İYİ PARTİ GRUBU ADINA ŞENOL SUNAT (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; DEM PARTİ'sinin grup önerisi üzerine büyük Türk milleti lehine görüş bildirmek üzere söz aldım. Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Evet, bugüne kadar hiç durmadan kürdistanından, "Eğitim dili Kürtçe olsun." veya işte bebek katiline "sayın" demekten ve hiç durmadan kendilerine özgü hukuki sistem geliştirmenin yolunu açacak sözler söyleyen bu partiye kuklacıların böyle istediğini ifade ediyorum.

SALİHE AYDENİZ (Mardin) - "Kuklacı" ne ya?

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Saygılı davranın.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Yani bugüne kadar susmuşsak asaletimizden olduğunu da ifade etmek istiyorum.

SEZAİ TEMELLİ (Muş) - Hangi asalet?

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Ya, ne asaleti? Kukla sensin, sen! Kuklasın sen!

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Sizlere, sizlere tane tane açıklamak istiyorum.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Başka bildiğin bir şey var mı, başka bildiğin? Ayıp, ayıp!

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Anayasa'nın 3'üncü maddesinde Türkiye devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütün olduğu ve dilinin Türkçe olduğu yazılmaktadır.

ZEYNEP ODUNCU (Batman) - Sayemizde Anayasa'yı öğreniyorsunuz! Buraya boş boş geliyorsunuz, sayemizde Anayasa'yı öğreniyorsunuz!

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Buradan Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki idarenin tüm iş ve işlemlerinde kullanılacak dilin Türkçe olacağı çok açık bir şekilde belirtilmiştir. Türkçe, Türkiye Cumhuriyeti devletinin sadece resmî bir dili değil, aynı zamanda Türk vatandaşlarının yani sizin de içinizde olduğu eğitim ve öğretim dilidir. Hiç durmadan dillendirilen ana dilinde eğitim ve öğretim ülkenin üniter yapısına ve gerçeklere asla uygun değildir.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Emredersin, emredersin(!)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Böyle bir durumun devlet olma gereği ve idarenin bütünlüğü ilkesi açısından çeliştiği ortadadır. Bundan maksat, ayrı millet olmak, ayrı devlet kurmak için altyapı hazırlanmasıdır. Derdiniz de budur, istediğiniz de budur ama başaramazsınız.

Avrupa'yı çok önemsediğinizi biliyorum, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi konuya ilişkin kararlarında "İstediğim dilde eğitim yapmalıyım." gibi bir hakkın sözleşmeyle sağlanmış bir hak olarak kabul edilemeyeceğini bildirmektedir. Örneğin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Belçika'da, eğitim dili davasında verdiği kararda "Sözleşmeci devletin egemenlik yetkisi içinde bulunan kimseler, 1'inci Protokol'ün 2'nci maddesine dayanarak kamu makamlarının belirli bir türde eğitim sistemi kurmasını isteyemezler." demektedir. Yine, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Fransız Polinezyası Meclisinde, resmî dil dışında hitap etme yasağıyla ilgili, Fransız vatandaşının başvurusunu kabul edilemez bulmuştur ki siz burada hiç durmadan aynı şeyi yapıyorsunuz. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin hiçbir maddesi bireye idareyle ilişkilerinde istediği dili kullanma hakkını tanımamaktadır. Ayrıca, seçimle oluşturulan parlamento veya diğer meclislerin seçilmiş üyelerinin de istedikleri dili kullanmalarını güvence altına almamaktadır.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Faşizm öyle emrediyor!

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Ulusal özelliklerin çeşitliliği olduğu dikkate alındığında, bu alana müdahale edilemez.

SALİHE AYDENİZ (Mardin) - Faşizmi tarif ediyorsun.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Özel, tarihsel ve siyasal nedenlerin belirlemiş olduğu dilsel tercihler devletin münhasır yetkisi alanına girmektedir. Sayın vekiller, her devletin kurumsal sisteminin normal biçimde işlemesinde meşru çıkarları kabul edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti devleti olarak, üniter ve millî bir devlet olarak çıkarlarımız çok dillilik değildir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Müsaade eder misiniz?

BAŞKAN - Buyurun, tamamlayın.

SALİHE AYDENİZ (Mardin) - Katı faşizmdir.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Senin dediğin faşizmdir, faşizmdir, tekçiliktir, ırkçılıktır.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Devletin kurumsal sistemlerinin ulusal özelliklerine saygı ilkesi gereğince...

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Sizden bir şey mi bekliyoruz? Siz kafatasçısınız ya!

DURSUN MÜSAVAT DERVİŞOĞLU (İzmir) - Hoca ders veriyor, dinle.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - ...parlamento çalışmalarında yerel dil kullanılması talebinin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin koruduğu hak ve hürriyetler kapsamına girmediği kabul edilmektedir.

Sayın vekiller, siz azınlık mısınız? Lozan'da azınlıklarımız bellidir bizim.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Biz ne olduğumuzu biliyoruz.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Türkiye, kültürel haklar konusunda çoğulcu bir politika izlemektedir; her türlü imkân sağlanmıştır. Tabii ki ana dili öğrenmeye evet ama ana dilinde eğitime hayır!

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Emredersin(!) Emredersin sen(!)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Yoksa bu ülke nereye doğru gider zannediyorsunuz? Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları farklı dil ve lehçeleri kullanmaları konusunda yasal ve idari birçok gelişme sağlanmıştır.

SÜMEYYE BOZ (Muş) - Bunun kararını o halkın kendisi verir.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Bakın, eğer böyle olduğu takdirde, aksi bir eğilim...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Bitiriyorum efendim.

SÜMEYYE BOZ (Muş) - Yeter, yeter; anlaşıldı meramın.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - ...çalışma hayatı dâhil birçok alanda fırsat eşitsizliklerine sebep olabilecektir. Bunu mu istiyorsunuz?

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Ya, boş boş konuşma be!

KORAY AYDIN (Ankara) - Ne münasebet ya!

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Boş konuşma ya, Allah rızası için! Boş boş konuşma ya!

KORAY AYDIN (Ankara) - Ne müsasebet! O kadar da değil yani. Haksızlık etmeyin.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Siz; Kürt kardeşlerimizin haklarını savunun...

SIRRI SAKİK (Ağrı) - Senin konuşman faşizmdir, ırkçılıktır ya! Bu nedir ya!

DURSUN MÜSAVAT DERVİŞOĞLU (İzmir) - Hoca ders veriyor; dinle, dinle, bir şey öğren.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - ...ekonomiyi savunun, o bölgelerdeki kalkınmayı savunun, bırakın bu suni gündemleri.

SIRRI SAKİK (Ağrı) - El sallama bize! El sallamayın!

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Kuklacınıza uymayın!

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)