DEM PARTİ GRUBU ADINA GÜLDEREN VARLİ (Van) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Genel Kurulu ve tüm halkımızı selamlıyorum.

Bugün burada İçişleri Bakanlığının bütçesini konuşmak üzere toplandık. Bir yanda yapılan yolsuzluklar, hukuksuzluklar, gözaltına alınanlar, işkenceler yer alırken diğer tarafta organize olmuş mafyavari çetelerin elini kolunu sallayarak ülkede gezdiği bir dönemi yaşıyoruz. Bunun sebebi kim ve kimler, aslında tüm ülke bunu biliyor.

Değerli milletvekilleri, AKP iktidarı halkın iradesini gasbetmek maksadıyla ilk olarak 19 Ağustos 2016 tarihinde kayyum yasasını bu Meclise getirmiştir fakat partimizin Mecliste yaptığı etkin muhalefet sonucunda bu yasa tasarısı son aşamada torba yasadan çıkarılmıştır ancak iktidar, halkın iradesini gasbetme amacından vazgeçmedi. 674 sayılı KHK'yle belediyelere kayyum atama yetkisi, belediyelerin taşınır mallarına el koyma ve çalışanları görevden uzaklaştırma yetkisi valilik ve kaymakamlıklara verildi. Çıkarılan KHK'yle 2014 ve 2019 seçimlerinde kazandığımız belediyelere mülki amirler kayyum olarak atanmaya başlandı, halkın iradesiyle seçilmiş belediye eş başkanlarımız görevden alındı. İktidar, seçimle, hile hurdayla alamadığı belediyeleri önce gasbetti, sonra talan ve yıkım politikalarını devreye koydu. Başta şunu kabul edelim: Demokratik seçimler var, halkın iradesi var, saygımız var; bu iktidar asla bunu söyleyemez çünkü bu iktidar Kürt halkının iradesini gasbetti. O kadar korkaksınız ki atadığınız kayyumlar yetmemiş gibi, halkın seçtiği belediye başkanlarını da asılsız iddialar üzerinden, hukuksuzca siyasi rehine olarak cezaevlerinde tutmaktasınız. Kayyum rejimi ve kayyum atamaları ne demokrasiyle ne hukukla ve ne de seçme ve seçilme hakkıyla bağdaşmaz. Kayyum siyaseti iktidarın seçme ve seçilme hakkına yönelik yaptığı en büyük darbedir. Seçilmişi siyasi rehine olarak cezaevinde tutsak etmek, iradeye karşı yapılan siyasi darbenin ikincisidir. Kürt halkının iradesine karşı sizin kayyumlarınız halk nezdinde yok hükmündedir, yok.

Değerli milletvekilleri, halkın seçtiği seçilmişlerden hızını alamayan iktidar bu sefer de kayyuma kayyum atamaya başladı. Mehmet Emin Bilmez'in yerine kayyum olarak Ozan Balcı'yı atadı, Başkale Belediyesinde kayyum olan Asım Solak'ın yerine Mustafa Çelik'i kayyum olarak atadı, Muradiye Belediyesi kayyumu Erkan Savar'ın yerine Melih Aydoğan'ı atadı, Özalp Belediyesinde kayyum Abdulkadir Çelik'in yerine Muhammed Emin Nasır'ı atadı, Saray Belediyesinde Halis Aydın kayyumken Yunus Ataman'ı yerine kayyum olarak atadı. İpekyolu'nun 2 kayyumu Sinan Aslan ve Cemil Öztürk'ün yolsuzluklar nedeniyle önce görev yerleri değiştirildi, ardından FETÖ'cü diye görevden uzaklaştırdılar. Tam da bir komedi yaşanıyor, hukuk olmayınca işte böyle oluyor.

