GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: DİYARBAKIR AÇIK HAVA MÜZESİ, TARİHÎ DİYARBAKIR SURLARI VE SURİÇİ PROJESİ?NE İLİŞKİN
Yasama Yılı:3
Birleşim:92
Tarih:16.04.2013

MİNE LÖK BEYAZ (Diyarbakır) - Sayın Başkanım, değerli milletvekillerim; sizleri saygıyla selamlarken Hazreti Peygamber efendimizin dünyaya gelişini kutladığımız bu günlerin birlik ve beraberliğimizi daha da güçlendireceğine inancımın sonsuz olduğunu ifade etmek isterim. Nitekim 27 Mayıs 639'da, Hazreti Ömer zamanında, İslam'la şereflenen Anadolu'nun ilk İslam kenti Mezopotamya'nın kalbi Diyarbakır'da, 14 Nisan gecesi Diyanet İşleri Başkanımız Mehmet Görmez Hocamızın "O Nurla Onurlandık" söylemiyle insan onurunun her şeyin üstünde olduğunu hep birlikte haykırdık. Allah, insan onurunun her şeyin üstünde olduğuna inanan herkesten razı olsun.

Yıllarca hiç hak etmediği bir biçimde sadece karpuzla anılan Diyarbakır, aslında çok büyük bir hazinedir. İşte, bu anlamda Diyarbakır Surları ve Suriçi bölgesi büyük önem taşır. Diyarbakır Surları, binlerce yıllık tarihi ve kültürel geçmişi, mimari dokusu, insanların içerisinde yaşayarak günümüze geldiği 10-12 metre yüksekliği, 5.700 metre uzunluğu, 82 burcu, bazalt taşının ruha büründüğü muhteşem yazıt, kitabe ve işlemeleri, mimarlık tarihi açısından çok önemli bir yere sahip, dört yöne açılan şehir kapıları ile dünyada tek ve eşsizdir. Diyarbakır Surları dünyanın en büyük açık hava yazıtlar müzesidir. Surların kuzeyinde yer alan İçkale'de yerleşme M.Ö. 6000'li yıllara gider. İçkale binlerce yıl Diyarbakır'ın yönetim merkezi olmuştur. Suriçi'nde 500'ün üzerinde vakıf eser vardır.

Camileri, kiliseleri, medreseleri, hanları, hamamları, konakları ile geçmişten günümüze bir yansımadır Suriçi. Dört ayaklı minare dünyada tektir. Mimar Sinan'ın 5 camisi bulunmaktadır. Mekke, Medine, Kudüs ve Şam'dan sonra beşinci Harem-i Şerif Diyarbakır Ulu Camidir. Halid Bin Velid'in oğlu olan Süleyman, Hazretiz. Süleyman Camisi'nde 27 sahabeyle birlikte yatmaktadır.

AK PARTİ iktidarında Sayın Başbakanımızın talimatlarıyla başlayan Diyarbakır'ı marka şehir yaparak hak ettiği yere taşıyacak birçok proje aynı anda yürütülmektedir.

Hazreti. Süleyman Cami ve Ulu Cami Hanefiler bölümünün restorasyonu tamamlanarak Sayın Başbakan Yardımcımız Bülent Arınç tarafından geçen sene ibadete açılmıştır.

2004 yılında başlayan İçkale restorasyon çalışması Kültür ve Turizm Bakanlığımız tarafından yürütülmektedir. Sayın Başbakanımızın talimatıyla Diyarbakır Surları ve Suriçi Projesi bütünlüğü anlamında cazibe merkezleri kapsamında geçen yıl ödenek aktarılmıştır. Yine, 2008 yılında TOKİ, Valilik, Diyarbakır Büyükşehir ve Sur Belediyesi arasında imzalanan protokolle Hazreti. Süleyman Camisi çevresi ve Surdibi'nde kentsel dönüşüm çalışmaları devam etmektedir. 2002'de dünya geçici kültür mirası listesinde olan Diyarbakır Surları için kentin bütün dinamikleriyle birlikte dünya mirası listesine girmek üzere çalışmalar devam etmektedir.

Sayın Başbakanımızın 2023 vizyonunu ortaya koyarken "Yaşanabilir Çevre ve Marka Şehirler"i oluşturmak anlamında kentsel dönüşüm seferberliği başlatılmıştır. Diyarbakır Surları ve Suriçi bölgesi çarpık ve sağlıksız yapılaşmadan arındırılarak, tarihî dokusunun ön plana çıkarılması ve yaşatılarak korunması amacıyla 6306 sayılı Yasa kapsamına alınmıştır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız bu anlamda tespit çalışmalarını sürdürmektedir. İşte bu anlamda en önemli mihenk taşı olarak kabul ettiğimiz beşinci Harem-i Şerif Ulu Cami restorasyonu sürerken Ulu Cami üzerine kâbus gibi çökmüş binaların yıkımı Sayın Başbakanımızın canlı yayınla Diyarbakır'a bağlandığı törenle başlamıştır. Diyarbakır Ulu Camisi muhteşem bir kent meydanıyla Suriçi'nin kalbi olarak planlanacak, 1926 yılında dönemin belediye başkanı tarafından kaldırılan fetih sonrası Diyarbakır'ın ilk İslam valisi Şeyh Sa'sa'a Hazretleri'nin türbesi yerine konulacaktır. Tarihî dokuda kültürel değeri olan konut stokunun korunması da dâhil olmak üzere koruma eksenli kentsel dönüşüm yaklaşımı benimsenmiştir. Diyarbakır'ın tarihî "Suriçi Kentsel Dönüşüm Projesi"yle binlerce yıllık tarihî Diyarbakır surları açık hava müzesi olarak hayat bulacaktır. Bu proje, Diyarbakır'ın taşlarında hayat bulan, binlerce yıldır yaşayan medeniyetlerin ve tarihin tüm dünyayla buluşmasını sağlayacak ve Diyarbakır'ı hak ettiği yere taşıyacak, belki de Başbakanımızın en çılgın projelerinden biridir.

Biz "Diyarbakır"da taş taş üstüne koyan herkese şükranlarımızı sunarken biz birlikte Türkiye'yi izliyoruz ve bütün Türkiye'yi peygamberler, sahabeler ve medeniyetler kenti "Diyarbakır"ımıza bekliyoruz.