CHP GRUBU ADINA LEVENT GÖK (Ankara) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Verilen önerge, siyasetin önündeki engellerin kaldırılmasına dönük. Tabii, bu konuda yapılması gereken bir samimiyet testi var değerli arkadaşlarım. Özellikle iktidar partisinin kendi başına geldiği zaman şiddetle eleştirdiği ve karşı çıktığı konular, bir başka zamanda, bir başka parti için söz konusu olunca göstereceği refleks çok önem kazanıyor ama bu refleksi göremiyoruz. Şimdi, yapılması gereken hususun en birinci unsurlarından bir tanesi samimiyet testi. Samimi olacağız. Kendi başımıza geldiği zaman ne yapıyoruz, bir başkasının başına geldiği zaman ne yapıyoruz? Bunları yaparken ayrıca, dünyadaki uygulamalara ve insan hakları hukukunun siyasi partilerle ilgili içtihatlarına da bir bakmamız gerekiyor.

Değerli milletvekilleri, Birleşmiş Milletler, Amerikan Devletleri Örgütü ve Afrika Birliği Örgütüne göre siyasi partilerin kapatılması kabul edilebilir bir önlem değildir. Bakın, Afrika'da dahi siyasi partilerin kapatılması kesinlikle öngörülen bir sistem değildir. Bu kuruluşlara göre, siyasi parti özgürlüğü ortadan kaldırıldığında sadece siyasi parti kapatılmıyor, örgütlenme özgürlüğü yok ediliyor, ifade özgürlüğü, toplanma özgürlüğü, seçme seçilme hakkı, kendi ülkesinin yönetimine katılma hakkı da engelleniyor; çok daha geniş bir alana yayılıyor bu alan. Dolayısıyla Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komitesine ve diğer örgütlere göre, siyasal parti özgürlüğü katılımcı bir demokratik yönetim modeli için zorunludur.

Yapılması gereken şu: Türkiye'de 12 Eylülden sonra 14 siyasi parti kapatıldı, 14'ü de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurdu, 2'si sonradan vazgeçti başvurudan, 11'i hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye'deki ifade ve örgütlenme özgürlüğünün ihlaline karar verdi. Şimdi bu örnekler elimizdeyken ve önümüzdeyken Venedik Komisyonu Türkiye'nin istisna olarak dar yorumlaması gereken siyasi partilerin kapatılmasıyla ilgili bir hükmü artık gelenek hâline getirdiğini ve esas hâline getirdiğini ve dünyadaki tek ülke olduğunu vurguluyor. Dolayısıyla yapılması gereken şudur değerli milletvekilleri: Siyasi partilerin kapatılması demokrasilerin ve özgürlüklerin korunmasında birincil ve tek yöntem değildir. Demokrasi ve özgürlükleri korumak isterken yola çıkarsanız bir bakarsınız ki demokrasi ve özgürlükleri yok edersiniz. Daha doğrusu, siyasi partilerin yargı organı kararıyla kapatılması pratiği Türkiye'de bir kısır döngüye dönüşmüştür. Kapatılan siyasi parti ertesi gün bir başka parti adı altında zaten kurulmaktadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

LEVENT GÖK (Devamla) - Dolayısıyla, şimdi yapılması gereken bir kere samimi olmak. Kendi başımıza geldiğinde nasıl davranıyorsak bir başka parti için de aynı şekilde davranmak bir samimiyet testi olarak ortada durmaktadır. Ayrıca, yapılması gereken insan hakları alanında siyasi partilerle ilgili, dünyadaki örgütlerin vermiş oldukları içtihat kararlarının Türkiye'de uygulanmasını temin etmektir. O da nedir? Birleşmiş Milletlerde olsun Afrika örgütlerinde olsun Amerika örgütlerinde olsun orada kabul edilen ilkeyi kabul etmektir, siyasi partilerin kapatılmasına cevaz vermemektir. Türkiye eğer dünyayla ilgili bir standart yakalayacaksa bu standartları içine sindirebilirse, uygulayabilirse başarılı olur. Aksi takdirde, demokrasimiz her zaman sorgulanır ve Hukukun Üstünlüğü Endeksi'nde en son sıralarda yer alırız.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP, HDP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)