ÖZNUR BARTİN (Hakkâri) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Bugün, insanlık onuru ve tarihi açısından büyük bir önem taşımaktadır. Bugün 1 Kasım dünya Kobani günü yani insanlık düşmanı IŞİD çeteleri ve arkasındaki Kürt düşmanlarının heveslerinin kursağında kaldığı ve zaferin yazıldığı gündür. Kobani düşmedi, düşmeyecek. Kobani zaferi insanlığa umut, ilham ve ışık olmaya devam ediyor. "..."(*) (HEDEP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, getirilen düzenlemeyle, hazinenin herhangi bir finansman kaynağından sağladığı bir dış borcu Kentsel Dönüşüm Başkanlığına tahsis etme olanağı tanınıyor ancak Türkiye'nin depremselliği, yapı stokunun riskli durumu olası bir depremde sebep olacağı felaket tablosunu da ortaya koymaktadır. Buna karşı yapılması gereken, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının sağlanacak bir dış borçtan öte öz kaynaklarla kısa bir sürede bu dönüşümün sağlanmasıdır.

Maraş'ta 6 Şubatta yaşanan depremlerin ardından uzmanların en fazla dikkat çektiği konulardan biri de Hakkâri'deki deprem riskidir. Türkiye Deprem Tehlikesi Haritası'nda deprem fay zonları üzerinde yer alan Hakkâri bölgesinde tarihte birçok büyük depremin gerçekleştiği ve depremsellik durumunun devam ettiği bilinmektedir. Özellikle Yüksekova ve çevresi Türkiye'nin büyük deprem üretebilecek önemli sismik boşluklarından biri olan Yüksekova-Şemdinli Fay Zonu içerisindedir. Bu fay zonu Başkale fayı, Bitlis-Zagros bindirme kuşağı, İran-Salmas Fay Zonu'nun yakınlarında yer almaktadır. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odasının Hakkâri'nin Depremselliği Raporu'na göre kent merkeziyle birlikte Şemdinli ilçe merkezi ve Hakkâri'ye bağlı 45 belde ve köy doğrudan bu fay zonu üzerindedir. Deprem mikrobölgeleme çalışmalarının derhâl başlatılması gerektiğini belirten raporda deprem üretme potansiyellerinin etüdü için eski deprem izlerinin araştırılması, raporlaştırılması vurgulanmıştır.

Maraş depreminden sonra Hakkâri'deki 34 STK'nin Hakkâri'nin Depremselliği ve Acil Eylem Planı'nın sonuç bildirgesi açıklanmış ve Valilik, AFAD gibi kurumlara da gönderilmiştir. Ancak Hakkâri Valiliği çözüm odaklı bir cevap yerine suçlayıcı bir dille çalışmayı hedef göstermiştir.

Değerli milletvekilleri, 4 bin adet imar affı dosyasının olduğu Hakkâri'de kat sayısının 4'ü geçmemesi gerektiği belirtilirken kentte 9-10 katı bulan binalar mevcut ve birçoğu imar affı kapsamında ruhsatlandırılmıştır. Ayrıca, kentte heyelan bölgesinin imara açılması, yapı stokunun belirlenmesi, eğitimli personelin yetersizliği de olası bir afette Hakkâri'nin karşı karşıya olduğu riski daha da artırmaktadır. Hakkâri'de en son 1 Mart 2023 tarihinde İl Afet Risk Azaltma Planı Toplantısı yapıldı ancak işin uzmanları ve kentin dinamikleri arasında bulunan TMMOB gibi önemli bir kurumun davet edilmemesi bugün kenti yönetenlerin deprem gibi bir konuya olan ciddiyetsizliğini de ortaya koymaktadır.

Ayrıca, heyelan riski alanı olan Biçer, Merzan, Sümbül, Dağgöl ve Keklikpınar Mahallelerinin deprem toplanma alanları olarak belirlenmesi bu yaklaşıma başka bir örnektir. Evet, Hakkâri'de heyelan bölgesini deprem toplanma alanı olarak belirleyen akıl ile 6 Şubat depreminden sonra çadır kenti dere, sel yatağına kuran akıl aynıdır.

Değerli milletvekilleri, Hakkâri'de olası bir depremde risk artıracak bir diğer durum ise kente giriş çıkışların tek bir yoldan yapılıyor olmasıdır. Hakkâri'nin tek bağlantı noktası altmış üç yıllık Depin Köprüsü'dür. Olası bir depremde bu köprünün yıkılması sonucunda kentle hiçbir bağlantı kurulamayacak, karadan herhangi bir yardım götürülemeyecektir.

Rantçı, ekolojik tahribata yol açan, tarihî ve kültürel dokuyu talan eden, kent ve kayyum politikalarınıza derhâl son verin. Geç olmadan, telafisi mümkün olmayan zararlar yaşanmadan depreme karşı Hakkâri'de gerekli çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır.

Teşekkür ediyorum. (HEDEP sıralarından alkışlar)