HDP GRUBU ADINA MUSA PİROĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, engellilerin deprem bölgesinde yaşadığı sorunları anlatacağım ama Kızılay meselesini iki kelimeyle konuşmak gerekiyor. Dün anlattık; yaşanan, bir rezillik. Çocuklar soğuktan öldü, insanlar çadırsızlıktan öldü, yiyecek bulmak için ülke ayağa kalktı, dünya ayağa kalktı, dünyanın canı yandı; Kızılay bunları sakladı, parayla satıyor ve burada savunuluyor. Dün Sayın Elitaş ahlaktan söz etmişti. Elitaş'ın lafını ben AKP Grubuna hatırlatmak isterim. Yapılanın ahlaksız olduğunu herkes biliyor. Bir rezil kurumdan söz ediyoruz, bari bu kadar rahat savunmayın, bunu da normalleştirmeyin çünkü Kızılayı normalleştirdiğinizde, normal olarak anlatmaya kalktığınızda yapılan her şeyi sahipleniyorsunuz; Kızılayın bütün rezilliğini sahiplenmek zorunda değilsiniz.

Deprem oldu. Bunu bir otistik çocuğun annesi bana hediye etti, dedi ki: "Mecliste engellilerle ilgili konuşurken buna bir kere vurun çünkü kimse engellileri görmüyor, farkında olsunlar." Çünkü bir davaya gitmiştim, otistik bir bireye cinsel saldırı davasıydı, kimsenin haberi yoktu çünkü engellilere yönelik bu saldırılardan genellikle kimsenin haberi olmuyor çünkü engellilerden kimsenin haberi olmuyor; pek gündemde değil.

Bu gündemde olmayan engelliler ne yazık ki depremde de gündeme girmedi. Yaklaşık 980 bine yakın engelli var deprem bölgesinde, değişik gruplardan engelliler; bunlar yetişkinler, çocuklar ve benzerleri. Deprem sırasında ne iktidarın, devletin ne de ne yazık ki yardım kuruluşlarının gündeminde engelliler yoktu. Açığa çıktı ki devletin kurtarma planlarında da eğitimlerinde de engelliler yok ve gene açığa çıktı ki aslında engellilerin yaşadığı sorun bir çeşit vahşi bir toplumsal seleksiyon sorunu yani engelliler ölüme terk edildi, engelliler yok sayıldı ve kaderine terk edilip bırakıldı. Hiçbir hizmetin nasıl yapılacağına dair bilgi yok; kalabalık bir hâlde "Sesimi duyan var mı?" denildi, işitme engellilerin var olduğu, konuşamayan engellilerin var olduğu, zihinsel sorunlar yaşayan engellilerin var olduğu gerçeği görmezden gelindi ve kurtarma ekiplerinin böyle bir eğitiminin olmadığı da açığa çıktı.

Sadece bu değil sorun, engellilerin özellikle bundan sonraki durumu hakkında da bir bilgimiz yok yani verilen raporlarda, ne kadar engelli kurtarıldı, ne yapıldı, bunlara dair ne gibi hizmetler verildi, yok. Çadır kentler kuruldu ya da çadırlar, konteynerler götürüldü ama bu engellilerin erişim meselesinin burada nasıl çözüldüğüne dair bir bilgi de yok. Engelli bireyler kurtarıldığı ya da evinden çıktığı andan itibaren tuvalet sorunundan bakım sorununa kadar, sağlık sorununa kadar bir dizi sorun yaşadı, ne yazık ki depremde engelliler yine görülmez hâle geldi.

Sadece bu değil, çok ciddi şekilde ortez, protez ve benzeri araç ihtiyacı ortaya çıktı; işitme cihazları kayıp, bastonlar kayıp, tekerlekli sandalye ve diğer desteklerinin hepsi depremle beraber kayıp çünkü hiçbirini alamadılar ya yıkıntıların arasında kaldı ya enkazın içinde kaldı ama buraya dair de bir yatırım, bir hizmet sunumu yapılmadı, bunlara dair de herhangi bir aktarım yapılmadı. Yardım çalışmaları sırasında da aynı sorunlar yaşandı; engellilerin güncel, acil medikal sorunları ve hizmetleri görülmedi. Kateter sondadan tutun pek çok cihaza kadar engellilere ne gibi hizmetlerin yapıldığı ve engellilerin bölgedeki sorunlarının ne olduğu konusunda gerekli araştırmalar yapılmalı; bu, bu iktidarın görevi olarak durmak zorunda.

Bunlar güncel sorunlar ama bu iktidarı aşan temel sorunlar da var. Bu, bunların yapacağı iş değil çünkü bunlar bitiyor. Bundan sonrası artık yerine talip olan bizim gibi partilerin sorunu ve görevi. Engellilerin önümüzdeki süreçteki sorunlarını nasıl karşılayacağız? Çünkü deprem ne yazık ki çok sayıda insanda uzuv kaybına yol açtı ve yeni engellilerin nüfusumuza katılmasına da yol açan ağır bir yıkım olarak karşımıza çıktı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

MUSA PİROĞLU (Devamla) - Basit taleplerimiz var. Bir, bütün medikal malzemeler ve yardım hizmetleri ücretsiz karşılanmalıdır. Doğrudan devlet tarafından engellilerin barınma hizmetleri çözülmeli, erişim sorunu ortadan kaldırılmalıdır. Başka şehirlere gitmek zorunda kalan engellilere dair özel ekonomik yardımlar yapılmalı, onların barınma sorunlarının çözümü için adımlar atılmalı, eğitime katılmaları için gerekli olanaklar bulundukları şehirlerdeki kurumlar tarafından derhâl karşılanmalıdır. Bütün medikal malzemeler ve bütün hizmetler ücretsiz hâle getirilmelidir ve engellilerin sosyal yaşama ve üretime katılması için, eğitime katılması için devlet üstüne düşeni derhâl yerine getirmelidir. Engellileri görmezlikten gelmekten, engellilerin sorununu duymazdan gelmekten, engellileri yok saymaktan vazgeçmek gerekiyor; bunu bir kere daha söylüyorum.