AK PARTİ GRUBU ADINA REFİK ÖZEN (Bursa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Birleşmiş Milletlerin Orta Afrika Cumhuriyeti'nde yürüttüğü MINUSCA misyonu çerçevesinde görev süresini bir yıl daha uzatmaya imkân verecek Cumhurbaşkanlığı tezkeresi üzerine AK PARTİ Grubumuz adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle Gazi Meclisimizi ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Konuşmama dünyanın gözü önünde Gazze'de yaşanan ve maalesef, âdeta soykırıma doğru giden, İsrail tarafından gerçekleştirilen insanlık dışı saldırılara değinerek başlamak istiyorum. Bugün dünyamızdaki adaletsizliğin en yoğun yaşandığı yerlerden biri Filistin topraklarıdır. Gazze'deki insanlık dışı abluka, yasa dışı yerleşim faaliyetleri, Kudüs'ün tarihî ve hukuki statüsüne yönelik saldırılar gibi eylemleriyle uluslararası hukukun ötesinde insanlığın tüm değerleri senelerce ayaklar altına alınmıştır. Türkiye olarak bizim bu konudaki tavrımız nettir; 1967 sınırları temelinde, başkenti Kudüs olan, bağımsız ve mütecanis topraklara sahip bir Filistin devletinin bir an önce kurulmasıdır. Filistin halkını sürekli taciz ederek, can ve mal güvenliğini hiçe sayarak, evlerine ve arazilerine el koyarak, altyapısını tahrip ederek, kalkınmasına engel olarak bölgedeki sorunun çözülemeyeceği açıktır. Gazze'ye gerçekleştirilen insanlık dışı saldırıların bir an önce son bulması, sükûnetin bir an önce sağlanması temennisiyle saldırı sonucu yaşamlarını yitirenlere Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifalar diliyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Afrika Kıtası, dinamik, genç nüfusu, zengin kültürel birikimi ve muazzam potansiyeliyle 21'inci yüzyılın yükselen değeri olarak öne çıkmaktadır. Yüzyıllara dayanan tarihî, kültürel ve insani bağlarımızdan aldığımız güç ve ilhamla Afrika'yla birlik ve dayanışmamız devam etmektedir. Sayın Cumhurbaşkanımızın ortaya koyduğu vizyonla, Afrika açılımıyla sağladığımız başarı ve edindiğimiz birikim temelinde 2013 yılında Afrika Ortaklık Politikasına geçiş yapmış bulunuyoruz. İlişkilerimiz, ortak hedeflerimiz doğrultusunda derinleşmektedir. 2002 yılında 12 olan Afrika'daki büyükelçilik sayımız, bugün 44'e yükselmiş durumdadır. Türkiye yeni yüzyılında inşallah bu rakamı daha da arttıracağız. Afrikalı ortaklarımız da Türkiye'deki temsilciliklerini arttırmaya devam etmektedir. 1990'lı yılların sonu itibarıyla, Sahra Altı Afrika ülkelerinden sadece Sudan'ın ülkemizde büyükelçiliği vardı. Son olarak, Togo'nun büyükelçilik açmasıyla Ankara'daki Afrika ülkesi büyükelçiliklerin sayısı bugün 38'e ulaşmıştır. Sayın Cumhurbaşkanımız, gerçekleştirdiği 53'ten fazla ziyaretle bugün Afrika'yı en çok ziyaret eden küresel lider konumundadır. Afrikalı dostlarımızın Türkiye'ye sık ziyaretleri de Afrika Ortaklık Politikamızın uygulanmasında önemli rol oynamaktadır. Afrika'da 41 ülkede, 62 destinasyonda ayak izi bulunan ve kıta dışı en geniş uçuş ağına sahip, gurur abidemiz olan Türk Hava Yolları ortaklığımızın kanatları olmuştur. Bugün yurt dışında önemli hizmetlere imza atan TİKA, kalkınma yardımlarıyla Afrika'da dostluğumuzu perçinlemeye devam etmektedir. Türkiye Maarif Vakfı, Afrikalı gençlerin eğitimine katkı sunarken Yunus Emre Enstitüsü kültürümüzü tanıtarak Afrika ülkeleriyle insani bağlarımızı güçlendirmeye devam etmektedir. Afrikalı gençlerin de Türkiye bursları kapsamında ya da kendi imkânlarıyla ülkemizde eğitim görmeleri bizleri ziyadesiyle mutlu etmektedir. Kıtada eşit ortaklık ve karşılıklı yarar temelinde "Afrika'nın sorunlarına Afrikalı çözümler" ilkesiyle varlık göstermeye devam etmekteyiz. Ortaklık politikamız 16-18 Aralık 2021 tarihlerinde İstanbul'da Sayın Cumhurbaşkanımızın ev sahipliğinde düzenlenen 3'üncü Türkiye-Afrika Ortaklık Zirvesi'yle taçlanmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; AK PARTİ iktidarları döneminde Afrika'yla toplam ticaretimizi 2003 yılından 2022 yılının sonuna kadar yaklaşık 8 kat artırarak, 5,4 milyar dolardan 40,7 milyar dolar seviyesine çıkararak ciddi bir büyümeye hep birlikte şahit olduk. Afrika'daki doğrudan yatırımlarımızın değeriyse bugün 6 milyar doları geçmiş durumdadır. Bugün hâlihazırda Türk yüklenicilerimiz değeri 85 milyar dolara ulaşan 1.800'den fazla projeyi üstlenmiş durumdadır. Türk savunma sanayisi firmalarının dünya pazarındaki payı, sözü ve gücü gün geçtikçe artmaya devam etmektedir. Savunma Sanayii Başkanlığımız öncülüğünde bugün bu tecrübemizi Afrika ülkeleriyle de paylaşmaktan büyük mutluluk duymaktayız.

