ÖZGÜL SAKİ (İstanbul) - Sayın Başkan, teşekkür ediyorum.

Genel Kurulu da selamlıyorum.

Sözlerime, 2016'da Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanıyken yerine kayyım atanarak cezaevine konulan ve hiçbir gerekçe olmadan sekiz yıl tutuklu kalan Gültan Kışanak'ın "Kürt Siyasetinin Mor Rengi" kitabının ön sözündeki ilk cümleleriyle başlamak istiyorum. Bu kitapta, 2016'da kayyımlarla belediyelerde, yerel yönetimlerde tutuklanan 23 Kürt kadın hareketinden, yerel yönetimlerde kadın dostu yerel yönetimler politikası uygulayan kadınların röportajları var. Ve Gültan Kışanak, bakın, ne diyor bunun ön sözünde: "Dünyada feminist hareketin oy hakkı için verdiği mücadele kadınlar için siyasal alana dair ilk önemli çıkıştı. Seçme ve seçilme hakkı elde etmek kadınların eşitlik ve özgürlük mücadelesinde bir sıçramaya yol açtı; böylece, yönetime katılma imkânı bulan kadınlar 'Nasıl yaşamalı? Ne yapmalı?' sorularına yanıt üreten ve bu politikaları hayata geçirme imkânı bulan bir pozisyon elde etmişlerdi ama bu hakkın kâğıt üzerinde kalması için direnen erkek egemen sisteme karşı amansız bir mücadele vermeleri gerekiyordu. Bu, zorlu bir mücadeleydi." Bakın, bu kitapta, o zorlu mücadelede kadınların yerel yönetimlerde neler başardıklarını okuyabilirsiniz. Ben sadece burada birkaç tanesine değineceğim ama onun öncesinde, bakın, Kürt hareketinde kadınların siyasal mücadeleye katılma gerekçesi hemen şurada ifadesini buluyor: Çok övünüyorsunuz ya "Parlamentoda kadın temsiliyetimiz arttı." diye; burada, Parlamentoda kadın temsiliyetini arttıran DEM PARTİ'dir, hiç bunu ağzınıza almıyorsunuz mesela, eşit başkanlık-eşit temsiliyetle.

Bakın, ilk, Türkiye'de belediye seçimleri 1930 yılında yapılıyor. 1930'dan 2009 yerel seçimlerine kadar -altını çiziyorum, 1930'dan 2009 yerel seçimlerine kadar- yani yetmiş dokuz yılda sadece 85 kadın belediye başkanı seçilebiliyor. 1999 sonrasında HDP bileşeni Demokratik Bölgeler Partisinin daha öncesi olan partilerin seçime girmesiyle kadın kotalarıyla başlayan temsiliyetteki ciddi artış eşit temsiliyete kadar taşındı. Kota ve pozitif ayrımcılık uygulamalarıyla 1999 yerel yönetim seçimlerinde HADEP'ten 3, 2004'te DEHAP'tan 9, 2009'da DTP'den 15 kadın belediye başkanı seçildi.

Bu süreçte kadın belediye meclis üyelerinin sayısı da arttı. 2014 yılında Barış ve Demokrasi Partisi eş başkanlık sistemiyle yerel seçimlere girdi. 102 belediyenin 96'sında eş başkanlık, eşit temsiliyet sistemiyle dünya yerel yönetimler tarihinde de bir ilk gerçekleştirildi.

Bakın şimdi, bu yerel seçimlerde kadınların yönetime gelmesiyle o bölgelerde nasıl politikalar uygulanmaya başlandı? Çok dilli yerel hizmet verilmeye başlandı özellikle kadınlar için çok çok önemli olan. Alo Şiddet Hattı, kadın koordinasyon birimleri, OrtaDoğu Sinema Akademisi ve Mezopotamya sinema akademisi, her gün 2 ilçede gezici kadın film günleri düzenlendi, kadınların ulaşıma kolay erişimi için yüzde 50 indirimli JINKART uygulamasına geçildi, Berfin kadın danışmaNlık merkezi aktifleştirildi ve kadın dostu işletmelere Mor Bayrak uygulaması yine Gültan Kışanak'ın uyguladığı kadın dostu yerel yönetimler politikasıydı. Mor kafeler, kadın kooperatifleri, kadın pazarları, kadınlar için özel parklar, buna ilişkin sayısız uygulamalar yapıldı. Peki, daha sonra ne oldu? 11 Eylül 2016 tarihinden itibaren 102 DBP il belediyesinin 95'ine, yine, HDP'yle yerel seçimlere girilerek kazanılan 65 HDP'li belediyenin 48'ine tekrardan kayyım atandı ve kayyım atanan belediyelerde demin saydığımız bütün kazanımlar kadınların ellerinden tek tek alınmaya başlandı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayıp selamlayalım lütfen.

ÖZGÜL SAKİ (Devamla) - Tamamlıyorum.

400 kişilik kadın yurdu Diyarbakır Belediyesinde hizmete başlamıştı, kayyım tarafından boşaltıldı. Sur Kadın Danışmanlık Merkezi yine kayyım tarafından boşaltıldı ve bir de dalga geçer gibi kadın merkezine erkek müdür atandı ve buna ilişkin sayısız örnek var. Van'daki Rojin Kadın Merkezi çocuklara Kur'an kursu veren bir kurum hâline dönüştürüldü. Edremit kayyımı kadın merkezinin başına bir erkek tayin etti. Sığınmaevleri kapatıldı, şiddete maruz kalan kadınların hukuka erişimi engellendi ama biz buradan diyoruz ki yine, yarın Hakkâri'deki kayyıma karşı mitingimizde de seslendireceğimiz gibi Hakkâri Belediyesi Meclis üyelerinin aldığı kararla Viyan Tekçe bizim belediye başkan adayımızdır ve kadın dostu yerel yönetimler için politikalarına fiilen devam edecektir. Türkiye kadın hareketi ve feministler de kadın kazanımlarına karşı düşmanca politikalar üreten AKP-MHP iktidarına karşı alanlarda olacak ve Kürt kadın hareketiyle birlikte sizin kayyım politikalarınızı çöp sepetine gönderecek. (DEM PARTİ sıralarından alkışlar)