ŞENOL SUNAT (Manisa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; staj ve çıraklık sigortası mağduru kardeşlerimizin mağduriyetlerini dile getirmek üzere gündem dışı söz aldım. Gazi Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, staj ve çıraklık sigortası mağdurları, eğitim sürecinde mesleki deneyim kazanmak amacıyla gençlik yıllarında staj ve çıraklık yapan kardeşlerimizdir. Bu vatandaşlarımız staj ve çıraklık dönemlerinde sigortalı sayılmadıkları için emeklilik hakları açısından ciddi mağduriyetler yaşamakta, emeklilik için gerekli olan prim gün sayısını doldurmakta zorlanmaktadırlar. Erken yaşta emeklilik düzenlemesinde, staj ve çıraklıkla başlayan çalışma hayatında staj ve çıraklıkta geçen sürelerin hesaplamaya dâhil edilmemesi, primlerinin ödenmesine rağmen bu kişilerin emeklilikten faydalanmaması mağduriyetini ortaya çıkmıştır. Bu durum hem çalışma hayatına erken yaşlarda başlayan gençlerimizi hem de mesleki eğitimlerini tamamlamak isteyen vatandaşlarımızı mağdur etmektedir.

Değerli milletvekilleri, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda stajyer ve çırakların sadece iş kazası ve meslek hastalıkları sigortasına tabi olduğu hükmü yer almaktadır; mağduriyetin temelini oluşturan kısım da tam olarak bu noktadadır. Ayrıca birçok işveren stajyer ve çırakları düşük maliyette çalıştırmanın bir yolu olarak görmekte ve bu gençleri uzun çalışma saatlerine tabi tutmaktadırlar. Bu mağduriyetle ilgili 2022 yılı Aralık ayında eski Çalışma Bakanı Sayın Vedat Bilgin'in "Güncellemeyi yapıyoruz." söylemi ortada kalmıştır. Neyi, neden güncellediğini hâlâ anlayamadığımız eski Bakan giderken arkasında 250 bin kişiyi ilgilendiren güncel bir mağduriyet bırakmıştır. Staj ve çıraklık sigortası mağdurları sorunu o günden itibaren gündemde olmasına rağmen bu konuda somut bir çözüm maalesef üretilmemiştir. Hükûmet gençlerin eğitim süreçlerinde emeklilik haklarını kaybetmelerine sebep olan bu durumu görmezden geldi; dernek başkanlarına randevu dahi verilmedi, dertleri dinlenmedi. Cumhurbaşkanına seslerini duyurabilmek için Konya mitingine giden sigorta mağdurları, çocuklarının gözleri önünde yaka paça gözaltına alındılar. Millî Eğitim Bakanına da buradan seslenmek istiyorum: Sayın Yusuf Tekin, boş işlerle uğraşacağınıza staj ve çıraklık yapan kişilerin hakkını savunun.

Değerli milletvekilleri, tekrar ediyorum: Staj ve çıraklık sigortası mağdurları 4/A tescil tarihleri ilk işe giriş tarihi sayılsın istiyorlar. Avrupa'da stajyer işe başladığında sigorta yapılırken Türkiye'de çıraklar ve stajyerler sigorta başlangıcı açısından büyük mağduriyet yaşıyor. Önceden işe giriş tarihleri sigorta başlangıç tarihi olarak gösteriliyordu ancak 2008 yılında yapılan değişiklikle bu hakları ellerinden alındı. Mesleki eğitim sırasında yapılan çalışma fiilî bir çalışmadır sayın milletvekilleri ve ülke ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır. Bu çalışma sırasında birçok insan da maalesef sakat kalmış veya hayatını kaybetmiştir. Bu kadar özveriyle çalışan insanların hakkının verilmemesi dünyanın hiçbir ülkesinde görülmeyen, ülkemize özgü bir kanayan yaradır. Bu sebeplerden dolayı, gelişmekte olan ülkemizin en önemli iş gücü olan ara eleman sıkıntısının giderilmesi için bile bu hakkın verilmesi gerekir. Gelin, hem hep birlikte bu mağduriyeti giderelim hem de ülkemize yararlı bir adım atalım.

Bu konuda birçok vekil konuştu, soru önergeleri, araştırma önergeleri verdi. İYİ Parti Ankara Milletvekilimiz Sayın Kürşat Zorlu konuyla ilgili bir kanun teklifi de verdi. Bu kanun teklifini lütfen hep birlikte Meclis olarak ele alıp bu mağduriyeti ortadan kaldıralım. Mesele salt EYT meselesi de değil. Bakın, ülkemizde -biraz önce de söyledim- nitelikli eleman sorunu var, sanayide çalışacak çırak bulunamıyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Bitiriyorum.

BAŞKAN - Tamamlayın Sayın Sunat.

ŞENOL SUNAT (Devamla) - Staj ve çıraklık sigortasının Sosyal Güvenlik Kurumu başlangıcı yapılması gençlerin mesleki okullara gitmesini de teşvik edecektir.

Gelin, el birliğiyle bu haksızlığa, bu aleni hak gasbına son verelim diyorum, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (İYİ Parti sıralarından alkışlar)