İYİ PARTİ GRUBU ADINA HÜSEYİN ÖRS (Trabzon) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; grubumuzun önerisi üzerinde partimi temsilen söz aldım. Genel Kurulu ve ekranları başında bizleri izleyen vatandaşlarımızı saygılarımla selamlıyorum.

Biraz evvel burada Trabzon pidesinin fiyatıyla ilgili bir pide tartışması oldu; ben de sataşmadan söyleyeyim, bu yıl Trabzon'da 500 gram ramazan pidesi 15 TL, geçen yıl da 500 gram ramazan pidesi 7,5 lira idi. TÜİK "Enflasyon yüzde 50." diyor ama bizim mahallenin fırını, bunu pişiren fırın da bunun fiyatının yüzde 100 arttığını söylüyor. Bu sözlerle konuşmama başlamak istiyorum.

Bilindiği gibi arkadaşlar, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli 11 vilayetimizde yaşanan bir deprem felaketi yaşadık. Şehirlerimiz yıkıldı, on binlerce vatandaşımız hayatını kaybetti ve yaralandı, yüz binlerce insanımız da evlerinden barklarından uzağa, başka şehirlere göç etmek zorunda kaldı. Bugün geldiğimiz noktada, millet olarak bu felaketin yaralarını sarmaya çalışıyoruz. Allah depremzedelerimizin yardımcısı olsun, onlara dayanma gücü versin.

Değerli arkadaşlar, deprem tehlikesi oldukça yüksek olan bir coğrafyada yaşıyoruz. 6 Şubat depreminden alacağımız çok dersler var çünkü bu son depremle ülkemizde imar ve şehirleşme ile afet yönetimi konusunda çok eksiklerimiz olduğu gerçeğiyle yüzleştik. Türkiye'nin deprem gerçeği göz önüne alınarak, şehirlerin kurulu olduğu alanlarda aktif fay hatları, zemin ve yapılar en ince ayrıntısına kadar araştırılmalı ve gerekli tedbirler acilen alınmalı, yaptırımlar uygulanmalıdır.

Değerli arkadaşlar, Türkiye'yi sarsan depremlerin ardından, olası bir Marmara depremi nedeniyle gözler İstanbul'a çevrilmişken, uzmanlar deniz tabanından geçen Karadeniz fayının da deprem riski taşıdığına dikkat çekiyorlar. Kuzey Anadolu Fayı'na ve sahile paralel, kıyıdan 10 kilometre açıktan geçen Karadeniz fayı 1968'de 6,6 büyüklüğünde bir deprem üreterek Bartın'da can kaybına yol açmıştı. 3 Eylül 1968 tarihinde yaşanan, 29 vatandaşımızın hayatını kaybettiği bu depremde yüzlerce vatandaşımız yaralanmış, 2.478 bina da hasar görmüş idi. Yine, biliyoruz ki 2012 yılında Batum açıklarında Trabzon fayı üzerinde 5,6 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. Bu depremin artçılarının Trabzon'a kadar ulaştığı dün gibi hafızalarımızdadır.

Değerli arkadaşlar, Karadeniz Teknik Üniversitesinde görevli bilim adamlarının yayımladığı "Karadeniz'in Depremselliği" konulu raporda son yirmi yılda Trabzon, Rize ve Ordu illerinin açıklarında 2,5 ile 4,5 şiddeti arasında değişen depremler yaşandığı hatırlatılmıştır. Son olarak, Kahramanmaraş depreminin hemen akabinde Gürcistan'da meydana gelen deprem Artvin ve Rize gibi illerimizden de hissedilmişti. Gürcistan'daki depremler Karadeniz fayının aktif olabileceğinin bir göstergesidir. Bu nedenle Karadeniz fayı göz ardı edilmemelidir diyoruz.

Değerli arkadaşlar, 1996 yılında yayınlanan Deprem Tehlike Haritası 2019 yılında güncellenmişti. Bu iki harita arasında yani 1996 ile 2019 haritası arasında bölge açısından meydana gelen farklılıklara dikkatinizi çekmek isterim. Mesela 2019 yılında yayınlanan haritada şehrim Trabzon'un deprem tehlikesinin bir öncekine göre 2 kat, Rize'nin deprem tehlikesinin ise 3 kat arttığını görüyoruz.

Uzmanlar şunu söylüyorlar arkadaşlar: Yirmi üç yıl boyunca Trabzon ve Rize yöresinde inşa edilen yapılar bugünkü Deprem Yönetmeliği'ne göre yapılmamıştır, dolayısıyla deprem tehlikesine açıktır. Ayrıca bu haritanın verdiği değerler sadece sağlam zemin içindir, oysa bölgedeki zemin hem dolgu hem heyelan hem de plaj kesimlerindendir. Bu binalar ve yapılar eski Deprem Yönetmeliği'ne göre yapıldığı için deprem tehlikesine karşı yeniden gözden geçirilmelidir. Yenilenmeyen haritalar yirmi üç yıl boyunca Trabzon ve Rize yöresinde dolgulara ve kıyı üzerinde sağlıksız yapılaşmalara neden oldu.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HÜSEYİN ÖRS (Devamla) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

HÜSEYİN ÖRS (Devamla) - Teşekkür ederim.

"Bölge, deprem bölgesi değildir." algısı bugüne kadar sağlıksız bir yapılaşmaya neden olmuştur; bunun düzeltilmesi, ortadan kaldırılması lazım. Muhakkak suretle deprem tehlike haritaları beş yılda bir güncellenmelidir, uzmanlar böyle söylüyorlar.

Şimdi, baktığımız zaman, Kahramanmaraş depremi sonrası, şehirlerimizin depreme hazır olup olmadığı, yapı stokumuzun ne durumda olduğu bölgemizde de gündeme gelmiş ve tartışmalara neden olmuştur. Mart ayı başında Trabzon'da İYİ Parti Ortahisar Belediyesi Grup Başkan Vekilimiz Sayın Derviş Köz tarafından konu Belediye Meclisinde gündeme getirilmiş ve alınması gereken önlemlere dikkat çekilmiştir.

Değerli arkadaşlar, yapılması gereken, konuya ciddiyetle eğilmek, hem yerelde belediyeler hem de ilgili bakanlıklar tarafından acilen tedbirler almak ve bununla ilgili düzenlemeleri bir an önce hayata geçirmektir.

Genel Kurulu saygılarımla selamlıyorum.