İYİ PARTİ GRUBU ADINA ARSLAN KABUKCUOĞLU (Eskişehir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; HDP Grubunun vermiş olduğu Meclis araştırması önergesi üzerine İYİ Parti Grubum adına söz aldım. Hepinizi saygıyla selamlarım.

Yapı denetimi, bir inşaat uygulaması ve ruhsat iznidir. Binanın sağlıklı zemine oturtulmasından çevre düzenlemesine kadar geniş bir tanımlaması vardır. İnşaatı gerçekleştirecek firmaların mutlaka bir yapı denetim firmasıyla çalışması gerekmektedir. Yapı denetim mühendisliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının belirlediği prosedürleri yürütür, yönetmelikler çerçevesinde yapılan inşaatın uygunluğunu gözetir; bir inşaatın tüm safhalarının projelendirilmesi, inşaatın kontrolü ve onayı aşamasında sorumluluğu vardır. Denetim firmasının, binanın doğru şekilde bitirildiğini onaylayıncaya kadar sorumluluğu devam eder. TMMOB proje tasdiki 1960 yılından bu tarafa ülkemizde uygulanmaktaydı. Gezi olaylarından sonra, 12 Temmuz 2013 tarihinde TMMOB proje tasdiki kaldırılmıştır. TMMOB proje tasdikinin iptali anlamsız bir karardır. Tasdik iptali Hükûmetin ideolojik uygulamalarından biridir. Böylece, proje onayından bir kademe iptal edilmiş oldu.

Deprem yöresinde yapı denetimi 2001 yılında Hatay'ı, Gaziantep'i, Adana'yı; 2011 yılında ise Türkiye'nin tüm illerini kapsadı. Yapı, hiçbir denetimden geçmemiş, ruhsat almamış; daha sonra yapı denetimden geçirilerek ruhsat verilmiş. Bu garabetin dünyada eşi benzeri bulunmaz.

Sayın Cumhurbaşkanı yıkılan binaların yüzde 98'inin Deprem Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği 1999 yılından önce yapıldığını ilan etmiştir. Bu dönemde TMMOB'un proje onayı bulunmaktaydı. Kaldı ki şehir planlamasından zemin incelemesine kadar tüm kademelerde aksama vardır. Bir şehrin zemin analizini Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü yapar ve bunu yayımlar, belediyelere bildirir. Belediyeler bunun üzerine imar projesi geliştirirler. Ülkemizde belediyelerce değiştirilmiş fay hatları vardır. Depremden sonra AFAD, sayfasından zemin analiz raporunu kaldırmıştır. İmar kat tespitini belediyeler yapıyor, sonra da her defasında artırıyor. Burada belediyelerin davranışı izahata muhtaçtır. Neden başlangıçta uygun kat yüksekliğini vermediniz veya başlangıçta karar verdiğiniz kat yüksekliğini daha sonra neden değiştiriyorsunuz?

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Deprem Araştırma Komisyonu kurdu, Temmuz 2021'de 500 sayfalık bir rapor yayımladı. Bu raporda, Sayın Komisyon Başkanı, deprem için kurumsal organizasyonlar ve mevzuat güncellemesi içerecek şekilde daha da iyileştirilecek eş güdümün sağlanmasının gerektiğini vurgulamıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

ARSLAN KABUKCUOĞLU (Devamla) - Çevre, Şehircilik Bakanlığı rapora göre mevzuatta birtakım değişiklikler yapmalıydı ama hiçbir şey yapılmadı. Bu durum, Türkiye Büyük Millet Meclisinin ne kadar önemsizleştirildiğinin, Bakanlığının ne kadar gereksiz bir bakanlık olduğunun ibretlik vesikasıdır. Yeniden Meclis araştırma komisyonu kurulup bunların gözden geçirilmesini ve bunun gereği yapılan değişikliklerin yürütme tarafından dikkate alınmasını dilerim.

Hepinize saygılarımı sunuyorum.