İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Tekirdağ) - Sayın Başkan, değerli vekiller; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

(2/1258) esas numaralı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'm üzerine söz almış bulunmaktayım. Yüce heyetinizi ve ekranları başında bizleri izleyen saygıdeğer yurttaşlarımızı sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Esnafımız ve çiftçilerimizin emeklilik koşulları oldukça ağırdır; artan kira, elektrik ücretleri ve maliyetler sebebiyle pandemi sonrasında krize girmişlerdir. Çiftçilerimiz toprağını terk etmekte, tarlayı bırakmaktadır. 2002 yılında 2 milyon 588 bin 666 olan çiftçi sayısı 2022'ye geldiğimizde 2 milyon 176 bin 551'e, bu yıl ise 2 milyon 130 bine düşmüştür. Bu da OECD ülkeleri içerisinde en yüksek gıda enflasyonuna sahip Türkiye için büyük bir risk oluşturmaktadır. Kiloyla değil taneyle sebze, meyve alan vatandaşımız artık dönüşümlü olarak ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Bu yüzden çiftçilik için de özel bir teşvik programı yapılması artık kaçınılmazdır. Zorlu ekonomik koşullar pek çok çiftçinin sigorta primlerini ödeyememesine de sebep olmuştur. Sosyal Güvenlik Kurumu istatistik verilerine baktığımızda, 2016 yılında 717.876 kişi tarım BAĞ-KUR'luyken, 2020 yılına geldiğimizde yüzde 23,79 oranında azalarak 547.075 sigortalıya düşmüş. 2020-2021 yıllarında ise 171.747 çiftçimiz tarım BAĞ-KUR'unu ödeyememiş ve ödeme yapmamıştır. Özetle, çıkmaza giren çiftçi artan bu BAĞ-KUR primini ödeyemez hâle gelmiştir.

Yasa teklifimizle hem esnaf hem çiftçimizin emeklilik koşulları kolaylaştırılmaktadır. Emeklilik ödemesi için gereken prim sayısı 9000'den 7200 güne düşürülmektedir. Emeklilik hakları açısından işçilerle eşitlenmeleri sağlanmaktadır. Bu yolla, yaklaşık olarak 1 milyon esnaf ve sanatkâra erken emeklilik sağlanmış olacaktır. Düzenlemeyle 8/9/1999 tarihinden 30/4/2008 tarihine kadar sigortalı olan esnaf ve memurların sigorta primi ödeme koşulu yirmi beş tam yıldan yirmi tam yıla düşürülerek emeklilik koşulları da kolaylaştırılmış olacaktır. Emeklilere verilen ikramiyeden, çalışıyor diye emekli çiftçilerimizin, işçilerimizin ve memurlarımızın ayıklanması büyük bir problemdi. Bu konuyu Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçe görüşmelerinde altına basa basa bakanlara ifade ettim, "7.500 lira emekli maaşı alan çiftçilerimiz büyük bir sıkıntı içinde mecburen çalışıyorlar." dedim. Bunlar zaten 55-60 yaş arasında yani emekli olan bir çiftçinin oradan üretim bırakması kesinlikle olmayacak bir şey fakat bunu görmeyen bir iktidar var ve 55-60 yaşındaki, çalışan, ÇKS'ye kayıtlı emeklilerimize 5 bin lira primi çok gördük. Anlaşılan sesimiz duyuldu ki çiftçinin feryadına bir çözüm gelmek üzere; basından izlediğimize göre, aralık ayında Cumhurbaşkanı kararnamesiyle yapılacak bir düzenlemeyle emekli çiftçilere 5 bin lira emeklilik payı verilecek, gecikmesizin gereğinin yapılmasını bekliyoruz. Aynı şekilde, yetmez diyoruz, çalışmak zorunda kalan diğer emeklilere de 5 bin lira ikramiyenin verilmesi gerekmektedir. 7.500 lira tutarındaki emekli maaşıyla geçinemediği için pek çok emeklimiz mecburen çalışmak zorunda kalıyor. 60-70 yaş aralığındaki emeklilerimiz ilerlemiş yaşlarına rağmen, yaşayabilmek için ağır koşullarda çalışıyorlar; bu bizim ayıbımız değerli vekiller.

