İYİ PARTİ GRUBU ADINA HÜSEYİN ÖRS (Trabzon) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; verilen grup önerisi üzerinde İYİ Parti Grubu adına söz aldım. Genel Kurulu ve ekranları başında bizi izleyen değerli vatandaşlarımızı saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, son açıklanan verilere göre dünyada toplam su ürünleri yetiştiriciliği 87,5 milyon ton olarak bildirilmiş ve üretimin ilk satış değeri de toplam 281,5 milyar dolar olarak tahmin edilmiştir. Türkiye, denizde ve kıyı alanlarda yüzgeçli balık üretiminde dünyada 8'inci sırada iken Avrupa ülkeleri arasında hem tatlı su üretimi hem de Akdeniz havzası yetiştiricilik miktarında ise ilk sırada yer almaktadır.

Değerli arkadaşlar, Türkiye'de deniz ve iç sularda toplam 2.139 adet tesis bulunmakta olup bu tesislerin yıllık toplam kapasitesi ise 516.784 tondur. Türkiye'de denizlerde yetiştiricilik yapılan iller arasında en büyük paya yüzde 36,4'le Muğla sahip iken benim seçim çevrem Trabzon yüzde 3,1'lik payla 4'üncü sırada yer almaktadır.

Öncelikle şunu söyleyeyim: Artan nüfus, av sezonunun kısa olması, talebin fazla olması, kaçak avlanma gibi balıkçılık sektörünü olumsuz etkileyen unsurların yanında sektörü ve deniz ekosistemini tehdit eden en önemli sorun deniz kirliliğidir. Konuyla ilgili, bununla ilgili 2019 yılı Ekim ayında bir araştırma önergesi vermiştim deniz kirliliğinin önlenmesiyle ilgili; maalesef bu araştırma önergemiz iktidar kanadına mensup arkadaşlarımızca reddedilmişti; ben bunu da burada hatırlatmak istedim.

Değerli milletvekilleri, sektörün konsolide finansal tabloları incelendiğinde denizlerde üretimin ihtiyaçlarını karşılamak için gerekli olan yüksek sermaye yatırımına karşılık sektör borç verenlerin baskısı altındadır. Sektörde faaliyetler ağırlıklı olarak banka kredileriyle finanse edilmektedir. Balıkçılık sektörüne ilişkin devlet teşviklerinin arttırılması, para ve sermaye piyasası araçlarına erişimde devlet güvencesi verilmesi gereklidir.

Değerli arkadaşlar, su ürünleri yetiştiriciliğinde üretim maliyetinin ana bileşenleri balık yemi ve yumurtasıdır. Bu 2 girdi toplam satış gelirlerinin yüzde 80'i civarındadır. Maalesef bu 2 kalemde ülke olarak dışa bağımlıyız, bunu da üzülerek belirtmek isterim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

HÜSEYİN ÖRS (Devamla) - Değerli arkadaşlar, yetiştiricilik sektöründeki potansiyelimize rağmen sektörün ihtiyaç duyduğu yetişmiş insan gücü açısından da önemli problemler vardır. Balıkçılık ve su ürünleri mühendisi eksikliği, işleme tesislerinde çalışacak personel bulamama, denizlerdeki kafeslerin bakım onarımı ve diğer faaliyetlerde dalgıç yokluğu diğer aşılması gereken problemlerdendir.

Değerli arkadaşlar, son olarak da şunu söylemek isterim, ilave etmek isterim konuşmama: Denizlerde gemi seyri, demirleme bölgesi, kafes alanları, avlak alanları, koruma alanları gibi hususlar bir bütün olarak ele alınmalıdır, bir bütün olarak planlanmalıdır. Günümüzde birçok bakanlığın iştigal alanına giren bu konuda koordinasyonu sağlayacak bir yapı ivedilikle oluşturulmalıdır.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.