HASAN EKİCİ (Konya) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. Kentsel dönüşüm uygulamalarında yaşanan bazı sorunlara değinmek ve bu sorunlara yönelik çözüm önerileri getirmek üzere Gelecek-Saadet grubu adına söz almış bulunmaktayım.

Değerli milletvekilleri, kentsel dönüşüm uygulamalarında yaşanan sorunlardan bir tanesi el birliği mülkiyetinde bulunan hissedarların durumudur. Birçok parselde el birliği mülkiyetinde arsa payları bulunmaktadır. Kanun, el birliği mülkiyetini tek bir hisse olarak görmekte, el birliği mülkiyetinden paylı mülkiyete geçilemediği durumda el birliği hissedarlarının bir kısmı anlaşma sağlasa dahi anlaşamayan hisselerin satışı aşamasında el birliği mülkiyeti tek bir hisse olarak görülmekte ve satış yapılırken anlaşmak isteyen el birliği mülkiyetindeki hisseler de satılmaktadır. Birçok ata mülkünün el birliği mülkiyetinde olması ve sorun çıkaran el birliği hissedarlarının hissesinin anlaşan el birliği hissedarlarına satış yapılarak değerlendirilmesi vicdani bir yaklaşım olacaktır.

Yine, karşılaşılan ikinci bir sorun da kanunda yapılan değişiklikle dönüşüm kararı almak için getirilen salt çoğunluk sistemidir. Kanun teklifi imarlı ve kat mülkiyeti kurulmuş binalar için düşünülmüş, dönüşüm için salt çoğunluk kararı bu binalar için işlevsel bir yaklaşım olabilir ancak 10 bin metrekarelik bir parsel ve üzerinde 20 adet ev olduğunu düşünelim. Tek bir arsa paydaşı 5.001 metrekare hisseye yani salt çoğunluğa ve 1 adet riskli eve sahip olduğunda bu ev için riskli yapı tespiti yaptırarak parseli uygulama alanı hâline getirebilir. Bu durumda, söz hakkı, tek eve ve arsanın salt çoğunluğuna sahip hissedarın eline geçmiş oluyor, kalan 19 ev sahibinin rızası olmadan karar alınmış oluyor. Karar sonrasında kalan 19 evin incelenmesi ve resen tespit yapılması ise ciddi sorunların oluşmasına sebebiyet verecektir. Bu nedenle, bu tür alanlarda karar almak için 2/3 oranının devam etmesi adil bir çözüm olacaktır.

Yine, diğer bir konu: Malumunuzdur ki ada bazlı dönüşüm en sağlıklı dönüşüm türüdür. Bunun sağlanması için yerel yönetimlere daha fazla yetkinin verilmesi uygun olacaktır. Kanunda yapılaşma olmayan parsellerde komşu parsellerle tevhit için yüzde 100 muvafakat istenmektedir. 10.000 metrekarelik adada 25 metrekare yapılaşması mümkün olmayan bir parselin olduğunu düşünürsek önümüzde iki yol bulunmaktadır: Bir, imar uygulamasıyla bu parsellerin tevhit edilmesi ki çok zor ve yorucu bir işlemdir; iki, 25 metrekarelik parseldeki herkesten muvafakat almak ki hemen hemen imkânsızdır. Bu durumun kanun ve uygulama yönetmeliğinde açıklığa kavuşturulması önem arz etmektedir. Ayrıca, ek imar hakkı verilerek ada bazlı dönüşüm özendirilebilir.

Yine, diğer bir konu: Lisanslı kuruluşlar tarafından hazırlanan riskli yapı tespit raporlarının ilgili idarece sonuca ulaştırılması için idareye belli bir süre verilmesi uygun olacaktır. İş yoğunluğu, ihmal ve bunun gibi sebeplerle riskli bir yapının ilgili idarece yerinde kontrolü ve riskli yapı onayının yapılması bazen dört beş ayı bulmaktadır. Bu durum dönüşüm süreçlerinin uzamasına ve yeniden yapım sürecinin yavaşlamasına neden olmaktadır.

Kanun değişiklik teklifinde tebligat işlemlerinin hızlandırılması için bazı maddeler olsa da yurt dışında yaşayan, vatandaşlıktan çıkmış ya da çıkarılmış, kayıp ya da kaçak malikler için ek düzenleme yapılması fayda sağlayacaktır.

Yine, diğer bir konu: Emlak Katılım Bankasının ihtisas bankası olması ve kentsel dönüşüm için gerekli dönüşüm kredisi ve benzeri konularda hizmet vermesi büyük fayda sağlayacaktır. Dönüşüm için birçok bankayla anlaşma yapılmış görünse de maalesef uygulamada özellikle kamu bankaları dönüşüm kredilerine çok ilgisizler ve istekli değiller.

Yine, diğer bir sorun: 2018 yılında yaşanan kriz sebebiyle birçok inşaat yarım kalmış durumdadır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HASAN EKİCİ (Devamla) - Hemen tamamlıyorum Başkanım.

BAŞKAN - Tamamlayın lütfen.

HASAN EKİCİ (Devamla) - Bu durumun tekrar yaşanmaması için kanunda da öngörülen bina tamamlama sigortasının Emlak Katılım Bankasının ortak olduğu bir sigorta şirketi yoluyla yaptırılması uygun olacaktır. Sigorta şirketleri özellikle inşaat sektörünü riskli gördükleri için bu sigorta işlemini yapmamaktadırlar.

Yine, diğer bir konu: Dönüşümlerde uygulanan kira yardımları maalesef günün ekonomik gerçeklerinden uzaktır. Kira tutarlarının artırılması ve kira yardım süresinin uzatılması teşvik edici olacaktır. Diğer taraftan, kira yardımını bir kişi yalnızca bir ev ve iş yeri için alabilmektedir. Bu nedenle, dönüşüm alanında birden çok evi ve iş yeri olanlar dönüşüme sıcak bakmamaktadırlar.

Yine, diğer bir konu: Dönüşümünü gerçekleştirdiğimiz yapıların güvenli olduğundan emin olmak zorundayız. Bu sebeple, yapım sürecinin her aşamasında akredite şantiye şefi, akredite yapı denetim elemanları, akredite laboratuvar çalışanlarının çoklu ve doğrulayıcı olması ve bizzat yerinde denetimin sağlanması önem arz ediyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

HASAN EKİCİ (Devamla) - Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)