ATAY USLU (Antalya) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yüce Meclisimizi saygıyla ve sevgiyle selamlıyorum.

Görüşmekte olduğumuz kanun teklifinin içerisinde deprem bölgesine yönelik bazı düzenlemeler var. Bu düzenlemelerle o bölgedeki ihya ve inşa hareketleri inşallah hızlanacak. Bunlardan bahsetmek istiyorum. Bu düzenlemelerle İçişleri Bakanlığına yani bağlı kuruluşu AFAD'a, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına, özellikle TOKİ'ye bazı görevler yükleyeceğiz.

Değerli arkadaşlar, 6 Şubat depremleri çok büyük bir afetti, ölen kardeşlerimize bir kere daha Allah'tan rahmet diliyoruz. Bu deprem yalnızca bizim değil, dünya tarihinin en büyük depremlerinden biri. Bunu neden söylüyoruz? Yunanistan'ın veya Bulgaristan'ın yüz ölçümünden daha büyük bir alanı kapsayan bir depremden bahsediyoruz; 110 bin kilometrekare, 13 milyon vatandaşımız bundan etkilenmiş durumda. Şimdi, depremin ciddi bir ekonomik maliyeti var yani 100 milyar doları aştığı -uluslararası raporlarda bu gözüküyor- 2,5 trilyon Türk lirasını geçtiği ifade ediliyor. Hakikaten çok büyük bir deprem, âdeta Avrupa'daki birçok ülke yıkılmış gibi, eğer karşılaştırma açısından bir örnek verecek olursak. 11 il, 62 ilçe, 10 binden fazla köy direkt etkilendi ama onun dışında da etkilenen bölgeler var. Deprem bölgesi büyük bir alandı; bu bölgede hem Türkiye nüfusunun yüzde 15'i bulunuyordu hem de Türkiye'deki istihdamın yaklaşık yüzde 13'ü bölgedeydi ve yaklaşık 3,8 milyon kişi bölgede istihdam ediliyordu. Bölgenin gayrisafi yurt içi hasıladaki payı oldukça yüksek, yüzde 10 civarındaydı. Bu 11 ilin bizim büyümemize katkısı 2021 rakamlarında yüzde 1'e yakın bir rakamdı yani hakikaten büyük bir alan. Dolayısıyla, bu alanda oluşan zararların telafisi için bazı özel çalışmalar yapılması gerekiyor, bu konuda hızlı hareket edilmesi gerekiyor; işte, bu kanun taslağının içinde onlar bulunmakta ve onlardan biri de yerinde dönüşüm, biraz sonra ondan bahsedeceğim.

Ama deprem bölgesinde de bugüne kadar çok ciddi bir çalışma yapıldı, kurumlarımız seferberlik anlayışı içinde görevlerini yerine getiriyor. Akut dönem şimdi kendisini iyileştirme dönemine bıraktı; arama kurtarmadan sağlık hizmetlerine, tahliye çalışmalarından beslenmeye, sosyal merkezlere, psikososyal desteklere, çiftçilere desteklere kadar, planlamalar, konteyner kentler, kalıcı konutlar, ticari destekler, deprem destekleri hızlı bir şekilde bölgede devam ediyor. Mesela, bölgede 165 bin konteyner kuruldu. Konteynerler bir ailenin içinde barınmasını sağlayacak büyüklükte ve her konteyner kentte, biliyorsunuz, çocuk parkları, mescitler var; âdeta orta büyüklükte bir ilçe. Depremzede vatandaşlarımıza 2 alternatif sunuldu: Bir tanesi kira yardımı, diğeri konteyner. E-devlet üzerinden başvurularını yaptılar, konteyner çıkan vatandaşlarımız konteynerlerine yerleşiyor, kira yardımına başvuran vatandaşlarımıza da kira yardımları yapılıyor. Bugün itibarıyla 330 bin aileye kira yardımı yapılmaya devam ediliyor.

