SAADET PARTİSİ GRUBU ADINA MEHMET ATMACA (Bursa) - Sayın Başkanım, kıymetli milletvekilleri; Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerinde söz almış bulunmaktayım. Genel Kurulu ve ekranları başında bizleri izleyen milletimizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.

Tabii, yine bir torba kanunla karşı karşıyayız. Söz konusu bu torba kanun ulaştırma, denizcilik, haberleşme, uzay ve bilgi teknolojileri alanlarını etkileyen bir değişiklik ve aynı zamanda Limanlar Kanunu, Orman Kanunu ve Türk Sivil Havacılık Kanunu'nu etkileyen büyük bir değişiklik. Böylesine önemli bir kanunun bir torba kanunla çalışılmasını doğru bulmuyoruz çünkü son derece geniş bir kapsam alanı var, ülke menfaatleri açısından son derece önemli bir kanun. Bu kanun, daha geniş zamanlarda ve ilgililerle bire bir konuşup daha geniş istişarelerle çalışılması gereken bir kanunken Komisyon toplantısından bir iki gün önce metin Komisyon üyelerine dağıtıldı ve kısa bir tartışmayla buraya geldi. Böylesine önemli bir konunun, böylesine kısa bir zamanda hazırlığının yapılarak ülke menfaatlerini kollamak mümkün değil. Tabii, bu yeni değil, maalesef, yirmi iki yıldır iktidarda bulunan AK PARTİ'nin tipik bir anlayışıdır. Ben bu vesileyle bunu da eleştirdiğimi ifade etmek istiyorum.

Kanun teklifiyle ulaştırma, denizcilik, haberleşme, uzay, bilgi teknolojileri ve benzeri alanlarda, Limanlar Kanunu başta olmak üzere Orman Kanunu, Türk Sivil Havacılık Kanunu gibi 8 farklı kanunda muhtelif konulara ilişkin kanuni düzenlemeler yapılmıştır. 1997 ve 2021 yılları arasında Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ'ye ait 15 liman ile Devlet Demiryollarına ait Mersin, Samsun, Bandırma, İskenderun ve Derince Limanları özelleştirildi. Hâlihazırda ülkemizde kamu tarafından işletilen 11 liman, özelleştirilen 26 liman ve yap-işlet-devret modeliyle işletilen 3 liman olmakla birlikte, toplam 40 tane liman bulunmaktadır. Özelleştirmeyle sektörel olarak amaçlanan daha büyük yatırımların yapılması ve kapasite artışlarının yapılarak katma değer üretmek iken geçen zamanda bu amaca ne kadar ulaşıldığının denetimine ve analizine dair bir mekanizma olmadığı görülmektedir. Limanların devri sonrası yapılan yatırımlar, anlaşma şartlarına uyulması gibi konular maalesef araştırılmaya muhtaçtır ve Hükûmet bu konularda maalesef şeffaf değildir.

Aynı şekilde, İzmir Limanı 2018 yılında, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryollarından Varlık Fonuna devredilmiştir. Ancak, aradan geçen zamanda Varlık Fonu limanla ilgili hiçbir tasarrufta bulunmamış, hiçbir yatırım yapmamıştır. Bu süreçte, ne özelleştirildi ne kendisi işletti ne de yatırım yaptı. Devir anlaşmasında ise Varlık Fonunun bir tasarrufta bulunacağı tarihe kadar TCDD Genel Müdürlüğünün işletmeye devam etmesiyle ilgili hüküm mevcuttur. Hâlihazırda, TCDD işletmeye devam ediyor, TCDD işletiyor ama yatırım ve ileriye dönük planlama yapamıyor, dolayısıyla limanı ihya edemiyor. Ufak tefek ihtiyaçlar hariç hiçbir çivi dahi çakmıyor, çakamıyor; en önemlisi, kapasite artışına gidemiyor. İzmir Limanı altı yıldır arafta kalmış, nefes alamamaktadır. İzmir Limanı'nda büyük yatırıma ve kapasite artışına ihtiyaç var, bu konunun bir an önce çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Ya tekrar TCDD'ye geri verilerek ileriye dönük planlama ve yatırım yapılabilmesi sağlanmalıdır ya da bir an önce mevcut süreçte değerlendirilip ekonomiye kazandırılması gerekmektedir.

Marmara Bölgesi'nde ise özellikle Kocaeli ve Gemlik Körfezlerinde plansız olarak yapılan limanlar veya plansız olarak kapasitesi artırılan limanlar kara yolu ulaşımını ciddi bir şekilde olumsuz etkilemektedir çünkü bunlar çok ağır tonajlı araçların sık sık yük taşıdığı mekânlardır. Dünyanın diğer ülkelerinde limanlara özel yollar tahsis edilmişken maalesef, ülkemizde şehir içi trafik kullanılarak limanlara ulaşım sağlanmaktadır. Yine, konu buyken Gemlik Limanı'nın maalesef, henüz bir demir yolu bağlantısı da bulunmamaktadır.

Yine, kanun teklifinin 9 ve 10'uncu maddesinde yapılan değişiklikle, genel itibarıyla, orman alanları içerisine yapılan kamu tesislerinden hangilerine izin verilip verilmeyeceği, kira bedeli alınıp alınmayacağı düzenlenmektedir. Bu maddenin yürürlüğe gireceği tarihten önce devlet ormanlarında TCDD, KGM ve DHMİ tarafından ulaşım hizmeti maksadıyla verilen tesislerin bazıları için Orman Genel Müdürlüğü tarafından izin süreci işletilmekte ve kira bedeli alınmaktaydı. Bu durum da kamudan kamuya geçen mali kaynak sebebiyle kamu zararı oluşmadığı hâlde hem yatırım maliyetlerini yükseltmekte hem de yatırımların gecikmesine sebep olmaktaydı.

Teklifle birlikte, istisna sağlanan kamu kurumlarına ve kamu tesislerine TCDD, KGM ve DHMİ'nin bazı yatırımları ve tesisleri de eklenmektedir. Ancak 3 farklı kurumdan gelen, farklı amaçlar için olan talepler her bir fıkrada kuruma özgü ifade edilirken aslında 3 kurumun da ihtiyacı olan düzenlemelerdir. Örneğin, KGM için getirilen yük aktarma merkezlerine ilişkin istisna, TCDD yük aktarma merkezlerine de DHMİ'nin tesislerinde yolcu ihtiyaçlarına yönelik tesislerde sağlanan istisna TCDD'nin ormanda kalan istasyonlarında da ihtiyaçtır. Düzenlemenin benzer durumda olan kurumları da kapsaması gerekmektedir.

Yine, teklifin 22'nci maddesinde yapılan değişiklikle PTT'nin iştirak şirketlerine serbest yapılacak personel istihdamı, iktidarın yandaşını kayırmasına yeni bir alan açmaktadır. PTT, iştirakleri vasıtasıyla özel sektörle yarışan bir kurum hâline gelmiştir. Ancak bu iştiraklerde istihdam edilen personelin yandaş kayırmacılığıyla işe alınacağı endişesi söz konusudur. Özellikle iştiraklere kanun değişikliğiyle alınacak personelin işe alım süreci hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesini talep etmekteyiz.

Son olarak, tekliften 26'ncı madde kaldırılmıştır. Bunun sebebi, ücret dağılımında eşitsizlik olacağı kaygısıydı. Bunu biz de destekledik.

Çok teşekkür ederim.

İyi akşamlar diliyorum. (Saadet Partisi sıralarından alkışlar)