GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi münasebetiyle
Yasama Yılı:2
Birleşim:95
Tarih:25.06.2024

AK PARTİ GRUBU ADINA SEYDİ GÜLSOY (Osmaniye) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; Sermaye Piyasası Kanunu'nun kripto varlıklarla ilgili değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi üzerine Grubumuz adına söz almış bulunmaktayım. Sözlerimin başında sizleri, aziz milletimizi ve ekranları başında bizleri izleyen Osmaniye hemşehrilerimi saygıyla selamlıyorum.

Teknolojide yaşanan gelişmeler finansal piyasaları da derinden etkilemektedir. Gelişen teknolojiyle birlikte hayatımıza giren kripto varlıklara özellikle pandemi süreci ve sonrasında yoğun bir ilgi oluşmuştur. Covid-19 pandemisinin ekonomi ve sosyal hayatı büyük ölçüde dönüştürdüğü, bu dönemde dijitalleşmenin hız kazanması ve internet üzerinde gerçekleştirilen finansal işlemlerin artması, kripto varlıkların popülerliğini arttıran önemli etkenlerden birisidir. Kripto varlıklar yeni nesil dijital finansal varlıklar olarak dikkat çekmekte ve dünya genelinde geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmaktadır. Oluşan bu yoğun ilgiyle beraber kripto varlıkların kullanımı ülkemiz de dâhil olmak üzere küresel düzeyde yaygınlaşmıştır. Kripto varlıkların yaygınlaşmasındaki önemli sebepler arasında gizlilik ve merkezsizlik yer almaktadır. Merkezî bir otoriteye bağlı olmadan kullanıcıların kendi aralarında doğrudan işlem yapabilmesi bu varlıkların cazibesini artıran başlıca unsurlar arasındadır. Kripto varlıkların merkezsiz yapısı kullanıcıların kişisel bilgilerini paylaşmadan işlem yapabilmesini sağlar. Bu durum da kullanıcılar için avantaj görünürken aynı zamanda yasa dışı faaliyetlerin tespit edilmesini zorlaştırmaktadır. Bu özellikler aynı zamanda kripto varlıkların ve bunların alım satımının ve saklanmasının düzenlenmesini de zorlaştırmaktadır. Ancak güvenilir ve sağlıklı bir işleyiş mekanizmasının oluşturulabilmesi için kripto varlıkların alım satımının yapıldığı ve saklandığı hizmet sağlayıcıların mümkün olduğunca şeffaf hâle getirilmesi gerekmektedir. Şeffaflık hem kullanıcı güvenliğini artırmakta hem de piyasanın daha düzenli ve denetlenebilir olmasına katkı sağlamaktadır. Kripto varlıkların alım satımının yapıldığı platformlar ve bu platformların işleyişi Sermaye Piyasası Kurumu tarafından sıkı bir şekilde denetlenmelidir. Bu, piyasanın güvenini artıracak ve yatırımcıların korunmasına yardımcı olacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kripto varlıkların fiyatlarında gözlenen yüksek oynaklığa bağlı olarak ortaya çıkan risklerin yanı sıra bunların şifreli cüzdanlarda saklanması ve varlıkların aidiyetin teyidi konuları da bu alanı düzenlemeyi zorlaştırmaktadır. Yüksek oynaklık yatımcılar için büyük kazanç fırsatı sunarken aynı zamanda ciddi riskler de barındırmaktadır. Kripto varlıkların değerindeki ani değişiklikler yatırımcıların büyük kayıplar yaşamasına neden olabilmekte, ayrıca kripto cüzdanının güvenliği bu varlıkların çalınması veya kaybolması riskini de beraberinde getirmektedir. Kripto varlıkların saklanması için kullanılan cüzdanların güvenliğinin sağlanması bu varlıkların korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, güvenli saklama hizmeti sağlayıcılarının belirlenmesi ve denetlenmesi piyasanın güvenilirliğini artıracak önemli adımlardan biridir. Yakın zamanda hayatımıza giren kripto varlıklarla ilgili tanımlama, gruplandırma ve takip edebilme maksadıyla uluslararası çatı kuruluşlar tarafından yapılan çalışmalarla birlikte birçok belirsizlik ortadan kaldırılmıştır. Bu çabaları takiben ülkeler kripto varlıklara yönelik yasal düzenleme yapmaya başlamışlardır. Özellikle Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri gibi büyük ekonomiler kripto varlık piyasasını düzenlemek amacıyla kapsamlı mevzuat çalışmaları yürütmektedir. Bizde de uluslararası uygulamalara benzer şekilde kripto varlıklara işlem yapan tarafların risklerinin azaltılması adına adımlar atma ihtiyacı doğmuştur. Ülkemizde kripto varlıklarıyla ilgili ilk uygulama Merkez Bankamızın düzenlemesiyle kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasının yasaklanması olmuştur.

