MUSTAFA BİLİCİ (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün Türk Ticaret Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ni görüşüyoruz. Bugün kanun teklifi dışında her şey konuşuldu ama ben kanun teklifinin 7'nci maddesi üzerine konuşmaya gayret edeceğim. Bu vesileyle Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, Dünya Çiftçiler Günü'nü geride bıraktık. Tüm çiftçilerimizin Dünya Çiftçiler Günü'nü kutluyor, kendilerine yeni sezonda Allah'tan bol kazançlar niyaz ediyorum.

7'nci maddede yapılan değişiklikle çiftçilerimiz aleyhine gerçekleştirilen usulsüz işlemlerde uygulanacak müeyyidenin alt sınırı 5 bin liradan 200 bin liraya çıkarılırken üst sınır idari para cezası ise 25 bin liradan 1 milyon liraya çıkarılıyor. Günümüzde yaşadığımız gıda enflasyonunun durdurulabilmesi için çiftçilerimizi korumakla mükellef olduğumuz gibi çiftçilerimiz lehine düzenlemeler yapmakla da mükellefiz. Aksi takdirde, bir tarım ülkesi olan ülkemizde gıda enflasyonunun önünü kesmeyi başaramayacağız. Peki, bunu nasıl başaracağız? Yalnızca LİDAŞ'lara uygulanan cezaları artırarak bu başarılabilir mi? Şüphesiz ki başarılamaz. İlgili değişiklik ilk bakışta çiftçilerimiz lehine bir durum olarak görülse de tam anlamıyla yeterli sayılamaz. Lisanslı depoların usulsüz işlemlerine getirilen para cezasını artırmak çiftçilerimizi koruyacak nitelikte bir adım değildir.

Değerli arkadaşlar, üreticilerimiz lisanslı depolardan birçok farklı sebeplerden dolayı şikâyetçi durumdalar. Bu nedenler arasında öne çıkan husus, numune ve analiz sürecinde yaşanan şaibe ve aksaklıklardır. Ürünün kalitesi ve niteliğini belirleyen analiz süreci birçok çiftçimizin canını yakmaya devam etmektedir. Ülkemizin farklı bölgelerinden birçok çiftçi analiz süreçlerinde şaibe ve tutarsızlık bulunduğunu yıllardır her ortamda dile getirmektedir. Ürününü lisanslı depoya götürmeden ticaret borsalarında ve fabrikalarda analize sokan üreticilerimiz LİDAŞ'lardaki sonuçların ellerindeki sonuçlarla alakasız olduğunu, LİDAŞ'larda alınan numunenin sağlıklı veriler içermediğini ve bu durumun çiftçi aleyhine bir sonuç doğurduğundan yakınmaktadırlar. Özellikle geçtiğimiz yıl mısırda ve ayçiçeğinde yaşanan nem sorunu birçok üreticimizin ürününün 2022 yılından daha ucuza satılmasıyla sonuçlanmıştır. Üreticilerimiz, aynı kamyondan alınan numunelerin rutubet oranının yüzde 2-3 puan oynadığından bu oranın ise ürünün fiyatını yaklaşık yüzde 20 civarında düşürdüğünden dolayı dert yanmaktadırlar. Numune ve analiz meselesiyle ilgili olarak Ekim 2023'te Tarım ve Orman Bakanı Sayın Yumaklı'ya yazılı soru önergesi verdik. Numune alma sürecinde yaşanan şaibe ve aksaklıkları sorduk, maalesef, şeffaf, açıklayıcı bir cevap alamadık.

Değerli arkadaşlar, ne hikmetse, son yıllarda, ülkemizde buğday ve arpayı koyacak yer bulunamamaktadır. Lisanslı depolarda yaşanan doluluk sorunu, LİDAŞ'ların çiftçinin ürününü kabul etmemek için çeşitli bahanelere başvurmasına sebebiyet vermiştir. Birçok çiftçimizin ürünü, yabancı madde oranı yüksekliği, nem oranının uygun olmaması, depoda aynı cinste ürün bulunmaması gibi gerekçelerle LİDAŞ'lar tarafından geri çevrilmektedir. Kısıtlı boş alan, anlaşmalı kişi ve kurumlara tahsis edilirken çiftçilerimiz hububatlarını yere dökmüş, şehir şehir, ilçe ilçe malını kabul edecek lisanslı depo arar olmuşlardır.

Tüm bu sebeplerden dolayı lisanslı depolara ilişkin mevzuat baştan aşağı değiştirilmeli, üreticiye zorluk çıkaran uygulamalar ivedilikle kaldırılmalıdır. Lisanslı depoların denetimi sık, kararlı ve objektif bir şekilde yapılmalıdır. Yine, bu meseleyle ilgili olarak 15 Kasım 2023 tarihinde Ticaret Bakanı Sayın Bolat'a, lisanslı depoların denetiminde uygulanan usul ve esaslara uyulup uyulmadığını, lisanslı depoların denetim sıklığını ve uygulanan cezalara dair istatistikleri sorduk, maalesef yine yeterli ve kesin bir cevap alamadık.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

MUSTAFA BİLİCİ (Devamla) - Değerli arkadaşlar, unutulmamalıdır ki gün çiftçinin işini zorlaştıracak gün değildir. Gıda enflasyonu meselesi ülkemizin derhâl üstesinden gelmesi gereken en önemli sorundur. Bu sorun şüphesiz çiftçinin işini zorlaştırarak çözülemeyecektir. Çiftçilerimizin önündeki engellerin bir an önce kaldırılmasını diliyorum.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)