Değerli milletvekilleri, kayyumların yolsuzluklarından başlasak seçilen iradeye karşı atanan sömürgeci valileri başta ele almak gerekir. Bu sömürge ve rant sisteminin başındaki Vali Van'da bulunan belediye arsalarını utanmadan satışa çıkarırken bir de afişini basıp şehrin her civarına astı. İlk icraatı kadın dayanışma merkezini, dil ve kültür kurumlarını kapatmak oldu. Van'da Kadın Politikaları Daire Başkanlığında çalışan birim müdürü ile diğer daire başkanları ve birim müdürleri olan 11 kadını işten çıkardı. Erciş Kadın Yaşam Merkezini kapattı. Özalp'da Çilkezi Kültür Merkezini kapattı ve Muradiye Ayşe Şan Kadın Kitap ve Konukevini kapattı. Muradiye kayyumu, İlçe Halk Eğitim Merkezi Müdürü Bünyamin Polat'ı Belediyenin Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğünün başına atadı. Nuda Kültür Merkezinin ismi, Hacıbekir Kültür Merkezi olarak değiştirildi ve fiilen de hâlen kapalı; kurumda çalışan 49 çalışanın işine de son verdi. Tüm ilçelerde mahallelerin isimlerinin yer aldığı Kürtçe yön levhaları söküldü. Erciş'e yeniden kayyum olarak atanan Nuri Mehmetbeyoğlu, kütüphane olarak kullanılan otobüsün üzerindeki Kürt şair ve edebiyatçının fotoğraflarını söküp otobüsü gara çekti. Cezaevinde yaşamını yitiren 70 yaşındaki Ramazan Turan için cenaze aracı ve tabut, kayyum tarafından verilmedi.

Değerli milletvekilleri, bugün Van'ın altyapı yetersizliklerinin, trafik ve çevre sorununun, depreme hazırlıksızlığının ve birçok temel meselesinin en büyük nedeni hunharca uygulanmış bu kayyum gasbıdır. Kayyum, Van Gölü sahiline hafriyat döküyor, sahile yakın taş ocağı işletmesine göz yumuyor. BELVAN şirketinin başına kendi atadığı Suat Kaya'nın 1 milyon 178 bin TL'lik yolsuzluğundan sonra işine son verdi. VOTAŞ üzerinden belediyeye ödemesi gereken 18 milyonluk borç tam olarak tahsil edilmedi, 4 defa mahkemece haklı bulunan 306 işçiyi işinden etti. Halkın oylarıyla "İrademdir." dediği Bekir Kaya'nın yaptığı 4 milyon TL değerindeki katlı otogarı kapattı, 14 milyon ilave ederek AVM'ye dönüştürdü; Van halkının trafik ve otopark sorunu ağırlaştı. Bu bina AVM'ye uygun inşa edildiğinden dolayı sekiz yıldır atıl durumda kaldı. Ülkeyi soyup soğana çeviren bu iktidarın atadığı kayyumun yapmadığı yolsuzluk ve talan kalmadı. Sayıştay raporlarına göre, Van Büyükşehir Belediyesi 2022 yılı içerisinde 3 milyon TL'ye yakın bütçe ve 2016'dan bu yana 10 milyar TL'den fazla bütçe kullanmıştır. Yapılan bu yolsuzluklardan dolayı siz ve kayyumlarınız elbet kanun önünde mutlaka bir gün hesap vereceksiniz.

Değerli milletvekilleri, bir yandan belediye bütçesi harcanırken diğer yandan alacaklar tahsil edilmiyor, taşınmazlar ise hukuk dışı bir şekilde devrediliyor. Van Büyükşehir Belediyesi kayyumlarının 2017 ile 2023 yılları arasında devrettiği taşınmazların bazıları şöyledir: Beyüzümü'nde, Akköprü Mahallesi'nde, Altıntepe'de, Edremit'te, İpekyolu ilçesinde, Şerefiye Mahallesi'nde bulunan 5.214 metrelik alan yirmi beş yıllığına Maliye hazinesinde yer almıştır. Birçok şey vardır, aslında zaman yetmediğinden dolayı bunları...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Sayın Varli, lütfen tamamlayın sözlerinizi.

GÜLDEREN VARLİ (Devamla) - Tabii ki, tabii ki Sayın Başkan.

Kayyumların kürdistan bölgelerinde yaptığı talanların birçoğu burada sıralanabilir. Bu kayyumlar gasptır, bu kayyumlar iradeyi yok saymaktır. Görüldüğü gibi kayyumların yaptıkları say say say bitmez. Sizler gideceksiniz, halkın iradesi kalacak.

Genel Kurulu selamlıyorum. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)