Sayın başkan, değerli milletvekilleri; görüşmekte olduğumuz Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'mizle Hazine ve Maliye Bakanlığımız koordinesinde kripto varlık düzenlemesiyle ilgili büyük bir teknik çalışma yürütülmektedir. Bu süreçte dünyadaki gelişmeleri inceledik, Avrupa Birliğinin kabul ettiği direktif ve ABD'nin konuyla ilgili attığı adımları yakından takip ettik. Dünya genelinde tek bir düzenleme şekli olmadığı için, biz de kendimize en uygun çalışmayı yapmış bulunmaktayız. Bu bağlamda, uluslararası en iyi uygulamalar ve standartlar göz önünde bulundurularak ülkemize özgü bir düzenleme modelini oluşturmayı hedefledik. Bu model hem ülkemizin ihtiyaçlarına cevap verecek hem de uluslararası standartlara uyumlu şekilde tasarlanmıştır. "Kripto varlıklar" denildiğinde, kamuoyunda bunun en belirgin yansıması alım satımın yapıldığı platformdur. Kanun teklifimizin temel hedefi de platformlar ve burada gerçekleştirilen işlemlerin kontrol altına alınmasıdır. Kanun değişikliğiyle kripto varlık hizmet sağlayıcısının kurulabilmesi ve faaliyete başlayabilmesi için Sermaye Piyasası Kurulundan izin alması gerekmektedir. Finansal kuruluşlara benzer olarak da kripto varlıklarla ilgili hizmet sağlayıcılarının asgari faaliyet şartları ve sistemlerini güvenli şekilde yönetebilmeleri için belirli standart sistemi oluşturma yükümlülükleri vardır. Bu yükümlülükler, kripto varlık piyasasının daha güvenli ve düzenli bir şekilde işlemesini sağlayacak önemli adımlardan biridir. Düzenleme süresince yapılan çalışmalarda blok zinciri teknolojisinin finans ve diğer alanlarda kullanımının sağlayacağı faydalar dikkate alınmış, bu yenilikçi ekosistemin gelişimini engelleyici bir yaklaşımdan uzak durulmuştur. Blok zinciri teknolojisi sadece kripto varlıklar için değil, birçok sektör için önemli yenilikler sunmaktadır.

Görüşmekte olduğumuz kanun teklifimiz blok zinciri teknolojisini değil bu teknolojiye dayanmakta olan kripto varlık platformu nezdinde alım satım faaliyetlerinin düzenlenmesini amaçlamaktadır. Blok zinciri teknolojinin sunduğu imkânlar finansal sistemlerin daha verimli, güvenli ve şeffaf bir şekilde işlemesini sağlayabilir. Bu nedenle, düzenlemelerin blok zinciri teknolojisinin geliştirilmesini teşvik edici bir şekilde tasarlanması büyük önem taşımaktadır.

Tabii, bu düzenlemeyi yaparken bazı tanımlar yapma ihtiyacı hasıl olmuştur. Uluslararası düzenlemelerle uyumlu şekilde "kripto varlık" "cüzdan" "kripto varlık hizmet sağlayıcı" "kripto varlık saklama hizmet ve platformu" kavramlarının tanımlarına Sermaye Piyasası Kanunu'nun "Tanımlar" bölümünde yer verilmiştir. Bu tanımların yasal çerçevesinin daha net ve anlaşılır olmasını sağlamak hem düzenleyici otoriteye hem de piyasa katılımcılarına daha etkin bir şekilde hareket edebilme imkânı tanıyacaktır. Tanımların net bir şekilde yapılması piyasa aktörlerinin sorumluluklarını ve yükümlülerini daha iyi anlamalarına yardımcı olacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun teklifimizde yatırımcıların varlıklarının suistimal edilmesi riskine karşı saklama konusu da ele alınmıştır. Saklama esasları ve saklama yapabilecek kuruluşların belirlenmesi konusunda düzenleme Sermaye Piyasası Kurulu tarafından sağlanacaktır. Ayrıca, tedbir ve yaptırımlarla ilgili genel çerçeve belirlenmiştir. Kripto varlıkların güvenli bir şekilde saklanabilmesi yatırımcıların varlıklarının korunması adına büyük önem taşımaktadır. Güvenli saklama hizmetlerinin sağlayıcılarının belirlenmesi ve denetlenmesi piyasanın güvenini artıracaktır. Bu bağlamda, yatımcıların varlıkların güvenli şekilde saklanabilmesi için düzenlemeler yapılması gerekmektedir.

Sermaye Piyasası Kanunu'nda değişiklik yapılmasına dair hazırlamış olduğumuz kanun teklifimizde temel yaklaşımımız kısıtlayıcı değil yakın zamanda hayatımıza girmiş olan kripto varlıkla ilgili belirsizliği ortadan kaldırmak ve olası riskleri kontrol altına almaktır. Kripto varlıkların kendilerine özgü niteliklerinden kaynaklanan riskler ve düzenleme zorluklarına rağmen bu alanı daha güvenli bir hâle getirmek, yatırımcıları yasal düzenlemeyle korumak, aynı zamanda bu teknolojinin gelişmesini teşvik ederek ülkemizin dijital finans ekosistemini güçlendirmek ve rekabet gücünü artırmak öncelikli hedeflerimiz arasındadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kripto varlık ekosisteminin daha düzenli, sürdürülebilir ve güvenli bir şekilde büyümesi için yapılacak olan düzenlemenin büyük önem arz ettiğini bir kez daha ifade ediyor, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)