Biraz önce CHP'li hatip arkadaşımız Antalya'da depremzede kardeşlerimizin yurtlardan çıkarıldığını söyledi. Arkadaşlar, depremin ilk günlerinden itibaren Antalya'ya ciddi bir şekilde depremzedeler geldi. Antalyalılar hem kamu kurumlarını hem otellerini açtı hem evlerini açtı. Hakikaten 200 bine yakın depremzede kardeşimizi misafir ettik. Bunların büyük bir kısmı da otellerde ve misafirhanelerdeydi.

Şimdi, biraz önce de ifade ettim, Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü yurtlarında kalan depremzede kardeşlerimiz de var, onların önüne 2 alternatif koyduk: Konteyner mi istersin, kira yardımı mı? Bunlardan biri çıktıktan sonra depremzede kardeşlerimiz konteyner istiyorsa konteynerine, kira yardımı istiyorsa kiraladığı eve geçebiliyorlar. Gazipaşa'da da bu süreç devam ediyor.

HASAN ÖZTÜRKMEN (Gaziantep) - Kira yardımı kaç lira, kira kaç lira?

ATAY USLU (Devamla) - Yani Gazipaşa'daki yurt yüzde 90 oranında boşalmış durumda. Alternatif sunmadan depremzede kardeşlerimizi dışarı çıkarmamız mümkün değil; buna izin vermeyiz, böyle bir şey de yok. Bunu da ifade edeyim, biraz önce de söyledim: 165 bin konteyneri kurmuş durumdayız bölgede.

Evet, şimdi, konteyner kentlerden kalıcı konutlara geçiyoruz. Kalıcı konut çalışmalarımız hızla devam ediyor, 150'nci gündeyiz bugün arkadaşlar, 180 bin konutun inşaatı devam ediyor. 319 bin konutu, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan da ifade etti, bir yıl içinde inşallah tamamlayacağız.

Şimdi, bu süreçte çok büyük bir alan etkilendiği için yeni ve özel bir çalışmaya ihtiyaç vardı. Bu mevzuatın içinde bu da var, bu da afetsel dönüşümü yerinde dönüşüm sistemiyle, modeliyle gerçekleştirmek istiyoruz. Bu afet yalnızca ekonomide değil, kültürde de kazanılmış olan tarihî birikimde de sanatsal ve diğer konularda da büyük yaralar ortaya çıkardı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ATAY USLU (Devamla) - Bitiriyorum Başkanım.

BAŞKAN - Tamamlayın, lütfen.

ATAY USLU (Devamla) - Hem bu izlerin silinmesi hem de vatandaşlarımızın kendi mahallelerinde hatıralarıyla beraber yaşantılarının devamı için böyle bir model öngörüldü. İnşallah, yerinde dönüşüm gerçekleştirilecek. Biliyorsunuz, 7269 sayılı Afet Kanunu'muz var; orada hak sahibi olunuyordu ve rezerv alanlarda konutlar yapılıyordu. Şimdi, vatandaşlarımız kendi yerlerinde konutlar yapabilecek ve bu sürecin tamamı Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız tarafından kontrol edilecek ve yürütülecek, destek verilecek. Bakın, mesela, evini yapanlara 500 bin lira hibe, 500 bin lira kredi verilecek. 500 bin lira kredi de on yıl vadeli ve sıfır faiz; 2'nci ev için kredi verilecek, 3'üncü ev için kredi verilecek. Daha önceki hak sahipliği sürecinde bir tek evi için hak sahibi olabiliyordu; şimdi, bu anlamda -rakamları hem Bakanımız açıkladı hem de kamuoyunda net biliniyor, bu rakamlar açıklandı- hem iş yerleri hem konutlar için hem destek vereceğiz hem de hibe vereceğiz. Bunlar hak ediş süreçlerine göre olacak. Burada...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Destek vereceksiniz de bu kadar büyük depremin yaşandığı yerde vatandaşın kendisi nasıl önlem alabilecek? O paralarla zemin etüdünü yaptıramazsınız.

ATAY USLU (Devamla) - Bir dakika daha...

BAŞKAN - Kimseye vermedim; yine de tamamlayın siz söyleyeceğinizi.

ATAY USLU (Devamla) - Evet, yerinde dönüşüm sistemi, inşallah, bölgenin ihya ve inşa hareketleri için önemli bir model olacak.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)