Ticaret Bakanlığımız ve DEİK ortaklığında önümüzdeki günlerde İstanbul'da 4'üncü Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu'na Afrika Birliğinin de katılımıyla gerçekleştirilecek olmasını önemli bir adım olarak görüyoruz. Başkalarının aksine, bizim amacımız Afrika'dan tek taraflı menfaat elde etmek değil. Biz dostlarımızın kendi kaynaklarını en verimli şekilde değerlendirmelerini istiyor, "kazan kazan" anlayışıyla bu ilişkileri geliştirmeyi arzu ediyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın "Dünya 5'ten büyüktür" prensibiyle hareket ederek Afrika olmadan eşitlik ve adalet olamaz diyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün üzerinde görüştüğümüz Birleşmiş Milletler Orta Afrika Cumhuriyeti Çok Boyutlu Entegre İstikrar Misyonu (MINUSMA) tezkeresi üzerine kısaca sizlere bilgi arz etmek istiyorum. Orta Afrika Cumhuriyeti'nde "Seleka" adlı isyancılar koalisyonunun 23 Mart 2013'te Orta Afrika Cumhuriyeti'nde dönemin Devlet Başkanını devirmesiyle çatışmaların yaşanmaya başlaması ülkede krize sebep olmuştur. Bunun neticesinde Orta Afrika Cumhuriyeti'nde Müslüman Seleka ve Hristiyanları temsil eden Anti-Balaka grupları arasında bir iç savaş meydana gelmiş ve toplam nüfusun sadece yüzde 15'ini oluşturan Müslüman halkın önemli bir kısmı Anti-Balaka'nın saldırıları üzerine çevre ülkelere sığınmaya başlamıştır. Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki güvenlik sorunlarının ve siyasi durumun kötüleşmesi üzerine Büyük Göller Bölgesi Uluslararası Konferansı sırasında Angola ve Ruanda'nın inisiyatifleriyle Ruanda'da 16 Eylül 2021 tarihinde Orta Afrika Cumhuriyeti'nde barış için ortak yol haritası belirlenmiştir. Söz konusu yol haritasıyla uyumlu olarak Cumhurbaşkanı Touadera tarafından 15 Ekim 2021 tarihinde Hükûmet kuvvetleri ile isyancı gruplar arasında süren mücadele çerçevesinde ülke genelinde tek taraflı ateşkes ilan edilmiştir. Ancak isyancı grupların saldırıları sonlanmamıştır.

Orta Afrika Cumhuriyeti'nin içinde bulunduğu bu hassas dönemde temel görevleri sivillerin korunması, ateşkes ve Orta Afrika Cumhuriyeti'nde Barış ve Uzlaşı Siyasi Anlaşması'nın uygulanması dâhil iyi niyet misyonu ve barış sürecine destek olunması, insani yardımın kolaylaştırılması, Birleşmiş Milletler unsurlarının korunması olarak sıralanan ve görev süresi Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 14 Kasım 2022 tarihli 2659 sayılı Kararı'yla 15 Kasım 2023 tarihine kadar uzatılan ve bu tarihten itibaren yeniden uzatılması öngörülen MINUSCA'nın varlığı ülkedeki istikrar için büyük önem arz etmiştir. Bu çerçevede, 2016 yılından bu yana hudut, şümul, miktar ve zamanı Sayın Cumhurbaşkanınca takdir ve tespit edilmek üzere Türk Silahlı Kuvvetlerinin MINUSCA'nın icra ettiği harekât ve misyonlar kapsamında yurt dışına gönderilmesi ve Sayın Cumhurbaşkanınca verilecek izin ve belirlenecek esaslar çerçevesinde bu kuvvetlerin kullanılması için verilen izin süresinin Anayasa'mızın 92'nci maddesi uyarınca bir yıl uzatılması, gerek Afrika ortaklık politikamız gerekse dost Afrika Cumhuriyeti halkının huzur ve refahı için önem taşımaktadır. Bugüne dek Türk Silahlı Kuvvetlerimiz ülkemizin sınır güvenliği için sınırda ve sınır ötesinde azami gayretini göstermekte, ülkemizin birliği, milletimizin yaşam hakkı, dünyada barış, huzur ve istikrar için dün olduğu gibi bugün de sınır ötesinde aziz milletimizin desteğiyle nerede terör, terörist varsa inlerine girecek, nerede olması gerekiyorsa orada yerini alacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Milletvekili.

REFİK ÖZEN (Devamla) - Bu duygu ve düşüncelerle MINUSCA tezkeresinin bir yıl daha uzatılması, gerek uluslararası alanda verdiğimiz taahhütlerin yerine getirilmesi gerek girişimci ve insani dış politikamızın somut bir göstergesini teşkil edecek olup tezkerenin hayırlara vesile olmasını diliyor, Genel Kurul ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)