GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Oturum Başkanı TBMM Başkan Vekili Nimetullah Erdoğmuş'un, 126 Sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle Komisyona iade edilip edilmemesi hakkında usul görüşmesi münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:85
Tarih:05.04.2023

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, Divan, değerli vekiller; elimizde 126 sayılı OHAL CBK'si var. Bundan önce birçok CBK çıkarıldı, bundan sonra da birçok CBK çıkarıldı. Bugün itibarıyla toplam 19 OHAL CBK'si çıkarıldı. Bu CBK'ler bunda olduğu gibi ilgili komisyonlara havale edildi. Şu anda 19 Cumhurbaşkanlığı kararnamesi komisyonlarda beklemektedir. Bu kararname de Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonuna havale edilmiş bulunuyor ve 24 Şubat tarihli bir kararnamedir; belirtiğim gibi, öncesi var, sonrası var.

Şimdi, bu kararname Komisyonda görüşülmeden buraya getiriliyor. Birçok yönüyle anayasal sorun söz konusu. Düzenleme alanı bakımından... 104'üncü madde ikinci fıkrası: "Cumhurbaşkanı Anayasa'yı uygulamakla yükümlüdür." Ama zaman bakımından, olağanüstü hâl dönemi sonrasına sirayet edecek birçok konuyu düzenlemektedir ve konu itibarıyla da aslında bir yasada düzenlenmiş olan bir konu burada Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmektedir. Oysa 119'uncu madde Cumhurbaşkanlığı kararnamesi açısından bir esneklik tanıyor olmakla birlikte, kesinlikle 104/17'ye göre "Kanunla düzenlenmiş bir alanda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz." hükmü yer almaktadır. Bu itibarla, 119'un öngördüğü genişleme, konumuz açısından geçerli değildir. Bu, tabii, süre bakımından üç ayın çok sonrasına taşmaktadır ve kalıcı etkiler yaratan düzenlemeler söz konusu. Burada, evet, deprem sonrası dönemde belli alanların yerleşime açılıyor olması bakımından alınması gereken önlemleri biz de kuşkusuz destekliyoruz ama bunların ilgili bilim dallarının öngördüğü ölçütler çerçevesinde yapılması gerekiyor. Oysa burada yalnızca bir bakanlığın takdir edeceği alanların, deprem bilimi açısından, yapı bilimi açısından -gerekli önlemler alınmadan üstelik- yerindelik açısından bu tür sakıncalar söz konusu.

Evet, doğru, bu, gerekçelidir, bütün CBK'ler gerekçesiz olduğu hâlde bunda gerekçe öngörülmektedir ama burada, Komisyondan geçmeden gelen bu metin kanun olarak mı görüşülecek? Ki mümkün değil, Cumhurbaşkanının teklif verme yetkisi bulunmamaktadır. Peki, o zaman, karar olarak mı görüşülecek?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Sayın Başkanım, tamamlayayım.

BAŞKAN - Buyurunuz.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Karar olarak görüşülecekse o zaman bu bir Meclis kararı mı olacak? Yani Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kanun hükmünde olduğu hâlde bu, bir Meclis kararına mı dönüşecek ve bunun hukuki niteliği ne olacak? Bu, tamamen belirsiz bir konudur.

Peki, üç ay sonra -üç aylık bir süre söz konusu- üç ay içerisinde yürürlükten kalkması söz konusu. Bu, 24 Mayısta yürürlükten kalkacak mı, yoksa biz kararla, yürürlükte olan 7269 sayılı Kanun'u Meclis kararıyla yürürlükten mi kaldıracağız? Yani Meclis, Anayasa madde 7'ye göre kendisine tanınmış olan "yasama yetkisinin devredilmezliği" ilkesini karar yoluyla mı ihlal edecek? Peki, bu durumda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi üç ay içerisinde yürürlükten kalkıyor, eğer kanuna çevrilirse Anayasa Mahkemesi denetleyebiliyor ama karar olarak burada kararlaştırılırsa o zaman Anayasa Mahkemesinin de denetim yolu kapatılıyor. Yani Anayasa Mahkemesi...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

İBRAHİM ÖZDEN KABOĞLU (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

O zaman madde 119'un öngördüğü üç aylık sürede denetim yasağını, üç ay sonra denetlenebileceği kuralını da ortadan kaldırmış oluyoruz. Bu çok önemli konudur Sayın Başkanlar, Değerli Grup Başkan Vekilleri; ilktir, böyle bir şeye ilk kez tanık oluyoruz. Ya 19 CBK'yi birlikte görüşmek lazım ilgili komisyonlarda veyahut bunun geri çekilmesi lazım çünkü bugün burada alınacak karar içinden çıkılması mümkün olmayan birçok anayasal sorunu beraberinde getirecektir.

Teşekkür ederim.

Saygılar sunarım. (CHP sıralarından alkışlar)