İYİ PARTİ GRUBU ADINA İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Halkların Demokratik Partisinin grup önerisi üzerinde İYİ Parti grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen iki büyük deprem sonucu yaşadığımız afette, 11 ilimizde 50 binden fazla vatandaşımız yaşamını yitirmiş, yüz binlerce bina yıkılmış ve ağır hasar almıştır.

Yürütülmekte olan enkaz kaldırma çalışmaları sırasında hem betonların demirlerden ayrıştırılması hem de hafriyatların yüklenmesi aşamalarında havaya toz karışmakta, bu durum bölgede çalışma yapan personelle birlikte depremzede vatandaşlarımızın sağlıklarını da ciddi anlamda etkilemektedir. Döşeme, duvar, tavan kaplamaları, yalıtım malzemeleri, çatı ve cephe kaplamaları, temiz ve atık su borularında yaygın şekilde kullanılırken kanserojen olduğu için 2013 yılında Türkiye'de kullanımı yasaklanan asbestin, ne yazık ki enkaza dönen çok sayıda yapıda bulunduğu biliniyor. İlaveten, çeşitli hastalıklara sebep olan kurşun, cıva, küf mantarı ve birçok kimyasal madde daha var. Asbest, solunum yolu hastalıkları ile akciğer kanserine; kurşun, lösemiye sebep olabiliyor. Bu tozların içinde çok tehlikeli olabilecek silika da var. Tozların solunumu sadece mantar enfeksiyonlarına değil, eğer astım, KOAH gibi akciğer hastalıkları varsa ataklara neden olabilir; astım atağına, KOAH alevlenmesine, solunum yetmezliğine yol açabilir. O bakımdan, kronik rahatsızlığı olanlar enkaz kaldırma, yükleme, taşıma gibi işlerde çalıştırılmamalıdır. Enkazla işi olanların kronik hastalığının olmaması ve profesyonel toz tutucu maske kullanmaları gerekmektedir.

Değerli milletvekilleri, bir talebimiz var: Depremzedeler, enkaz kaldırma çalışması yapan kepçe operatörleri, bölgedeki işçiler, görevliler, şu an o bölgede olan herkes kayıt altına alınsın ve bir hakları olsun çünkü bu insanlarda yıllar sonra hastalık belirtisi görülebilir. Bu hastalıkların oluşması için bir süreç gerekir, deprem bölgelerindeki 5-10 yaşlarındaki çocuklar bu tozlar yüzünden ileri yaşlarda daha büyük sıkıntılarla karşılaşabilirler. Amerika'da 2001 yılında yıkılan İkiz Kuleler'in ardından molozların zararları hakkında bir araştırma yapıldı, İkiz Kuleler'in enkazında görev alan ekipler ve bölgede yaşayan 63 bin kişi üzerinde sağlık gözetimi yapıldı. 63 bin kişinin 24 bini çeşitli kanser hastalıklarına yakalandı; bu hastalıklar arasında göğüs kanseri, prostat kanseri, lösemi, cilt kanseri, akciğer kanseri gibi hastalıklar vardı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Devamla) - Bitiriyorum.

BAŞKAN - Devam edin, buyurun.

İMAM HÜSEYİN FİLİZ (Devamla) - Hiçbir hastalığı olmayan kişilerde bile öksürük sendromu ve iskelet sistemi hastalıkları ortaya çıktı. Bu araştırma, enkaz tozlarının masum olmadığını gösteriyor. Toz oluşmaması için enkazların çok iyi sulanarak kaldırılması ve enkazın yerleşim yerlerinden uzağa taşınması, su kaynaklarına ve zirai alanlara karışarak çevreyi olumsuz yönde etki etmesini engellemek gerekmektedir.

Sonuç olarak, enkaz çalışmaları sırasında ortaya çıkan olumsuzlukların araştırılması yerinde olacaktır diyor, Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.