AK PARTİ GRUBU ADINA RECEP UNCUOĞLU (Sakarya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Meclis araştırması komisyonu kurulmasına dair verilen önergeler hakkında AK PARTİ Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Gazi Meclisimizi, aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Sözlerimin başında 6 Şubatta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybeden 45.089 vatandaşımıza, değerli milletvekillerimiz Yakup Taş ve Sıtkı Güvenç'e ve milletvekillerimizin akrabalarına Cenab-ı Allah'tan rahmet, yakınlarına sabırlar, aziz milletimize başsağlığı diliyorum ve tedavileri devam eden yaralılarımıza da acil şifalar niyaz ediyorum.

Ülkemizde, 6 Şubat 2023 günü Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7,7 büyüklüğünde ve yine, aynı gün Kahramanmaraş Elbistan merkezli 7,6 büyüklüğünde 2 büyük deprem meydana gelmiştir. Meydana gelen ilk depremde Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 315 kilometre, 2'nci depremde ise kuzey kolunda 177 kilometre olmak üzere iki farklı hatta beş yüzyıldır stres biriktiren birden fazla fay segmenti, bilim insanlarının dahi öngöremediği bir şekilde dokuz saat arayla kırılmış, hem dünya genelinde hem de ülkemiz genelinde tarih boyunca görülmeyen en yıkıcı ikili depremler meydana gelmiştir. Hem uydu görüntülerinden hem de arazi çalışmalarıyla tespit edilen yüzlerce kilometre uzunluğundaki yüzey kırığının Amanos segmenti üzerinde 4,7 metre, Pazarcık segmentinde 3,2 metre, Çardak Fayı'nda ise toplam 8 metreye varan maksimum atım yaparak yolları, yapıları ötelediği, arazi yüzeyinde büyük deformasyonlar yaptığı, büyük çöküntü alanları, kaya düşmeleri ve heyelanlar meydana getirdiği görülmüş ve bir kısmı 7'ye yakın büyüklükte olmak üzere 11 bini aşkın artçı deprem meydana gelmesine sebebiyet vermiştir. Art arda meydana gelen ve jeofiziksel açıdan ender görülen ikili deprem özelliğindeki depremler, ülkemize tarihinin en büyük deprem afeti olarak asrın felaketini yaşatmıştır. Bu büyük felaket sonucunda 4'üncü seviye uluslararası alarm durumu ilan edilerek yardım çağrısı yapılmış ve akabinde ülkemizde yedi günlük millî yas ilan edilmiştir. Bölgedeki illerimizin 62 ilçesinde, 10.190 köyünde çok ciddi kayıplara sebep olan, 110 bin kilometrekareden fazla alanda 14 milyon insanımızı etkileyen depremler hâlâ devam etmekte, ülkemiz olağanüstü bir deprem fırtınasına tutulmuş durumdadır.

Depremlerin gerçekleştiği andan itibaren kalbimiz, aklımız, dualarımız ve bedenimizle tüm Türkiye tek yürek olup bütün kamu kurum, kuruluşları, özel sektör, sivil toplum kuruluşları, yurt içi ve yurt dışından gelen arama kurtarma ekipleri ve binlerce gönüllülerimizle birlikte, tüm imkânlarımızla depremzede vatandaşlarımız için seferber olup yaşanan felaketin etkilerini en aza indirmeye çalışmıştır.

Deprem bölgesinde AFAD koordinasyonunda 35 bin kişilik ulusal ve uluslararası arama kurtarma ekipleri ile Emniyet, Jandarma, Millî Savunma Bakanlığı, UMKE dâhil olmak üzere 271 bin personel görev almıştır. Afet bölgesinde başta iş makineleri olmak üzere toplam 15 bin araç çalışmalarını devam ettirmektedir. Türk Silahlı Kuvvetlerimize, Sahil Güvenlik Komutanlığına, Jandarma Genel Komutanlığına, Emniyet Genel Müdürlüğüne, Sağlık Bakanlığına ve Orman Genel Müdürlüğüne bağlı 115 helikopter, 78 uçak ve 38 gemi bölgede görev almıştır. Afet, barınma, beslenme, psikososyal destek grupları oluşturulmuştur. Ayrıca, deprem bölgesinin ihtiyacı olan birçok alanda, aziz milletimizin yardım seferberlikleriyle bölgeye herkes elindekini ulaştırmaya çalışmıştır.

11 ilimizi birden vuran, özellikle Kahramanmaraş'ı, Hatay'ı ve Adıyaman'ı âdeta yerle bir eden bu depremlerde son tespitlere göre, yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı 203.958 binada 583.628 bağımsız bölümün, maalesef, yüzde 98'i 2000 yılı öncesi yapılardan oluşmaktadır. 2020 bina envanterine göre, ülkemizdeki 9 milyon 859 bin 771 binanın yüzde 79,5'i yani 7 milyon 838 bin 675 bina, maalesef, 2000 yılı öncesi yapılmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

RECEP UNCUOĞLU (Devamla) - Yapı stokumuz zaman içerisinde nüfus artışı ve kentleşmeye bağlı olarak sürekli bir artış göstermiş, mevcut binaların yüzde 62'si 1970 ve 2000 yılları arasındaki otuz yıllık dönemde inşa edilmiştir.

KEMAL BÜLBÜL (Antalya) - Neyi değiştirir ki?

RECEP UNCUOĞLU (Devamla) - Ancak 2000 sonrası inşa edilen yapılar yapı stokumuzun toplamının ancak yüzde 21'i etmektedir. 1980'li ve 90'lı yıllar boyunca hızlı kentleşmenin ve denetimsiz yapılaşmanın sonucunda oluşan riskli yapı stoku sorununun açık şekilde ortaya çıkması ve depremlerde büyük yıkım ve can kayıplarının bu yapılarda meydana gelmesi, ülkemizde imar, mahallî idareler, afet, koordinasyon, kentsel dönüşüm ve yapı denetim uygulamaları ile tüm denetim mekanizmalarının yeniden gözden geçirilmesini elzem hâle getirmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

RECEP UNCUOĞLU (Devamla) - 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve 11 ilimizi etkileyen Kahramanmaraş merkezli depremlerin sonuçlarının tüm yönleriyle araştırılması, mevcut yapı stokumuzun depreme dirençli hâle getirilmesi ve kentsel dönüşüm uygulamalarının etkinliğinin mutlaka ve mutlaka artırılması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla araştırma komisyonu kurulmasının ülkemiz, milletimiz ve geleceğimiz için yararlı ve faydalı olacağı kanaatinde olduğumuzu belirtir, Gazi Meclisimizi saygıyla selamlarım.