CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 404 sıra sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde söz aldım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, millet olarak olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. 6 Şubat depremi tüm ülkemizi derinden etkilemiştir, üzüntümüzün tarifi mümkün değil. Asrın felaketi olarak nitelenen depremde hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Cenab-ı Allah'tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar ve milletimize de başsağlığı diliyorum.

Sayın milletvekilleri, görüşülmekte olan kanun teklifiyle kamu alacakları yeniden yapılandırılmakta, kamuya borcu olan gerçek ve tüzel kişilere borçlarını ödemeleri için yeni imkânlar sunulmaktadır. Teklif kanunlaştığında tüm vergiler ve vergi cezaları; trafik, askerlik, nüfus para cezaları; köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları; adli para cezaları; tüm idari para cezaları; öğrenim kredisi borçları; ecrimisiller; madenlerden devlet hakkı; kaynak kullanımını destekleme primi borçları ve bu türden borçlar; gümrük müdürlüklerince takip edilen gümrük vergileri; idari para cezaları; gecikme faizi, gecikme zammı gibi ferî alacaklar yapılandırma kapsamına alınmaktadır. Ayrıca, sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı; işsizlik sigortası primi; sosyal güvenlik destek primi; isteğe bağlı sigortalılık primi ve topluluk sigortası primi; ön değerlendirme, araştırma veya tespit aşamasında olan eksik işçilik prim tutarları; idari para cezaları; gecikme cezası ve gecikme zammı; 5510 sayılı Kanun'un ek 5'inci maddesi kapsamındaki tarım veya orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları; yine 5510 sayılı Kanun'un ek 6'ncı maddesi kapsamındaki borçlar; ticari taksi, dolmuş ve benzeri nitelikteki şehir içi toplu taşıma araçlarında çalışanlar, Kültür ve Turizm Bakanlığınca belirlenecek alanlarda kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanların sigortalılığından doğan prim borçları; 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki sigortalılıklardan doğan primler; iş kazası, meslek hastalığı, malullük ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları, yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar kanun kapsamında yapılandırılarak ödenebilecektir.

Belediyelere, gümrük müdürlüklerine, il özel idarelerine, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, millî emlak müdürlüklerine ödenecek borçlar da yapılandırma kapsamına alınmıştır.

Yine, emlak vergisi başta olmak üzere tüm vergiler, vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları, Belediye Gelirleri Kanunu kapsamında belirlenen ücret ve pay alacakları ile bunların ferî alacakları; belediyelerin tahsil ettiği idari para cezaları; su, atık su ve katı atık ücreti alacakları ile bunların ferî alacakları ve belediyelerin sahip olduğu taşınmazlarla ilgili yaptıkları satış, irtifak hakkı ve kiralama işlemlerinden kaynaklanan kullanım bedelleri ve hasılat payları, kira ve irtifak hakkı bedelleri, kaynak sularının kira bedeli alacakları da yapılandırılarak ödenebilecektir.

Teklifte 31 Aralık 2022 tarihi esas alınmış ve alacakların türüne göre bu tarih esas alınarak düzenlemeler yapılmıştır. Teklifte yer alan yapılandırma hükümleri; kesinleşmiş alacaklar, kesinleşmemiş ve dava safhasında olan alacaklar, inceleme ve tarhiyat işlemleri devam eden alacaklar, pişmanlıkla ve kendiliğinden yapılacak beyanlar üzerine ödenecek alacaklar şeklinde tasnif edilerek düzenlenmektedir. Ayrıca, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesine yönelik düzenlemeler de yine teklif kapsamındadır.

