GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:2
Birleşim:53
Tarih:25.01.2024

YASİN ÖZTÜRK (Denizli) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 91 sıra sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 9'uncu maddesi üzerine İYİ Parti Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Maddeyle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş sağlığı ve güvenliği konularında inceleme, kontrol, denetim, yetki ve sorumlulukları düzenlenmektedir. Özünde yapılmak isteneni anlamak isterseniz maddenin eski hâliyle kıyaslamak gerekiyor. Önceden Bakanlığa bağlı Teftiş Kurulu müfettişlerinin yaptığı işlerin şimdi Bakanlık içindeki İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünde görevli çalışanlarca yapılabileceğini içeriyor. Aslında denetimlerin artacağına işaret ediyor, bir bakıma iyi şeyler yapılıyor. Diğer yandan ise geçmişteki eksikliğinizin açık bir itirafı, denetimleri yeterince yapamadığınızın itirafı.

2001 yılında Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 28 Nisan günü Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü olarak kabul edilmiştir, ülkemizde ise mayıs ayının ilk haftası İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası olarak kutlanılmaktadır. Kulağa çok güzel geliyor değil mi? Büyük büyük cümleler; maalesef, cümleler büyük ama içi bomboş. Neden mi? Avrupa Birliğinin resmî istatistik ofisi ve Sosyal Güvenlik Kurumunun verilerine göre ülkemiz, iş kazalarında en fazla insanın hayatını kaybettiği ülkeler içerisinde ilk sırada yer alıyor.

2023 yıl içinde yaşanan iş kazaları ve ölümleriyle ilgili size birkaç örnek vermek istiyorum. İnşaat iş kolunda 2023 yılı içinde en az 261 işçi hayatını kaybetti. İnşaat iş kolundaki ölümlerin yarıdan fazlası yüksekten düşme kaynaklı. Tarım ve ormancılık iş kolunda 2023 yılında çoğunluğu çiftçi olmak üzere en az 259 kişi hayatını kaybetti. 2023 yılının ilk on ayında irili ufaklı işletmelerde çalışan 312 işçi, 171 şoför, 38 motokurye hayatını kaybetti. İzmir'de PTT çalışanı bir kadın öğle sıcağında dağıtım yaparken beyin kanaması geçirerek hayatını kaybetti. Osmaniye'de bir enerji şirketi çalışanı öğle sıcağında çalışırken kalp krizi geçirdi. 2023 yılının ilk on ayında 21'i 14 yaş ve altında, 23'ü 15-17 yaş aralığında olmak üzere tam 44 çocuk işçi hayatını kaybetti. Tarımda, sanayide, hizmet sektöründe kadınlar en güvencesiz koşullarda çalıştırıldı. Bu zor çalışma koşullarının diğer bir yanını ise iş yerinde şiddet ve taciz oluşturdu. 2023 yılının ilk on ayında 136 kadın çalışırken hayatını kaybetti. Bunlar gerçeklerin sadece küçük bir parçası, bahsi geçen rakamlar sizin için bir anlam ifade etmeyebilir ama rakamların her biri bir can; kiminin babası, kiminin anası, kiminin çocuğu. Nisan ve mayıs aylarında çalışanlarla, işçilerle bir araya gelip, baret ve iş kıyafeti giyip, usturuplu birkaç söz söyleyip iş kazalarını ve ölümlerini engelleyemezsiniz, sorumluluklarınızdan bu şekilde kurtulamazsınız.

Arkadaşlar, iş kazalarını önlemenin ve en aza indirmenin yolları belli, yeter ki siz "Biz bu sorunu çözeceğiz." deyin, "Çöken maden ocağının sahibi AK PARTİ'sine yakın mı uzak mı diye bakmayacağız." deyin, "Depremde yaptığı tüm binalar yıkılmış AK PARTİ'li müteahhidi yargılayacağız." deyin, "Kimsenin gözünün yaşına bakmayacağız." deyin ve öyle davranın; muhalefet olarak biz de size yardımcı olalım, yol gösterelim.

İsterseniz en önemlisinden başlayayım: İş sağlığı ve güvenliği uzmanlarının amirinden ve işvereninden korkmadığı bir zemin oluşturun. Sigortasız ve kayıt dışı işçi çalıştırmayı kesinlikle önleyin. Çocuk işçiliğinin önüne geçin. Çocuk işçileri sosyal güvence altına alıp örgün eğitime yönlendirin. Tüm çalışanlara hak ve sorumluluklarını öğretin. İş güvenliği eğitimlerini düzenli ve sürekli olarak verin, bu eğitimlerin iş güvenliğinin olmazsa olmazı olduğunu sık sık hatırlatın. İş kazalarının ve meslek hastalıklarının önüne geçebilmek için önce insan, önce sağlık, önce işçi güvenliği anlayışını tüm iş yerlerine, tüm çalışanlara ezberletin. Meslek hastalıklarını sadece tazminat konusu olarak ele almayın. Önceliği kazaları ve hastalığı önlemeye verin çünkü önlemek ödemekten çok daha ucuz. İnsana değer veren güvenli iş yerlerinin artması için gerekli tüm altyapıyı oluşturun. Yitip giden hayatlar, sönen, dağılan ocaklar, geleceği kayıp, güvencesiz çocuklar...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

YASİN ÖZTÜRK (Devamla) - Sayın Başkan, tamamlayayım.

BAŞKAN - Vermiyoruz prensip olarak.

YASİN ÖZTÜRK (Devamla) - Sorunları yok saymadan, kar topu büyüyüp çığ olmadan iş kazalarının önüne geçmelisiniz. "Önce güvenlik" yazısı sadece slogan olarak kalmamalı, gerçek manada uygulanmalı ve bu kültürün çalışma hayatına yerleşebilmesi için çok net irade gösterilmeli, gerekli olan her türlü önlemler alınmalı diyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.