NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri ve bizi izleyenler; herkese saygılarımı sunuyorum.

Evet, Başkan da "10 il" dedi, aslında sayı sonradan 11 oldu. Daha sonra bu sayı arttı, çeşitli ilçelerde ve çeşitli illerde, hatta Niğde'yle ilgili problemler çıktığında bunlar konuşuldu. Burada sürekli depremi konuşuyoruz çünkü yüreğimiz yandı, büyük bir acı yaşadık ve bu acının bize dersler vermesi lazım. Türkiye, yıllardır depremi yaşadıktan sonra hep konuşuluyor fakat önlem ve koruma açısından problemler yaşıyor.

Ben burada Batman'dan söz edeceğim. Neden? Bugün Batman'da 2 tane açıklama yapıldı; bir tanesi Batman'da sivil toplum örgütlerinin, demokratik kitle örgütlerinin yaptığı açıklama, bir tanesi de Halkların Demokratik Partisinin yaptığı çalışma. Evet, deprem oldu, geniş bir alan ve 11 il etkilendi ama Batman da çok sallandı ve Batman'daki insanların büyük çoğunluğu bir hafta evlerine gidemediler. Ne oldu? Gidemedikleri gibi, bir taraftan ağır hasarlı binalar tespit edilirken bir taraftan çağrılarla, özellikle partimiz tarafından yapılan çağrılarla binlerce yardım parti binasının önünde toplandı. TJA'sı, kadın meclisi, gençlik meclisi, destekleyen birçok insan, ne geldiyse ellerinden -konservelerinden, kaldırdıkları kışlık erzaktan, peynirlerden- hepsini oraya bir an önce yetiştirmek istediler ve bu yetiştirmekle beraber insan desteğini de sağladılar, oraya gittiler.

Bir diğer konu daha vardı, sabahleyin Tabip Odası Başkanıyla konuştuğumda "Can kaybı var mı, yok mu?" öğlene doğru bana döndüğünde "10 can kaybı." dedi, ben şaşırdım "Batman'da mı?" dedim "Hayır." dedi. Adıyaman'da yaşamını yitirmiş Batmanlı olanlar buraya getirilmiş, orada otopsi koşulları yok, mezarlık hizmetleri verilemiyor ve yaralılar buraya geldi. Onları da ziyaret ettik, yaslarına da gittik, çok destek olduk.

Şimdi, Batman, risk bölgesinde ve her gün televizyonlarda, yorumlarda en çok da Bingöl'de bir fay hattından söz ediliyor ve doğu fay hattından söz edilirken Batman da bundan etkilenecek. Neden? Adıyaman'daki etkisi Gölbaşı'nda, Maraş'taki etkisi Adıyaman'da yaşandı. Bingöl'deki olası bir etki Batman'da çok fazla hissedilecek. Ben mi söylüyorum? Hayır, bilim insanları söylüyor. Bunu yereldeki demokratik kitle örgütleri, başta TMMOB bu konuda yaptığı çalışmalarda bunu söylüyor.

Batman'ın diğer illerden, Türkiye'deki 81 ilden bir farkı, büyük çoğunluğu kent merkezinde yaşıyor ve 1990'larda faili meçhul cinayetlerle beraber yoğun göç almış bir kent, çarpık kentleşmenin, deyim yerindeyse ayyuka çıktığı bir kente dönüştürülmüş. Bir diğer özelliği, Batman ovada ve yer altı su kaynakları çok yüksekte. Batman'da, Batmanlılar bilir, kazdığınız gibi su çıkmakta. O nedenle atacağınız temeller çok önem taşımakta. Denetimler yok, kaçak yapılar söz konusu ve Batman halkının iradesini gasbeden kayyum, Batman Belediyesinin, eş başkanlarımızın verdiği kararları hiçe sayıp 20'den fazla oturma izni verdiler ve bunların arasında kaçı hasarlı, neler oluyor; hiç kimse bilmiyor. Herkesin tartıştığı bir konu var. Nedir tartışılan konulardan biri? Kolonları kesmek, kirişleri kesmek, yerleşim alanlarını açmak. Peki, Batman'da bunun sayısı biliniyor mu? Hayır. Açılıyor mu? Hayır. Denetleniyor mu? Hayır. Bilinmiyor bu. Bunun bilinmesi için, güvenilir olması için ne yapılması lazım? Bugün nitekim Batman'daki meslek odaları açıklama yaptığında da... Batman'daki sivil toplum örgütleriyle beraber koordineli çalışacak bir yapının geliştirilmesi lazım. Daha önce TMMOB'tan vize alan Batman Belediyesi şimdi almıyor, kayyum diyor ki: "Her şeyi ben bilirim." Daha önce oradaki temel atma dönemlerinde temel vizesi alınırdı, o da alınmıyor. Afetle ilgili bir birim var mı? O da yok. Batman, deyim yerindeyse bir felaket yaşadığında tümüyle gömülmüş olacak. O zaman da buradan tekrar çıkıp ah etmenin hiçbir gereği yok. Önlememiz lazım, korumamız lazım ve bu korumaları, önlemeleri yapmadığımız zaman sadece Batman için değil, Mardin için de birçok il için de başka yerler için de bilim insanları bu süreçle beraber bizi uyarıyor ve Türkiye'de şu anda en çok İstanbul'la ilgili konuşuluyor, okulların boşaltılması konuşuluyor, diğer iller konuşuluyor ama orada, özellikle kayyumların atandığı yerde bunlar dikkate alınmıyor. Bir an önce bu kayyum sisteminin de sona ermesi lazım.

Bir diğer mesele, evet, Batman'da kamu kurumlarına da yerleşen insanlar var.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

NECDET İPEKYÜZ (Devamla) - Ama dışarıdan gelen binlerce insan var. Adıyaman'dan, Malatya'dan, Hatay'dan, Diyarbakır'dan, Osmaniye'den, İskenderun'dan gelen binlerce insan köylerde yaşıyor ve bir kısım evlerde yaşıyor. Bir kısım insanlar kendi evlerini açtılar, onlara da destek sunmak lazım, sahip çıkmak lazım. Zemini oturtmak lazım, imarı düzeltmek lazım ve bir an önce bu konuda eğitim vermek lazım. Baraj yaptılar, baraja o kadar karşı çıktık. Şimdi obruk oluşmuş depremle beraber, tekrar büyük bir tehlikeyle karşı karşıya.

Sonuçta, birçok kentle ilgili önleme, koruma çalışmalarının bir an önce başlatılması lazım. Batman mademki etkileniyor, afet bölgesi kapsamına alınıp bir an önce bu çalışmaların hızlandırılması lazım.

Buradan da destek sunan, bu işe katkı sunan, evindeki erzakını paylaşan bütün herkese ve başta da Batman halkına çok teşekkürler. (*)