Kesinleşmiş alacaklarda borçların asıllarından vazgeçilmemektedir. Borç asılları; "gecikme zammı, gecikme faizi, gecikme cezası, faiz" gibi adlarla uygulanan ferî alacaklar Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi oranında güncellenmektedir. 1 Kasım 2016 tarihinden önceki dönemler için TÜİK tarafından ilan edilmiş Yurt İçi Üretici Fiyat Endekslerindeki aylık değişim oranları, 1 Kasım 2016 tarihinden itibaren ise aylık yüzde 75 esas alınmaktadır. Böylece, bu alacaklar son derece düşük oranlarda güncellenmiş bulunmaktadır. Hesaplama bu şekilde yapıldıktan sonra borç asıllarının tamamı ile Yurt İçi ÜFE tutarı, usulsüzlük cezalarının yüzde 50'si, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilen idari para cezalarının yüzde 50'si ödenecektir. Bunun karşılığında gecikme zammı, gecikme faizi, faiz gibi ferî alacaklar, kalan cezalar ve vergiler için kesilmiş vergi ziyaı cezalarının tamamının tahsilinden vazgeçilmektedir. Ayrıca, davalı olan vergi, idari para cezası, ecrimisil alacaklarında ihtilafları sonlandırarak ödeme imkânı getirilmektedir. Özellikle bu durumda olan alacaklarda davanın bulunduğu safhaya göre vergi asıllarının yüzde 90'ına varan indirimler yapılarak ihtilafların sonlandırılması sağlanmaktadır.

Teklifte matrah artırımıyla ilgili olarak mükelleflere 2018 ile 2021 yıllarına ait gelir vergisi matrahlarını, kurumlar vergisi matrahlarını, gelir, kurumlar, stopaj vergilerini, katma değer vergilerini kanunda öngörülen oranlarda asgari tutarlardan az olmamak üzere artırmaları ve belirli bir oranda vergi ödemeleri şartıyla artırımda bulundukları yıllar ve vergi türleriyle sınırlı olmak üzere vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacağı yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Matrah artırımı kapsamında hesaplanan vergiler peşin veya on iki ayda aylık taksitler şeklinde ödenebilecektir. Matrah ve vergi artırımı hükümlerine göre hesaplanan vergilerin peşin ödenmesi hâlinde vergi aslından da yüzde 10 indirim yapılacaktır. Önceki düzenlemelerde olduğu gibi defter, kayıt ve belgeleri yok edenler, tahrifat yapanlar, sahte belge düzenleyenler, Vergi Usul Kanunu 359/ç fırkasında yer alan fiilleri işleyenler, terör suçundan hüküm giyenler, millî güvenliğe karşı işlenen suçlar nedeniyle haklarında soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı suçu veya aklama suçu kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler matrah, vergi artırımından yararlanamayacaktır.

İşletme kayıtlarının düzeltilmesi kapsamında, işletmede mevcut olup kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlara; kayıtlarda yer alıp işletmede mevcut olmayan emtiaya, makineye, teçhizata ve demirbaşlara; kayıtlarda yer alıp işletmede mevcut olmayan kasa mevcudu ile ortaklardan alacaklara ilişkin de kayıtlar düzeltilebilecektir. Kanun hükümlerinden yararlanmak isteyenler kanunda yazılan süre içinde ilgili idareye başvurmak zorundadır.

Bu teklifle kamuoyunun uzun taksit süresi talepleri de yerine getirilmiş oluyor. Bu kanunla yapılandırılan borçlar kırk sekiz ayda yani dört yılda ödenebilecektir, ayrıca peşin ödemeler de teşvik edilmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

CEMAL ÖZTÜRK (Devamla) - Peşin ödeme hâlinde cezalar için Yurt İçi ÜFE tutarından yüzde 90 oranında indirim yapılmaktadır. İdari para cezalarının peşin ödenmesi hâlinde aslından yüzde 25 indirim yapılmaktadır. Yapılandırılan borçların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde ilk 2 taksitin süresinde ödenmesi şartı bu teklifte de yine korunmaktadır. Önceki yapılandırma kanunlarında bir takvim yılında 2 taksiti ödeyememiş kişilere bu taksitleri geç ödeme zammıyla birlikte son taksiti izleyen ay sonuna kadar ödeme imkânı yer alıyordu; teklifte bu imkân korunuyor, ayrıca takvim yılında 3 taksiti ödeyememiş olanlara da bu borçlarını son taksiti izleyen ay sonuna kadar ödeme imkânı getiriliyor.

Netice olarak kamuoyunun, vatandaşlarımızın beklediği bir yapılandırma gündeme gelmiştir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayınız efendim.

CEMAL ÖZTÜRK (Devamla) - Dolayısıyla, vatandaşlarımızın lehine olduğunu düşündüğüm bu yapılandırma düzenlemesinin, bu kanun teklifinin lehinde oy kullanacağımı ifade ediyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.