AK PARTİ GRUBU ADINA TANER YILDIZ (Kayseri) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bartın'ın Amasra İlçesinde Meydana Gelen Maden Kazasının Tüm Yönleriyle Araştırılarak Benzer Kazaların Önlenmesine Yönelik Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu üzerine AK PARTİ Grubu adına söz almış bulunuyorum. Her birinizi sevgiyle saygıyla selamlarım.

Bartın'ın Amasra ilçesinde, 14 Ekim 2022 tarihinde Türkiye Taşkömürü Kurumunun Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesinde meydana gelen elim kazada 41 maden işçisi olay yerinde, 2 maden işçisi tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirmiş -Ayhan Akgün kardeşimiz de önceki gün- şehit olmuştur ve 5'i ağır olmak üzere 11 işçi yaralanmıştır. Yaralı 2 işçinin tedavisi hâlen devam etmektedir. Allah'tan bütün maden şehitlerimize rahmet ve yaralılarımıza tekrar şifa niyaz ediyoruz.

Değerli arkadaşlar, meydana gelen maden kazasının tüm yönleriyle araştırılarak muhtemel maden kazalarının önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması amacıyla kurulan 21 üyeli Komisyonumuzda öncelikle yol haritası belirlenerek, Komisyona davet edilerek ve bilgilerine başvurularak görevlendirilen uzmanlara ilişkin müzakereler gerçekleştirilmiştir. Komisyon üyelerinin dinleme ve görevlendirme önerileri Komisyon çalışma süresinin, kapsamının el verdiği ölçüde yerine getirilmiştir. Komisyonda gerçekleştirilen 11 toplantı ve yerinde inceleme çalışmasında bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının, bilim insanlarının, akademisyenlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve özel sektör temsilcilerinin bilgilerine başvurulmuş ve ilaveten ilgili kurum ve kuruluşlardan detaylı raporlar istenmiştir. Kazanın tüm yönleriyle aydınlatılabilmesi amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı merkez, bağlı ve ilgili birimlerinin yetkilileri birden çok kez Komisyon toplantılarına davet edilmiş; Komisyon üyelerinin gerekli tüm bilgi ve belgelere erişebilmeleri amacıyla, toplantılar sırasında Komisyon üyesi milletvekilleri tarafından yöneltilen sorulara ilişkin kurum temsilcilerince verilen bilgilere ilaveten, cevaplandırılması ya da detaylandırılması üyelerce istenen hususlar yazılı olarak da temin edilerek tüm Komisyon üyesi arkadaşlara dağıtılmıştır.

Rapor yazımına ilişkin Komisyonda görevlendirilen uzmanların ihtiyaç duyması üzerine temin edilen bilgi ve belgeler de benzer şekilde Komisyon üyelerine sunulmuştur. Bununla birlikte, Komisyon raporunun yazım sürecinde de üyelerin görüş ve önerileri yazılı olarak da alınarak rapor yazımında değerlendirilmiştir. Komisyon toplantılarının yanı sıra Bartın, Zonguldak illerinde gerçekleştirilen yerinde inceleme çalışmaları kapsamında TTK Amasra Müessesesine gerçekleştirilen saha ziyaretinin ardından gerçekleştirilen bilgilendirme toplantısında da kazaya ilişkin bütün yönler tartışılmıştır.

Değerli arkadaşlar, Komisyonumuzun dört aylık çalışması neticesinde kaleme alınan Komisyon raporumuz 6 bölümden oluşmaktadır. Komisyon raporunun ilk 3 bölümünde yer alan yer altı kömür madenciliğine ilişkin genel çerçeve çizilmiş ve bu kapsamda, kömür madenciliğinin önemi, yer altı kömür üretim yöntemleri ve üretimde karşılaşılan zorluklar ve mücadele yöntemleri ile yer altı kömür işletmelerinde uygulanan iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri hakkında bilgiler verilmiştir.

Raporun Dördüncü Bölümü'nde, elim maden kazasının meydana geldiği TTK Amasra Müessesesine ilişkin teknik bilgiler, müessese özelinde üretimde karşılaşılan zorluklara yönelik alınan tedbirler ve iş sağlığı ve güvenliği düzenlemeleri ele alınarak irdelenmiş; Beşinci Bölüm'de ise Komisyon görüşmeleri, elde edilen bilgi ve bulgular, yerinde inceleme çalışmaları, soruşturma dosyasında yer alan bilgi ve belgeler çerçevesinde, kazanın oluşumuna ilişkin olası senaryolar üzerinde değerlendirme yapılmıştır.

Bütün bunların içerisinde, yargı ile yürütmenin kendi içerisindeki görev ve yetkilerinin sınırına dikkat edilmiş ve bu sınır ihlal edilmemeye gayret edilmiştir. Kazanın oluşum nedenleri, ihmal ve eksikler değerlendirilirken Anayasa'nın 138'inci maddesinin amir hükmü çerçevesinde, yasama erki ve yargı erki ayrımına riayet edilmiş ve yargı sürecine müdahil olunmaksızın analizlerde bulunulmuştur.