Büyükşehirlerde en küçük evin kirası 12 bin lira olmuş, emeklileri bu ağır koşullarda yaşamaya mahkûm edip çok düşük maaşlarla geçinmeye zorluyoruz. 5 bin liralık ikramiyenin verilmemesi ise çok büyük insafsızlıktır. Söz konusu ikramiyenin çalışmak zorunda kalan, ileri yaşlarına rağmen ağır koşullarda çalışan tüm emeklilerimize verilmesini buradan talep ediyorum. Bu emeklilerimiz bu ülke için canlarını, kanlarını akıtmışlar, terlerini son demine kadar paylaşmışlar ama onlara 5 bin lira ikramiyeyi çok gördük diyorum. Bir an evvel bu düzenlemeyi de yapalım, emeklilerimizi ayırmadan tüm emeklilere 5 bin lira ikramiyeyi sağlayalım diyorum. Evet, bu, yüce Meclisin görevi değerli arkadaşlar.

Yine, günümüzde açlık sınırı 13.684 lirayken emeklilerimizden 5 bin lirayı esirgemeyelim. TÜRK-İŞ'in araştırmasının 2023 Ekim ayı sonucuna göre gıda harcaması ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık benzeri ihtiyaçlar için aylık harcamanın toplamı 44.573 lira. Sadece bekâr bir kişinin, çalışanın aylık 17 bin 803 lira 3 kuruş... Emeklilerimiz bu koşullarda nasıl yaşayacak, ben merak ediyorum. Genel seçim öncesi Cumhurbaşkanı meydanlara çıktı, dedi ki: "Esnafımızın BAĞ-KUR'unu 7200 güne düşüreceğiz." Ya, seçim biteli kaç ay oldu, hâlâ iktidardan tık yok. Gelin, bu kanun teklifine hep beraber destek olun; bugün, esnafımıza vermiş olduğumuz o sözü tutalım diyorum. Gelin, hep beraber hem çiftçimizin BAĞ-KUR'unu 9200'den 7200'e düşürelim hem de esnafımızın söz vermiş olduğumuz BAĞ-KUR'unu 7200 güne çekelim.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

İLHAMİ ÖZCAN AYGUN (Devamla) - Ama çiftçilerimize yetmez, çiftçilerimize bir de üç ay yıpranma payı verelim. Kanun ilk çıktığında on beş gün BAĞ-KUR prim ödemesi vardı, gelin, çiftçimize on beş günlük prim ödemesi ile yılda üç ay da yıpranma payı vererek bu kanun teklifine destek olun diyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlar, hepimiz aynı ülkede yaşıyoruz; sadece birine değil tüm vatandaşların derdine pansuman olalım, farklı yerlerden 2-3 maaş alanlara değil pazar yerlerine akşam saatlerinde gidip çürük çarık sebze, meyve alan vatandaşlarımıza insan gibi yaşama koşullarını hep beraber sağlayalım; bu bizim, milletvekillerinin asli görevi değerli arkadaşlar. Emekli maaşlarını yükseltelim, en iyi koşulları verelim. Türkiye 1'den büyüktür diyorum ben.

Buradan yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Bu kanun teklifine elinizi vicdanınıza koyarak "evet" deyin hem emeklimizi mutlu edelim hem çiftçimizi mutlu edelim ama en önemlisi, seçim meydanlarında bas bas bağırdığınız 7200 güne düşecek esnaf BAĞ-KUR'uyla beraber çiftçi BAĞ-KUR'unu da 7200 güne çekelim diyorum.

Saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)