OYA ERSOY (İstanbul) - Sayın Başkan, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Evet, bu Mecliste, bu hafta yirmi dört saat içinde inşaat sektörü için bir yasa geldi, İç Tüzük falan çöpe atıldı ama milyonlarca insan emeklilik hakkı için Meclisi izliyor bugün. Evet, EYT'den bahsedeceğim. Dün, yine, burada bir sohbet oldu, AKP Grup Başkan Vekili EYT'ye "Devraldığımız sorun." dedi ve "Biz çözeceğiz." dedi. Şöyle bir bakalım, EYT diye bir sorunun kaynağı ne? Bu memlekette emeklilik sistemini yamalı bohça hâline getiren iki tane temel düzenleme var: Biri, biz depremin enkazı altındayken 1999'da DSP-ANAP-MHP Koalisyonu tarafından çıkarıldı. İkincisi, 2008'de çıkarıldı, siz çıkardınız, emeklilik yaşıyla ilgili yaptığınız düzenlemelerle emekliliği geç ve güç hâle getirdiniz ve büyük bir mağduriyet yarattınız, 1 Ekim 2008'den bahsediyorum. O yıl getirdiğiniz yeni kanunla emeklilik yaşını kademeli olarak yükselttiniz ve prim ödeme gün sayısını da işçilerde 7200'e, esnaf ve çiftçilerde de 9000'e siz çıkardınız. Kanun yürürlüğe girdiğinde kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekli oluyordu ve bunu kademeli olarak yine siz yükselttiniz. Şimdi saray, parçası olduğu bu sorunu çözmekle övünüyor ama hâlâ imza toplandığından bahsediliyor. Üstelik, açıkladığınız yani -henüz görmedik ama basından okuduğumuz kadarıyla- teklif de bu sorunu tam olarak çözmüyor. Evet, EYT mağduriyetini kısmen kaldırıyorsunuz, tamamen ortadan kaldırmıyorsunuz. Birinci kuşak EYT'lilere dair yine kısmi bir düzenleme getiriyorsunuz. 8 Eylül 1999 öncesi sigortaya girişi olanlar için yaş koşulu kaldırılıyor ama bu tarihten bir gün bile sonra eğer SSK'li olarak işe girmişseniz burada yirmi beş yıl çalışarak 2024 yılında emekli olacakken ancak 2040 yılında emeklilik getiriyorsunuz. Bu nedenle EYT çözümü ancak bütünsel olmak zorundadır yoksa, emeklilikte yaşa takılanlar sorunu çözülmez ve ancak bu sorunun çözümü için kademeli olarak yeni bir yaş sistemi getirilmek zorundadır.

Şimdi, siz sadece EYT sorununu derinleştirmekle kalmadınız, aynı zamanda, emekli aylıkları da sizin iktidarınızla beraber düşürüldü. Bakın, 2008 yılına kadar en düşük emekli aylığı alt sınırı asgari ücret seviyesindeydi ama siz bunu ne hâle getirdiniz: Bugün asgari ücret 8.500 lira, emekli aylığı ise ancak hazine desteğiyle 5.500'e getirildi.

2008 yılı çok kritik bir yıl, bu tarihte özellikle Türkiye'de emekli aylıklarının sistematik olarak düşürüldüğünü görüyoruz çünkü sosyal güvenlik sistemi piyasalaştırılmaya başlandı bu çıkardığınız yasayla. Ne yaptınız siz? Birincisi, siz iktidara gelmeden önce yani bu yasadan önce büyümenin yani refah payının maaşlara katkısı yüzde 100'dü, siz bunu değişiklik yaparak yüzde 50'ye indirdiniz. İkincisi, emekli aylıklarının bağlanma oranını değiştirdiniz, yüzde 85'ken bunu yüzde 50'ye indirdiniz. Bunlar da yetmedi, GSS'yle emeklilerden ilaç ve hastane katkı payı almaya başladınız. Şu anda emeklilerin ücretleri belirlenirken sadece TÜİK'in açıkladığı yani sarayın ısmarladığı enflasyon oranı dikkate alınıyor ve üzerine verilen kırıntı da sarayın lütfu olarak veriliyor ve milyonlarca emekli, açlık sınırının altında yaşamaya mahkûm ediliyor.

Evet, emekliler ne bu halkın üzerinde ne de ailelerinin üzerinde yük değildir. Kaldı ki emeklilik haktır ama siz bu hakkı ortadan kaldırmak için aynı zamanda, ciddi bir güvencesiz çalışma sistemi getirdiniz ve burada en fazla etkilenenler de kadınlar. Evet, yaşamın her alanında eşitsizlikle mücadele eden biz kadınların emeklilik hakkını da gasbettiniz. Türkiye, kadın işsizlik oranının en yüksek olduğu ülkelerden biri. Genç kadın işsizliği resmî verilerin 2 katı üzerinde ve 13,3 milyon kadın ücretsiz bakım emeği verdiği için çalışma hayatına katılamıyor bu ülkede, her 10 kadından 3'ü kayıt dışı çalıştırılıyor, 3'ü kayıt dışı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

Buyurun.

OYA ERSOY (Devamla) - 1,2 milyondan fazla kadın ise hem yarı zamanlı hem de kayıt dışı çalıştırılıyor ve erkekler kadınlardan yüzde 27,4 daha fazla kazanıyor. Şimdi, herkesin emeklilik hakkı vardır, kadınların da vardır ve en büyük engel olan güvencesiz çalışma koşulları da kaldırılmalıdır eğer emeklilik sisteminden bahsediyorsak.

Evet, çalışma süresini tamamlayarak emekli olmak ve emekli olduktan sonra da son nefesimize kadar insanca yaşayabileceğimiz bir ücret ve sağlık hakkı başta olmak üzere sosyal haklara sahip olmak en temel yurttaşlık hakkıdır ve iktidarların da görevi emeklilere bunu sağlamaktır. Türkiye'nin emeklilik sistemi tamamen yeniden yapılandırılmak zorundadır ve bu yamalı bohça ortadan kaldırılmadan emeklilerin insanca yaşam hakkından bahsetmek mümkün değildir.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP ve CHP sıralarından alkışlar)