Komisyon çalışmalarımız neticesinde, kazanın meydana geliş nedenlerine ilişkin ortaya konulan tüm hususların, kazanın meydana geldiği maden ocağına girilebilecek şartların oluşmasından sonra maden ocağında yapılacak incelemelerin ardından yeniden değerlendirilmeye tabi tutulmasının yerinde olacağı kanaati oluşmuştur. Nitekim, raporun hazırlandığı süre içerisinde yeterli güvenlik şartları oluşmadığı için ocakta yerinde inceleme mümkün olamamıştır. Ocağa ilk defa giriş, Bartın Ağır Ceza Mahkemesi tarafından görevlendirilen bir heyet tarafından 15 Mart 2023 tarihinde sağlanmış ancak ocağa giren kişilerin can güvenliğini tehdit edecek nitelikteki risklerden dolayı detaylı bir inceleme yapılmadan, ocağın aynı barajlardan tekrar kapatılmasına karar verildiği görülmüştür. Kazanın meydana geldiği ocakta detaylı inceleme yapılması ve yargı sürecinin tamamlanmasıyla olayın tüm açıklığıyla ortaya çıkacağı ve sorumluların hak ettiği cezaya çarptırılacağı inancındayız.

Komisyon raporumuzun "Sonuç ve Öneriler" başlıklı altıncı ve son Bölüm'ü 7 alt başlık altında toplanan toplam 120 öneriden oluşmaktadır. Raporumuzda yer alan öneriler; özelde, benzer kazaların bir daha yaşanmaması için alınması gereken teknik, yasal ve idari tedbirleri; genelde de ülkemizde maden sektörünün sürdürülebilir madencilik ilkeleri doğrultusunda iyileştirilmesi hususunda kısa, orta ve uzun vadede yapılması gereken değişiklikleri kapsamaktadır.

Raporumuzda yer alan madencilik mevzuatının gözden geçirilmesi ve öneriler bölümünde detaylandırılan konularda düzenlemeler yapılması, cezai müeyyidelerin ve idari yaptırımların caydırıcılığın artırılması, madenlerde iş sağlığı ve güvenliği yöntem ve sisteminin oluşturulması, iş güvenliği ikliminin iyileştirilmesi ve bunun sürdürülebilir kılınması için madencilik faaliyetlerinin tek bir çatı kuruluşu altında toplanmasını sağlayacak, uluslararası standartta bağımsız bir ulusal maden iş sağlığı ve güvenliği kurumunun kurulması, maden sahalarının yapısal jeolojileri de dikkate alınarak faylara ve diğer düzensizliklere göre, mümkün olan en büyük ölçekteki ruhsatlara ayrılarak rezerv kaybının en aza indirilmesi ve sahalara güvenli projeler ve işletmelerin sağlanması, metan içeren linyit, taş kömürü sahaları için metan drenajını da içeren metan yönetim sistemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması, metan drenajının ve ilgili mevzuat düzenlemelerinin yapılması, gazlı ocaklar için ayrı bir havalandırma mevzuatı hazırlanması gibi önerilerin hayata geçirilmesinin benzer kazaların önlenmesi hususuna katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Komisyon çalışmalarının yürütülmesinde başta talimatlarıyla Sayın Cumhurbaşkanımıza ve desteklerini esirgemeyen Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanımız Sayın Şentop'a, Değerli Bakanlarımız Sayın Fatih Dönmez ve Vedat Bilgin'e, Türkiye Büyük Millet Meclisinde Komisyonumuzun kurulmasına vesile olan imza sahibi, önerge sahibi arkadaşlarımıza, birlikte çalıştığımız üyelere ve toplantılara haricen katılan milletvekillerimize, toplantı salonlarında sunum yapan sivil toplum örgütlerine, akademisyenlere, bilgi ve belge sunan bütün kamu kurum ve kuruluşlarının her birine, değerli hocalarımıza, Komisyonda görev yapan ve rapor yazımında görev alan uzmanlarımıza, yaşadıkları elim kazaya rağmen bizlere evlerini açan maden şehitlerimizin aileleri ile yaralı madencilerimize ve ailelerine Komisyonumuz adına en içten dileklerimi, teşekkürlerimi bildirmek isterim.

Son olarak da maden şehitlerimize bir kez daha Allah'tan rahmet, kederli ailelerine ve sevenlerine başsağlığı ve sabırlar temenni ediyor, tedavileri devam eden yaralı madencilerimize de acil şifalar diliyoruz.

Raporumuzun, benzer acıların yaşanmaması adına alınacak önlemlere önemli katkılar sağlanmasını temenni ediyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

TANER YILDIZ (Devamla) - 3 Kasım 2002 seçimlerinden bu yana 5 dönemdir, yirmi bir yıldır Türkiye Büyük Millet Meclisinde ve 3 dönem Bakanlar Kurulunda görev almış olmamdan dolayı gerek enerji politikaları gerekse Türkiye'nin farklı politikalarına katkı koymaya çalıştım ve daima doğru yaparak güçlendiğimiz bir ortamı sağlamaya çalıştım. Bir kısım eksiklerimiz ve yanlışlarımız tabii ki -insanız- olmuştur ama onurumuzla ve şerefimizle hamdolsun Türkiye Büyük Millet Meclisinde görevimizi yaptık, itibar veren Cenab-ı Hakk'a en büyük teşekkürümüzü ve bu görevleri tevdi eden bütün büyüklerimize bir kez daha burada saygılarımı sunuyorum, her birinizi saygıyla sevgiyle selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)