gençler altın pahalı olduğu için artık neye mecbur kalmışlar biliyor musunuz? Gram altına, gram altına. (CHP sıralarından alkışlar) Siz memleketin çocuklarını gram altına, imitasyona, sahte altına mecbur bırakan bir iktidarsınız. İnsanlar nereden almış 241 ton altını? Kim almış? Yandaşlarınız almış.

CAVİT ARI (Antalya) - Evlenemiyor gençler, evlenemiyor.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Kim almış? Zenginleriniz almış. Ancak vatandaşın gerçekten böyle bir alım gücü yok.

ÖZKAN YALIM (Uşak) - 5'li çete... 5'li çete...

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Bakınız, Sayın Canikli, altından bahsederken...

BURCU KÖKSAL (Afyonkarahisar) - Belki Canikli kendi almıştır.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - ...keşke PTT AŞ'nin yandaş Pırlanta AŞ'ye fonladığı 2 milyon doların da hesabını verseydin. Bu memleketin, bu milletin 2 milyon dolarını siz kendi yandaş şirketinize fonladınız ancak hesabını sormadınız. Neden bu hesabı sorma gereği duymadınız?

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Cevabını verdi Sayın Canikli.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Bakınız, iktidar vekilleri, burada çok rakam konuştunuz; paradan, zenginlikten, israftan, şatafattan, çok önemli birkaç veri söyleyeceğim size. Bakınız, bu, Türkiye'nin başka bir fotoğrafı. Türkiye'nin çocukları yoksul. Birleşmiş Milletlerin verilerine göre, Türkiye'de 5 yaş altı çocukların yüzde 1,7'si akut yetersiz beslenme durumuyla karşı karşıya. Çocuklarımızın yüzde 6'sı kronik yetersiz besleniyor. Bakınız, bu ülkede 3 çocuktan 1'i yoksul. Bu ülkenin 2020 yılı itibarıyla 7 milyon 378 bin çocuğu yoksul, yoksul, aç. Bu ülkede çocuklar aç. 14 milyon vatandaşımız, insanımız yetersiz besleniyor ve açlık sınırında yaşıyor.

Sayın Nebati, siz, bu çocuklara bu bütçeden pay verecek misiniz, bu çocukların hakkını verecek misiniz? Bakınız, millet işsizlikten, yoksulluktan kırılıyor ama siz burada lüksten, şatafattan kesinlikle geri adım atmıyorsunuz.

Bakınız, Türkiye'nin başına bir sistem getirdiniz; bu, başkanlık sistemi, 2018'de getirdiniz. Sadece ekmek açısından bir değerlendirme yapacağım, ekmek 2018'de 1,25 TL iken 2022'de 5 TL olmuş. Saray hükûmeti rejiminiz vatandaşın 182 ekmeğini yemiş, yutmuş.

YILMAZ TUNÇ (Bartın) - Yemez. Alım gücünü artırıyoruz, maaşları biz yapıyoruz, asgari ücreti yükseltiyoruz, emekli maaşlarını yükseltiyoruz.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Hani, siz milletin ekmeğini büyütmek için bu sistemi getirmiştiniz, ne oldu? Yumurtadan, sütten, yoğurttan, bulgurdan vatandaş zararlı çıkmış, vatandaş hak kaybına uğramış.

Bakınız, Anadolu'da vatandaşın tenceresinde artık et yerine dert, aş yerine taş pişiyor, taş. (CHP sıralarından alkışlar) Bu, sizin yaratmış olduğunuz Türkiye, bu fotoğrafa iyi bakın değerli arkadaşlar. Bu bütçeden bu insanlara pay verilmesi lazım, bu insanların hakkının, hukukunun korunması lazım.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ORHAN SÜMER (Adana) - Ya, sen Adıyaman tütününü unuttun.

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Değerli arkadaşlar, bakınız, şimdi, enflasyonla mücadele konusunda da iktidar her zamanki pişkinliğiyle bu sefer faturayı zincir marketlere yıkmaya başladı. Ne diyor? "Bu fiyatları uçuran zincir marketler." Peki, soruyorum size: 2010 yılında bu hal yasasını değiştirip 2012'de yürürlüğe koyup bu zincir marketlerin tarladan rafa kadar bütün ürünleri taşımasının yolunu kim açtı? Siz açtınız. Bu mağazaların 42 bin şubesinin Türkiye'de izinlerini kim verdi? Siz verdiniz. Ancak siz bugün getiriyorsunuz, bu enflasyonu buna bağlıyorsunuz.

Bakınız, Türkiye'de bu başkanlık sistemini iki cümleyle anlatmak gerekirse bu başkanlık sistemi adaleti yok eden sistemdir, bu başkanlık sistemi cumhuru kul, parayı pul yapan sistemdir. Sizin bu sisteminiz mutlaka değişecek.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ABDURRAHMAN TUTDERE (Devamla) - Bu sisteminizle siz zorba kararlar verseniz de siz Cumhuriyet Halk Partisinin, bu ülkenin belediye başkanlarına gözdağı vermeye çalışsanız da bizim yolumuz belli; adaletten, doğruluktan asla taviz vermeyeceğiz, yolculuğumuzu sonuna kadar sürdüreceğiz.

Hepinize teşekkür ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar)