İYİ PARTİ GRUBU ADINA BURHANETTİN KOCAMAZ (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; EYT kapsamı dışında bırakılan ve ülkemizde "staj ve çıraklık mağduru" olarak bilinen vatandaşların yaşadıkları sorunların araştırılması amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisine sunmuş olduğumuz Meclis araştırması önergemiz üzerine söz aldım. Genel Kurulu ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, Türkiye'de 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında çıraklık, meslek lisesi, meslek yüksekokulu ve üniversite gibi her eğitim düzeyinde zorunlu mesleki eğitim yaptırılmaktadır. Bu fiilî çalışma kapsamında geçirdikleri süreler "staj ve çıraklıkla geçen süreler" olarak tanımlanmaktadır. Bu süreçte, çalışma sırasında ülkemizde "kısa kol sigorta" olarak bilinen sigorta yapılmaktadır. 8 Eylül 1999 tarihi öncesinde kendi rızası dışında zorunlu mesleki eğitime gönderilen vatandaşlar, EYT kapsamı dışında bırakılmış ve mağdur edilmiştir. Ülkenin üreten emekçi sınıfının mesleki eğitim kapsamında geçirdikleri fiilî süreler için EYT dönemi haklarının tanınmaması, anayasal eşitlik ve adalet kapsamında mağduriyetin oluşmasına neden olmaktadır. Zorunlu mesleki eğitim çalışması sırasında yapılan kısa kol, uygulama şekliyle de mağduriyete yol açmış olup bir kısım stajyer ve çıraklar kısa kol sigortayla çalıştırılırken bir kısım ise kısa kol sigorta yaptırılmadan, tamamen sigortasız olarak işletmelere ve çalışma sahalarına gönderilmiştir. Bir kısım çıraklara da teknik meslek liseleri, yaz stajları, sağlık meslek liseleri, sağlık meslek yüksekokulları ve bir kısım teknik üniversite bölümlerinde zorunlu mesleki eğitimde kısa kol sigorta yaptırılmadığı görülmektedir yani öğrenciler sigortasız olarak zorunlu mesleki eğitime tabi tutulmuştur. SGK kaydı olmayan ve bu şekilde yaptırılan tüm zorunlu stajlar ve çıraklık yapanların evrak kayıtları okullarında mevcuttur. Kaldı ki zorunlu mesleki eğitim, ilgili diplomanın alınmasında zaten bir mecburiyettir. Bugün birçok Avrupa ülkesinde yapılan zorunlu mesleki eğitimlerde direkt uzun kol sigorta yapılmaktayken ülkemizde Mesleki Eğitim Kanunu nedeniyle kısa kol sigorta yapılmakta ve emekliliğe sayılmamaktadır. Staj yapan kadınlarda doğum borçlanması varken bu borçlanma hakkının doğru bir tanımla tüm stajyer ve çıraklara verilmesi gerekmektedir. Bugün mevcut olan yasalar kapsamında meslek liseli bir kadın staj borçlanması yapabilirken aynı okulun teknik lise bölümünden mezun olmuş, yaz stajı yapan ya da sigorta kısa kolu bildirilmemiş bir çırak, meslek liseli ya da yüksekokul kapsamında zorunlu mesleki eğitim yapan kadın borçlanma yapamamaktadır. Her iki durumda da zorunlu mesleki eğitim vardır fakat aynı okul bünyesinde bile olsa sigorta bildirimi yapılıp yapılmamasına göre de vatandaşlarımızda mağduriyet ortaya çıkmaktadır. Bu örnekler ışığında, çırak staj sigortası mağduriyeti kapsamında mevcut yasalarımızın gözden geçirilmesi ve tekrar değerlendirilmesi zorunlu hâle gelmiştir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; seçim öncesi meydanlarda "Çırağa müjde!" sloganı atarak pankart açan staj ve çıraklık mağdurları Sayın Cumhurbaşkanı tarafından bizzat azarlanmış ve "Çırağa müjde olmaz, kalfaya ve ustaya müjde olur. Bu tür adımlar yanlış adımlar." denilmiştir. Ne yazık ki Hükûmet, böylece kapıyı staj ve çıraklık mağdurlarının yüzüne sert bir şekilde kapatmıştır. Buradan Hükûmete seslenmek istiyorum: Azarlamak yerine gelin, bu önerimize destek verin, staj ve çıraklık mağdurlarının sorunlarını çözüme kavuşturalım ve buradan onlara iyi bir müjde verelim diyor, Genel Kurulu ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)